مقایسه باورهای فراشناختی و نارسایی‌ های شناختی در سالمندان با و بدون رفتارهای دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی، دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی، دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 کارشناس ارشد روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایسه­ی باورهای فراشناختی و نارسایی‌های شناختی در سالمندان با و بدون رفتارهای دینی بود. در این پژوهش علی-مقایسه‌ای از نوع گذشته‌نگر،جامعه­ ی آماری پژوهش را کلیه ­ی سالمندان شهر اردبیل تشکیل می‌دادند. نمونه­ی این پژوهش شامل 235 سالمند (112 سالمند بدون رفتار دینی و 123 سالمند دارای رفتار دینی) بودند که به صورت در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه­ های رفتار دینی نیلسن،فراشناخت ولز و کارترایتهاتونو نارسایی شناختی برادبنت و همکاران استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که میانگین نمرات مؤلفه‌های اعتماد شناختی، باورهای مثبت در مورد نگرانی و خودآگاهی شناختی در سالمندان دارای رفتارهای دینی از افراد بدون رفتارهای دینی به طور معنیداری کمتر است (01/0>P). اما بین میانگین نمرات باورهای منفی و نیاز به کنترل افکار در سالمندان با و بدون رفتارهای دینی تفاوت معنیداری بدست نیامد. همچنین نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که میانگین نمرات نارسایی‌هایشناختی ومؤلفه‌های آن (حواس‌پرتی، مشکلات حافظه، اشتباهات سهوی و عدم یادآوری اسامی) در سالمندان دارای رفتارهای دینی به طور معنی‌داری کمتر است (01/0>P).این یافته ها بیان میکند که سالمندان دارای رفتارهای دینی کم، مشکلات بیشتری در زمینه­ی باورهای فراشناختی و نارسایی های شناختی تجربه میکنند. این نتیجه تلویحات مهمی در زمینه‌ی بهداشت روانی سالمندان دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparing the performance of healthy elderly and individuals with dementia of the Alzheimer type in Bender Geshtalt Test and Mini Mental State Examination

نویسندگان [English]

  • Abbas Abolghasemi 1
  • Seyedeh Haedeh Karimi Yousefi 2
  • behnam khoshnoodnia Chamachaei 3
چکیده [English]

The purpose of the present study was to compare metacognitive beliefs and cognitive failures in older adults with and without religious behaviors. The method of the present study was causal-comparative. The statistical society was comprised of all older adults in Ardebil. The study sample included 235 older adults (112 older adultswithout religious behaviors and 123 older adults with religious behaviors), chosen by convenience Sampling. Data were collected using the Broadbent, Cooper, Fitzgerald andParkes, cognitive failures questionnaire, Nielsen,religious behaviorquestionnaire and Wells and Certwright-Hatton, and metacognition questionnaire. The results of Multivariate analysis of variance (MANOVA) showed that the average scores of the components of cognitive trust, positive beliefs about worry and self-awareness in older adults with religious behaviors were significantly lower than the older adults without religious behaviors (p<0.01). But, between the average scores of metacognitive beliefs there is no significant difference in older adults with religious behaviors high and low. Also, the results of Multivariate analysis of variance (MANOVA) showed that there is a significant difference between the average scores of cognitive failures and its components (distractibility, memory lapses, Blunders andforgetting people’s names) in older adults with and without religious behaviors. In other words, average scores of the cognitive failures and its components (distractibility, memory lapses, Blunders andforgetting people’s names) were significantly lower in older adults with religious behaviors (p<0.01).This finding has important implications are regards the mental health of older adults.

کلیدواژه‌ها [English]

