مقایسه تحمل پریشانی، سبک‌های مقابله با استرس، هوش معنوی و شادمانی بین سالمندان زن و مرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

2 دانشیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

سالمندی دوره‌ای از رشد انسان است که با فراز و فرود­های مختلفی همراه می‌باشد و این در حالی است که واکنش متفاوت زنان و مردان سالمند در دوران کهولت نسبت به موقعیت‌های گوناگون می‌تواند منجر به حفظ یا کاهش سلامت روان آنان گردد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه­ی­­ تحمل پریشانی، سبک­های مقابله با استرس، هوش معنوی و شادکامی بین سالمندان زن و مرد شهر اهواز انجام شد. نمونه­ی این پژوهش 380 نفر (190 زن و 190 مرد) بودند که به­ وسیله­ی روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه­گیری عبارت از مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر، سبک­های مقابله با استرس فرم کوتاه کالزبیک، هنگوون و دیکر، پرسش‌نامه‌ی هوش معنوی امرام و درایر و شادمانی آکسفورد آرگایل و لو بودند. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-­­مقایسه‌ای بود و تجزیه و تحلیل داده­ها با کمک روش چندمتغیری مانوا نشان داد که بین سالمندان زن و مرد از لحاظ مؤلفه­های جذب پریشانی و ارزیابی پریشانی، سبک­های مقابله­ای مسأله‌مدار، هیجان­مدار و اجتنابی و همچنین هوش معنوی و شادکامی تفاوت معنی­دار وجود دارد (001/0>p). همچنین مشخص شد مؤلفه­ی جذب پریشانی، سبک­های مقابله­ای­ هیجان­مدار و اجتنابی و هوش معنوی بیشتر در سالمندان زن و مؤلفه­های ارزیابی پریشانی و سبک مقابله­ای مسأله‌مدار و شادکامی بیشتر در سالمندان مرد دیده می‌شود. بنابراین مشخص می‌شود زنان سالمند بر اساس سطح بالای استفاده از سبک مقابله­ای هیجان­مدار و اجتنابی و جذب پریشانی، نسبت به مردان سالمند آسیب­پذیری بیشتری دارند و برای افزایش سلامت روان آنان باید بیشتر تلاش شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Distress Tolerance, Coping Styles, Spiritual Intelligence and Happiness among Elderly Men and Women

نویسندگان [English]

  • Sahar Safarzadeh 1
  • Karim Savari 2
  • Zahra Dashtbozorgi 1
چکیده [English]

Elderly is a period of human growth that is accompanied by various ups and downs, while the different responses of elderly men and women in their old ages to different situations can lead to maintaining or falling of their mental health. The present study is conducted to compare distress tolerance, coping styles, spiritual intelligence and happiness among elderly men and women in the city of Ahwaz. The research sample consists of 380 people (190 women and 190 men) selected by convenience sampling method. Measurement tools are Simmons and Gaher's The Distress Tolerance Scale (DTS), short version of The Coping Inventory for Stressful Situations (CISS™) by Calsbeek, Henegouwen, and Dekker, Integrated Spiritual Intelligence Scale (ISIS) by Amram and Dryer, and The Oxford Happiness Questionnaire (OHQ) by Argyle and Hills. The method of this descriptive study is of causal-comparative, and the analysis of the data carried out with the help of Multivariate Analysis of Variance (MANOVA), shows that there is a significant difference between male and female elderly in terms of distress absorption and distress assessment, problem-oriented, excitement-oriented and avoidance-oriented coping styles, as well as spiritual intelligence and happiness components (P <0.001). It was also revealed that distress attraction, excitement-oriented and avoidance-oriented coping styles as well as spiritual intelligence components are more common among elderly women, while distress assessment, problem-oriented coping style and happiness components are more common in the elderly men. As a result, it is clear that elderly women are more vulnerable in comparison to elderly men, based on the high level of using excitement-oriented and avoidance-oriented coping styles and distress absorption, therefore more effort is required to improve their mental health.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Distress Tolerance
  • stress coping style
  • spiritual intelligence
  • happiness
  • elderly
آزاد مرزآبادی، ا.، هوشمندجا، م.، و پورخلیل، م. (1391). رابطه معنویت سازمانی با توانمندسازی روان­شناختی، خلاقیت، هوش معنوی، استرس شغلی و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه. مجله علوم رفتاری، 6(2)، 187-181.
