اصول اخلاقی در انتشار مقاله
این مجله متعهد به حفظ حقوق مؤلفان، صاحبان آثار و تولیدکنندگان محتواست و همزمان بر اهمیت حمایت از حقوق مخاطبان و خوانندگان خود تأکید دارد. به همین دلیل، برای هم‌سویی با جامعه علمی بین‌المللی، عملکرد خود را بر اساس قوانین جهانی اخلاق در نشر تنظیم کرده و سیاست‌های خود را بر همین مبنا پایه‌ریزی کرده است. مجله پژوهش‌های کاربردی روانشناختی بر این باور است که تمامی افراد درگیر در فرایند چاپ یک مقاله (نویسندگان، کادر مجله و داوران) باید قوانین و منشور اخلاقی مجله را پذیرفته و طبق آن عمل کنند. مجله روانشناسی پیری در خصوص اخلاق انتشار در پژوهش از کمیته بین الملی اخلاق نشر COPE تبعیت می کند، بنابراین از نویسندگان محترم انتظار می‌رود پیش از ارسال مقاله، اصول اخلاقی مجله روانشناسی پیری را با کلیک بر روی گزینه زیر مطالعه نمایند.
ملاحظات اخلاقی نویسندگان:
اصالت
هنگامی که نویسندگان قصد ارسال مقاله به مجله را دارند، باید اطمینان حاصل کنند که مقاله جدید و اصیل است. نویسنده نمی‌تواند مقاله‌ای که به‌طور کامل یا جزئی در جای دیگری تحت بررسی است را به مجله ارسال کند و همچنین نمی‌تواند مقاله‌ای که به‌طور کامل یا جزئی در این مجله تحت بررسی و ارزیابی است را برای نشریه دیگری ارسال نماید. مقاله ارسالی، چه به‌طور کامل و چه به‌طور جزئی، نباید قبلاً به هر زبانی در جای دیگری منتشر شده یا برای انتشار پذیرفته شده باشد. نویسندگان باید کارها و ایده‌های اولیه خود را به‌طور صریح بیان کنند، حتی زمانی که به‌طور عینی در مقاله بازنویسی و نقل‌قول نشده باشند. اگر جملات یا پاراگراف‌هایی دقیق در کار پژوهشی وجود دارند که به نظر می‌رسد برگرفته از مقاله یا کار دیگر نویسنده است، این مطالب باید در داخل "علامت نقل‌قول" قرار گیرند. مقاله باید منشأ و اصالت هر یک از مجموعه داده‌های به‌کار گرفته شده را مشخص کند. اگر مجموعه داده‌های اختصاصی در جای دیگری توسط این نویسنده یا نویسنده دیگری به‌کار گرفته شده است، مقاله باید این کارهای دیگر را چه منتشر شده و چه منتشر نشده باشند، بیان کند. نویسندگان نباید مقاله‌ای را ارسال کنند که قبلاً برای این مجله ارسال شده، تحت ارزیابی قرار گرفته و پس از ارزیابی توسط سردبیر رد شده است. اگر نسخه اولیه قبلاً رد شده بود و نویسنده مایل است نسخه اصلاح‌شده‌ای از مقاله را برای ارزیابی ارسال کند، باید توجیه ارسال مجدد مقاله را به‌طور شفاف برای سردبیر مجله مطرح کند. تنها تحت شرایط خاصی است که اجازه ارسال مجدد مقاله برای بار دوم وجود دارد
سرقت علمی
پس از ثبت مقاله در سامانه مجله، به کلیه نویسندگان مقاله از طریق ایمیل اطلاع‌رسانی خواهد شد. درج نام نویسندگان در مقاله به منزله نقش اساسی آنها در تدوین مقاله است. در صورتی که نویسندگان در تدوین مقاله نقشی نداشته‌اند و از نام آنها سوءاستفاده شده است، باید بلافاصله مراتب را از طریق ایمیل دریافتی اطلاع دهند. همه نویسندگان در مورد اصالت اثر خود مسئول هستند و نشریه حق ارزیابی موارد سرقت علمی را محفوظ نگه می‌دارد. این مجله با نرم‌افزارهای خاص و مورد تأیید وزارت علوم میزان مشابهت مقالات را بررسی می‌کند.
سرقت علمی به اشکال مختلفی رخ می‌دهد، از جمله:
ثبت مقاله‌ای به نام خود که توسط دیگران نوشته شده است.
درج نام افرادی که در نگارش مقاله نقشی نداشته‌اند.
کپی‌برداری یا تکرار بخش‌های قابل توجهی از مقاله دیگر (حتی اگر مقاله کپی شده از یکی از نویسندگان مقاله جدید باشد).
معرفی نتایج پژوهش‌های دیگران به نام خود.
چاپ مکرر مقاله توسط نویسنده واحد در چند نشریه.
بیان نتایج نادرست و خلاف یافته‌های علمی یا تحریف نتایج پژوهش.