  • metacognitive beliefs
  • Cognitive Failures
  • religious behaviors
  • older adults
منابع
ابراهیمزاده، ص. (1385). بررسی مقایسهای باورهای فراشناختی، ابعاد کمالگرایی و مهارتهای حل مسأله با توجه به سطوح بلاتکلیفی در بیماران مبتلا به اختلال وسواس، و استرس پس از سانحه و افراد بهنجار (پایاننامه کارشناسیارشد چاپ نشده). دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
ابوالقاسمی، ع. (1386). بررسی ارتباط باورهای فراشناختی و مذهبی با شکست‌های شناختی در میانسالان و سالمندان [گزارش تحقیق]. دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
ابوالقاسمی، ع.، و کیامرثی، آ. (1388). بررسی رابطه بین فراشناخت و نارسایی‌های شناختی در سالمندان. تازه‌های علوم شناختی، 11(1)، 15-8 .
ابوالقاسمی، ع.، کیامرثی، آ.، و آق، ع. (1390). ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان. روان‌شناسی و دین، 4(4)، 41-27.
احمدی، خ.، فتحی‌آشتیانی، ع.، و عرب‌نیا، ع. ر. (1385). بررسی رابطه بین تقیدات مذهبی و سازگاری زناشویی. فصلنامه خانواده پژوهی، 2(5)، 67-55.
حاجی‌زاده‌میمندی، م.، و برغمدی، م. (1389). رابطه عمل به باورهای دینی و رضایت از زندگی در بین سالمندان. مجله سالمندی ایران، 5(15)، 94-87.
حسنوند عموزاده، م. (1394). بررسی رابطه نگرش مذهبی و کیفیت زندگی در میان مددجویان سازمان بهزیستی. مجله سلامت و بهداشت، 6(5)، 497-488.
خداپناهی، م. ک.، و خوانین‌زاده، م. (1379). بررسی نقش ساخت شخصیت در جهت‌گیری مذهبی دانشجویان. مجله روانشناسی، 4(2)، 204-185.
خدایاریفرد، م.، احمدپورداریانی، م.، هدهدی، ب.، و مؤمنی، ل. (1391). بررسی رابطه‏ی دینداری با موفقیت کارآفرینان ایرانی. فصلنامه توسعه کارآفرینی، 5(4)، 25- 7.
درویش‌پور‌کاخکی، ع.، عابد‌سعیدی، ژ.، دلاور، ع.، و سعید‌الذاکرین، م. (1391). طراحی ابزار اندازه‌گیری کیفیت زندگی مرتبط با سلامت سالمندان. مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم، 15(1)، 37-30.
سهرابی، م. ب.، ذوالفقاری، پ.، مهدیزاده، ف.، آقایان، س. م.، قاسمیانآقمشهدی، م.، شریعتی، ز.، و خسروی، ا. (1387). بررسی مقایسهای وضعیت شناختی و افسردگی سالمندان مقیم سرای سالمندان و ساکن منازل شخصی. مجله دانش و تندرستی، 3(2)، 32-27.
عطادخت، ا.، شیخ‌الاسلامی، ع.، حسینی‌کیاسری، ط.، و ‌کمال‌آبادی، ن. (1394). نقش باورهای فراشناختی و هوش نابینایان در پیش‌بینی سازگاری اجتماعی و مقایسه‌ی آن با افراد عادی. افراد استثنایی، 5(17)، 166-149.
غباری­بناب، ب. (1388). توکل به خدا به عنوان راهبرد حل مشکلات زندگی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کاظمی، ه.، قاسمی، س.، شریفی، ف.، فخرزاده، ح.، قادر‌پناهی، م.، میر‌عارفین، م.، و فروغان، م. (1388). ارتباط وضعیت شناختی و توانایی عملکردی در سالمندان آسایشگاه خیریه کهریزک. مجله سالمندی ایران، 4(12)، 25-16.
فرهادی، ع.، عبیداوی، ض.، موحدی، ی.، رحیمی، م.، و مبشر، ع. (1394). مقایسه و ارتباط حمایت اجتماعی و استرس با رضایت از زندگی در سالمندان شهر خرم­آباد در سال 1392. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 17(2)، 22-14.
نجاتی، و. (1388). کارکردهای اجرایی شناختی قطعه پیشانی مغز در سالمندان. مجله علوم رفتاری، 4(1)، 64-59.
یوسفی، ن. (1394). تدوین و ارائه مدل مداخله‌ی توکل (مذهب محور) و مقایسه اثربخشی آن با مدل فراشناخت بر بهبود عملکرد خانواده کارکنان. مجله روانشناسی بالینی، 7(1)، 13-1.
 