امانی، ر. (1394). شادکامی در دوران سالمندی: نقش عزت نفس. مجله روان­شناسی پیری، 2(1)، 80-73.
بختیاری، س.، قادری کیا، م.، و یوسفی قند علی، آ. (1383). مقایسه افسردگی در سالمندان مرد و زن ساکن سرای سالمندان شهر اهواز (پایان نامه کارشناسی چاپ نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
بخشی­پور رودسری، ع. (1384). بررسی رابطه بین رضایت از زندگی و حمایت اجتماعی با سلامت روان در دانشجویان. فصلنامه اصول بهداشت روانی، 288(1)، 152-145.
پاشا، غ. ر.، صفرزاده، س.، و مشاک، ر. (1386). مقایسه سلامت عمومی و حمایت اجتماعی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در خانواده. فصلنامه خانواده پژوهی، 3(9)، 517-503.
حسینی، س. م.، رضایی، آ.، و کیخسروی بیگ­زاده، ز. (1390). مقایسه­ی حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی و افسردگی و شادکامی در سالمندان زن و مرد. فصلنامه علمی-پژوهشی جامعه شناسی زنان، 2(4)، 161-143.
خدایاری فرد، م.، و عابدینی، ی. (1386). مشکلاتسلامتینوجوانانو جوانان. تهران: دانشگاه تهران.
دهستانی، م. (1387). مهارت­های زندگی. تهران: جیحون.
رکوعی، ل.، کیمیاگر، س. م.، ولایی، ن.، و غفاری­پور، م. (1376). وضعیت تغذیه سالمندان ساکن شهر تهران در سال 1376. نشریه پژوهنده، 2(1) 64-57.
سعیدی، ا. (1391). مقایسه هوش معنوی و تاب­آوری معتادین و افراد عادی شهر اهواز (پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
شریفی در آمدی، پ. (1386). هوش هیجانی و معنویت. تهران: سپاهان.
صفرزاده، س. (1385). مقایسه­ی خوداثربخشی، سلطه‌گری و حمایت اجتماعی بین ورزشکاران و غیرورزشکاران زن و مرد شهرستان اهواز (پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
علوی، خ. (1388). اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی گروهی در کاهش نشانه‌های افسردگی دانشجویان مشهد (پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه فردوسی مشهد مقدس.
علی پور، ا.، و نوربالا، ا. ع. (1378). بررسی مقدماتی پایایی و روایی پرسش‌نامه شادکامی اکسفورد در دانشجویان دانشگاه‌های تهران. مجله اندیشه و رفتار، 5(2)، 65-55.
قیطانچی، ص.، و ابراهیمی مقدم، ح. (1395). پیش­بینی شادکامی بر اساس الگوی پنج عاملی شخصیت و باورهای فراشناخت در سالمندان. مجله روان‌شناسی پیری، 2(1)، 22-13.
کریمی، ی. (1377). روا­­ن­شناسی اجتماعی (نظریه‌ها، مفاهیم و کاربردها). تهران: ارسباران.
مجدیان، م. (1389). ترجمه و آماده سازی پرسش‌نامه شاخص مقابله با شرایط پر استرس فرم کوتاه (CISS-21). تهران: مؤسسه آزمون­یار پویا.