استفاده از داده‌های نامعتبر یا دستکاری در داده‌های پژوهش.
مسئولان نشریه موارد سرقت علمی را بررسی کرده و برای حفاظت از اعتبار و زحمات دیگر پژوهشگران، بدون هیچ تساهل، به شرح زیر برخورد قانونی می‌کنند:
مقاله رد خواهد شد و در صورت چاپ، از روی سایت‌ها برداشته می‌شود.
اسامی همه نویسندگان مقاله در سیاه‌نامه نشریه‌های دانشگاه تهران قرار خواهد گرفت.
پیگیری حقوقی از مراجع قضایی ذیصلاح انجام خواهد شد.
پرونده سرقت علمی به سایر دانشگاه‌ها و نشریه‌های داخلی و خارجی اطلاع داده خواهد شد.
اطلاع‌رسانی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، دانشگاه‌ها، موسسات و نشریه‌ها درباره سرقت علمی
انتشارات دانشگاه رازی از سامانه مشابهت یاب جهت بررسی درصد همانندی استفاده می کند. این سامانه ها به بانک های داده متعددی در سراسر دنیا متصل بوده و برای تایید اصیل و معتبر بودن مقالات ارائه شده، آنها را بارها از طرق مختلف با دسترسی به منابع حجیمی از داده های همسان مورد بررسی قرار می دهند. درصد همانندی مورد پذیرش انتشارات دانشگاه رازی تا 15 درصد است.
تضاد منافع
نویسنده مسئول باید منابع حمایت مالی مرتبط با طرح را در متن مقاله ذکر کند و سپس مقاله را ارسال نماید. هر گونه منافع ذکر شده باید همراه با مقاله منتشر شود. در صورتی که در مورد نوع موقعیتی که نمایانگر تضاد منافع است شک و تردیدی وجود دارد، باید موضوع مشخص و شفاف شود و با اداره انتشارات یا سردبیر مطرح شود. هنگام ارسال مقاله به مجله، نویسنده مسئول می‌تواند داوران احتمالی را برای مقاله پیشنهاد دهد. نویسندگان باید از هر گونه تضاد منافع احتمالی یا ظاهر آن در انتخاب سردبیران و داوران جلوگیری کنند. تضاد منافع از این نوع تنها برای نویسنده مسئول اعمال نمی‌شود بلکه شامل نویسندگان همکار نیز می‌شود. مثال‌هایی از تضادهای منافع ممکن شامل موارد زیر است: (1) یکی از نویسندگان در همان نهاد یا سازمانی است که سردبیر یا داور نامبرده در آن فعالیت می‌کنند؛ (2) یکی از نویسندگان، عضو کمیته پایان‌نامه سردبیر یا داور بوده یا برعکس؛ (3) یکی از نویسندگان و سردبیر یا داور در حال حاضر جزء نویسندگان همکار در مقاله دیگری هستند یا طی دو سال گذشته، نویسنده همکار یک مقاله بوده‌اند. نویسندگان نباید افرادی را معرفی کرده و نام ببرند که می‌دانند نسخه قبلی مقاله را خوانده و پیشنهادهای خود را مطرح کرده‌اند؛ زیرا چنین دانشی به طور خودکار فرآیند ارزیابی مخفی مقاله را نقض می‌کند.
ارزیابی مخفی دوطرفه
این نشریه از فرآیند ارزیابی مخفی دوطرفه استفاده می‌کند، به گونه‌ای که نویسندگان و داوران هویت یکدیگر را نمی‌دانند. نویسندگان باید به محرمانه بودن فرآیند ارزیابی احترام بگذارند و هویت خود را برای داوران آشکار نکنند و برعکس. به عنوان مثال، مقاله نباید حاوی اطلاعاتی باشد که هویت نویسنده را فاش کند، به طوری که داور بتواند نویسنده را شناسایی کند. نویسندگان نباید مقاله ارسالی خود (شامل مقالات و پیش‌نویس‌های اولیه) را در وب‌سایت‌ها منتشر کنند؛ زیرا در وب‌سایت‌ها، نویسندگان می‌توانند به راحتی توسط داوران شناسایی شوند. نویسندگان نباید افرادی را به عنوان سردبیر یا داور معرفی کنند که می‌دانند قبلاً مقاله یا نسخه قبلی آن را خوانده و پیشنهادهای خود را مطرح کرده‌اند؛ زیرا این دانش یا آگاهی فرآیند ارزیابی مخفی دوطرفه را نقض می‌کند.