Ahmadi, A., & Shahmohammadi, N. (2015). Studying the relationship between mental health, Spirituality and religion in female students of Tehran Azad University: south Branch. Social and Behavioral Sciences, 205, 236–241.
Barrett, D. W., Patock-Peckham, J. A., Hutchinson, G. T., & Nagoshi, C. T. (2005). Cognitive motivation and religious orientation. Personality and Individual Differences, 38(2), 461-474.
Broadbent, D. E., Cooper, P. J., Fitzgerald, P. F., & Parkes, K. R. (1982). The cognitive failures questionnaire (CFQ) and its correlates. British Journal of Clinical Psychology, 21(1), 1–16.
Carone, D. A., & Barone, D. F. (2001). A social cognitive perspective on religious beliefs: their functions and impact on coping and psychotherapy. Clinical Psychology Review, 21(7), 989-1003.
Chiang, K. J., Chu, H., Chang, H. J., Chung, M. H., Chen, C. H., Chiou, H. Y., & Chou, K. R. (2009). The effects of reminiscence therapy on psychological well‐ being, depression, and loneliness among the institutionalized aged. International Journal of Geriatric Psychiatry, 25(4), 380‐388.
Corsentino, E. A., Collins, N., Sachs-Ericsson, N., & Blazer, D. G. (2009). Religious attendance reduces cognitive decline among older women with high levels of depressive symptoms. The Journal of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 64(12), 1283–1289.
Dixon, R., Backman, L., & Nilsson, L. G. (2004). New frontiers in cognitive aging. London: Oxford University Press.
Hill, T. D., Burdette, A. M., Ellison, C. G., & Musick, M. A. (2006). Religious attendance and the health behaviors of Texas adults. Preventive Medicine, 42, 309–312.
Islam, S. M. S., & Johnson, C. A. (2003). Correlates of smoking behavior among Muslim Arab-American adolescents. Ethnicity and Health, 8, 319–337.
Javid, S., Alavi, H. R., & Fazilat-Pour, M. (2015). The relationship between religious commitment with meta-cognitive skills and philosophical mindedness of the graduate students of Kerman city universities in the academic year 2011-2012. Journal of Religion and Health, 54(3), 943-953.
Katz, G., Knobler, H. Y., Laibel, Z., Strauss, Z., & Durst, R. (2002). Time zone change and major psychiatric morbidity: The results of a 6-year study in Jerusalem. Comprehensive Psychiatry, 43(1), 37-40.
Koole, S. L., McCullough, M. E., Kuhl, J., & Roelofsma, P. H. M. P. (2010). Why religion’s burdens are light: From religiosity to implicit self-regulation. Personality and Social Psychology Review, 14, 95–107.
Lupien, S. J, Fiocco A, Wan N, Maheu, F., Lord, C., Schramek, T., & Tu, M. T. (2005). Stress hormones and human memory function across the lifespan. Psychoneuroendocrinology,30(3), 225-242.
McCullough, M. E., & Willoughby, B. L. (2009). Religion, self-regulation, and self-control: Associations, explanations, and implications. Psychological Bulletin, 135(1), 69-93.
McCullough, M. E., Hoyt, W. T., Larson, D. B., Koenig, H. G., & Thoresen, C. E. (2000). Religious involvement and mortality: A meta analytic review. Health Psychology, 19, 211–222.
Mcfadden, S. H. (1998). Religion and aging. Oshkosh: University of Wisconsin.
Mecacci, L., Righi, S., & Rocchetti, G. (2004). Cognitive failures and circadian typology. Personality and Individual Differences, 37(1), 107–113.

Nielsen, M. E. (1995). Operational using religious orientation: Iron rods and compasses. Journal of Psychology, 129(5), 485-494.

Oner-Ozkan, B. (2007). Future time orientation and religion. Social Behavior and Personality, 35, 51–62.
Paiva, C. E., Paiva, B. S., Yennurajalingam, S., & Hui, D. (2014). The impact of religiosity and individual prayer activities on advanced cancer patients' health: is there any difference in function of whether or not receiving palliative anti-neoplastic therapy? Journal of Religion and Health, 53(6), 1717-1727.
 
Pour Ashouri, F., & Rasekhi, S. (2016). Correlation between religious beliefs with mental health and academic performance in medical students. International Electronic Journal of Medicine, 5(1), 1-6.
Powell, L. H., Shahabi, L., & Thoresen, C. E. (2003). Religion and spirituality: Linkages to physical health. American Psychologist, 58, 36–52.
Rosenzweig, C., Krawec, J., & Montague, M. (2011). Meta-cognitive strategy use of eighth-grade students with and without learning disabilities during mathematical problem solving: a think-aloud analysis. Journal of learning Disabilities, 44(6), 508-520.
Shmueli, A., & Tamir, D. (2007). Health behavior and religiosity among Israeli Jews. Israeli Medical Association Journal, 9, 703–707.
Siev, J., & Cohen, A. B. (2007). Is thought action fusion related to religiousity? Differences between Christians and Jews. Behaviour Research and Therapy, 45(4), 829-837.
Su, X., Shang, L., Xu, Q., Li, N., Chen, J., Zhang, L., … Hua, Q. (2014). Prevalence and predictors of mild cognitive impairment in Xi’an: A community-based study among the elders. PLOS One, 9(1), 193-217.