مرعشی، س. ع. (1390). تأثیر آموزش هوش معنوی بر بهزیستی روانشناختی، اضطراب وجودی و هوش معنوی در داشجویان دانشکدهی نفت اهواز (پایان‌نامه دکتری چاپ نشده). دانشگاه شهید چمران اهواز.
مطور، ز.، و قطبی­زاده، ک. (1392). بررسی رابطه هوش معنوی با احساس بهزیستی ذهنی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی اهواز(پایان­نامه کارشناسی چاپ نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
موسوی، ب. (1394). اثربخشی بازی درمانی گروهی بر دلبستگی ناایمن و مهارت­های اجتماعی کودکان
بی­سرپرست شهر اهواز
(پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
مهدی­زادگان، ا.، و باقرپور، ر. ا. (1380). سوء استفاده و غفلت از سالمندان. اصفهان: پردژ.
نیک­پرور، ر. (1384). مهارت­هایی برای زندگی. تهران: معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور.
Abdel-Khalek, A. M., & Naceur, F. (2007). Religiosity and association with positive and negative emotions among college students from Algeria. Mental Health, Religion & Culture, 10(1), 159-170.
Ahmed, M., & Abdel-Khalek, M. (2006). Happiness, health, and religiosity: Significant relation. Mental Health, Religion & Culture, 9(1), 85-97.
Ahmed, M., Abdel-Khalek, M. (2007). Religiosity, happiness, and psychopathology in probability sample of Muslim adolescents. Mental health, Religion & Culture, 10(6), 571-583.
Amram, Y., & Dryer, C. (2007). The Development and preliminary validationof the integrated spiritual intelligence scale(ISIS). Palo alto, Ca. Institute of transpersonal psychology working paper. Available in http://www.Geocities.com/isisfindings.
Argyle, M., & Lu, L. (1990). The happiness of extroverts. Personality and individual Differences, 11(1), 1011-1017.
Calsbeek, H., Hengowen, G., & Dekker, J. (2002). 5 factor structure of coping inventory for stressful situations (CISS-21) in adolescence and young adults with chronic digestive disorders. Available At: http://igiturarchive. library.uu.nldissertations/2003-2010-094857/c5.pdf.
Christopher, A., John, M., & Sue, B. (2000). Religion and happiness: Still no association. Mental Health, Religion & Culture, 21(9), 233-236.
Cohen, S., & Pressman, D. S. (2005). Does positive affect influence health? Carnegie Mellon University. Psychological Bulletin 2005 by the American Psychological, 131(6), 925- 971.
Crichton, J. C. A. (2008). Qualitative study of spiritual intelligence in organizational leaders (Doctoral dissertation). The Marshall Goldsmith School of Management.
Cumming, E., & Henry, W. E. (1961). Growing old. New York: Basic books.
Endler, N. S., & Parker, J. D. A. (1990). Multidimensional assessment of coping: A critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58(1), 844–854.
Exline, J. J., Yali, A. M., & Lobel, M. (2013). When God Disappoints Difficulty Forgiving God and its Role in Negative Emotion. Journal of Health Psychology, 4(3), 365-79.
Gain, M., & Purohit, P. (2006). Spiritual intelligence: A contemporary concern with regard to living status of the senior citizens. Journal of the Indian Academy of Applied psychology, 32(3), 227- 233.
Ghahari, S., Fallah, R., Bolhari, J., Moosavi, S. M., Razaghi, Z., & Akbari, M. E. (2012). Effectiveness of cognitive-behavioral and spiritual-religious interventions on reducing anxiety and depression of women with breast cancer. Knowledge & Research in Applied Psychology, 13(4), 33-40.
Gijsberts, M. H., van der Steen, J. T., Hertogh, C. M., & Deliens, L. (2014). Perceptions of spirituality and spiritual care giving at the end of life in elderly care physicians practicing in long-term care: a nationwide survey in the Netherlands. European Geriatric Medicine, 5(1) 231.