دقت نویسندگان
نویسندگان مسئول نهایی محتوای مقاله ارسالی به نشریه هستند. آنها متعهد به ارائه تصویری دقیق از پژوهش انجام شده و بحث عینی درباره اهمیت پژوهش خود هستند. نویسندگان باید به طور کامل یافته‌های خود را گزارش کنند و نباید داده‌های مرتبط با پرسش‌های پژوهش را حذف کنند. نتایج باید بدون توجه به اینکه پیامدهای مورد انتظار را تأیید می‌کنند یا نه، گزارش شوند. نویسندگان باید دقت ویژه‌ای در ارائه ویژگی‌های مرتبط با پژوهش خود و تفسیر آنها داشته باشند. مبانی نظری، تئوری‌ها، روش‌ها، شاخص‌ها و طرح‌های پژوهش مرتبط با یافته‌ها و تفسیرهای آنها باید آشکارا بیان شوند. مقاله باید شامل جزئیات و منابع کافی باشد تا سایر پژوهشگران بتوانند پژوهش را تکرار کنند. اگر نویسنده‌ای اشتباه یا نقصی مهم را در کار خود کشف کند، باید بلافاصله سردبیر مجله را مطلع کرده و برای بازبینی یا اصلاح مقاله همکاری کند. اگر نویسنده یا ناشر توسط شخص یا نهاد ثالثی مطلع شود که کار منتشر شده اشتباه جدی دارد، نویسنده متعهد است تا به سرعت مقاله را بازبینی یا اصلاح کند یا شواهدی برای سردبیر ارائه دهد که صحت مقاله اصلی را تأیید کند.
تألیف مشترک
تمامی نویسندگان ذکر شده در مقاله باید در پژوهش همکاری جدی داشته و در برابر نتایج پاسخگو باشند. اعتبار و امتیاز نویسندگی باید بر اساس همکاری در بخش‌های مختلف تخصیص یابد. نویسندگان باید مسئولیت و اعتبار کار را برای آنچه که عملی انجام داده‌اند یا در انجام آن همکاری کرده‌اند، بپذیرند. نویسندگان باید نام دانشجو را به‌عنوان نویسنده همکار اصلی در مقالاتی که برگرفته از پایان‌نامه یا رساله دانشجو است، فهرست کنند. نویسنده مسئول که مقاله را به مجله ارسال می‌کند، باید نسخه‌ای از مقاله را به همه نویسندگان همکار ارسال کرده و رضایت آنها را برای ارسال و انتشار مقاله کسب کند.
حقوق انسانی
نویسندگان مسئولیت حفظ و حمایت از حریم خصوصی، کرامت انسانی، رفاه و آزادی شرکت‌کنندگان در پژوهش را بر عهده دارند. مقاله‌هایی که شامل مسائل انسانی هستند (مطالعات میدانی، شبیه‌سازی‌ها، مصاحبه‌ها، روان‌درمانی‌ها)، باید منطبق با الزامات آیین‌نامه حقوق انسانی در دانشگاه نویسنده انجام شوند.
وظایف داوران
کمک به تصمیم‌گیری تحریریه: داوران باید در بررسی کیفی، محتوایی و علمی مقالات به سردبیر نشریه کمک کنند و از طریق ارتباط با نویسندگان به بهبود و ارتقاء کیفیت مقالات یاری رسانند.
سرعت عمل: داوران انتخاب شده باید پس از بررسی اولیه، سریعاً نتیجه را به سردبیر اعلام کنند. این شامل: عدم داوری مقاله به دلیل نبودن موضوع در حوزه کار داور، کمبود وقت و یا داوری با تأخیر به دلیل شلوغ بودن وقت یا عدم دسترسی به امکانات کافی است.
محرمانه بودن اطلاعات: تمامی اطلاعات موجود در مقالات باید توسط داور محرمانه نگه داشته شود و داور موظف است این اطلاعات را حفظ کند.
داوری با ارائه مستندات و استدلال‌های علمی و شفاف: داوری مقالات باید بر اساس مستندات علمی و استدلال‌های کافی باشد، به طور واضح و روشن بیان شود و این مدارک به نشریه و نویسندگان ارائه گردد. از اعلام نظرات شخصی، نژادی، مذهبی و غیره در داوری مقالات خودداری شود.
توجه به منابع استفاده شده در مقاله: داوران باید به منابع استفاده شده در مقاله توجه کنند. تمامی تحقیقات، موضوعات و نقل‌قول‌هایی که در مقاله استفاده شده باید با ارجاع‌دهی کامل در کتابنامه همراه باشد.
عدم داوری مقالات با مقاصد شخصی: داوران نباید مقالاتی را قبول کنند که منافع اشخاص، مؤسسات و شرکت‌های خاصی به وسیله آن حاصل می‌شود و یا روابط شخصی در آن مشاهده می‌شود.
به هنگام بودن و سرعت عمل نویسندگان: نویسندگان باید در تجدیدنظر و انجام اصلاحات مقاله سریع و مناسب عمل کنند. اگر نویسنده‌ای نمی‌تواند در زمان تعیین شده (حداکثر یک ماه) عمل کند، باید هرچه زودتر با سردبیر تماس بگیرد تا مدت زمان بیشتری تعیین شود یا از فرآیند ارزیابی انصراف دهد