Glidin, L. M., Billings, F. J., & jobe, M. (2006). Personality, coping style and well-being of parents rearing children with developmental disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 12(1), 942-962.
Gomez, R., & McLaren, S. (2006). The association of avoidance coping style, and perceived mother and father support with anxiety/depression among late adolescents: applicability of resiliency models. Personality and Individuals Differences, 40(1), 1165-1176.
Gomez, R., Fisher, J. W. (2003). Domains of spiritual well-being and development and validation of the Spiritual Well-Being Questionnaire. Personality and Individual Differences, 35(1), 1975-1991.
Green, W. N., & Noble, K. D. (2010). Fostering spiritual intelligence: Undergraduates' growth in a course about consciousness. Advanced Development, 12(1), 26-48.
Hamid, P. N., Yue, X. D., & Leung, C. M. (2003). Adolescent Coping in Different Chinese Family Environment. Journal of Adolescence, 38(149), 111-113.
Hampel, P. (2007). Brief report: Coping among Austrian children and adolescents. Journal of Adolescence, 30(5), 885-890.
Hart, S. L., Hoyt, M. A., Diefenbach, M., Anderson, D. R., Kilbourn, K. M., Craft, L.L., & et al. (2012). Meta-analysis of efficacy of interventions for elevated depressive symptoms in adults diagnosed with cancer. Journal of the National Cancer Institute, 104(13), 990-1004.
Kettl, P. (1998). Alaska Native Suicide: Lessons for elder suicide. International Psychogeriatrics, 10, 205-211.
Khazayee, H. (2011). Spiritual Intelligence and mental health. Journal of Science and Religion, 1(1), 31-56.
King, D. B. (2008). Rethinking claims of spiritual intelligence: A definition, model & measure. Unpublished master‘s thesis: Trent University.
Kirmizioglu, Y., Doğan, O., Kuğu, N., & Akyüz, G. (2009). Prevalence of anxiety disorders among elderly people. International Journal of Geriatric Psychiatry, 24(9), 1026-33.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
Levin, J. (2010). Religion and mental health: Theory and research. International Journal of Applied Psychoanalytic Studies, 7(2), 102-15.
Martinez, B. B., & Custodio, R. P. (2014). Relationship between mental health and spiritual wellbeing among hemodialysis patients: a correlation study. Sao Paulo Medical Journal, 132(1), 23-27.
Milliman, J., Czaplewski, A. J., & Ferguson, J. (2003). Workplace spirituality and employee work attitudes: An exploratory empirical assessment. Journal of Organ Change Manage, 16(4), 426-47.
Newton, A. T., McIntosh, D. N. (2010). Specific religious beliefs in a cognitive appraisal model of stress and coping. The International Journal for the Psychology of Religion, 20, 39-58.
Nolen-Hoeksema, S. (2001). Gender differences in depression. Current Directions in Psychological Science, 10(5), 173-176.
Puchalski, C. H. M. (2015). Spirituality in Geriatric Palliative Care. Clinics in Geriatric Medicine, 31(2), 252-245.
Saliva, J., & Seldyee, S. (2006). Assessment in Special and Remedial Education. Houghton Mifflin.
Simons, J. S., & Gaher, R. M. (2005). The Distress Tolerance Scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and Emotion, 29(2), 83-102.
Sisk, D. (2008). Engaging the spiritual intelligence of gifted students to build global awareness in the classroom. Roeper review, 30(1), 24-30.
Snyder, C. R., & lopez, S. (2003). Handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press.
Tabakhnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.), Boston: Allyn & Bocon.
Tuck, I. (2012). A critical review of a spirituality intervention. Western Journal of Nursing Research, 34(6), 712-735.
Yohannes, A. M., Baldwin, R. C., & Connolly, M. J. (2008). Prevalence of depression and anxiety symptoms in elderly patients admitted in post-acute intermediate care. International Journal of Geriatric Psychiatry, 23(11), 1141-1147.