اثربخشی خاطره پردازی گروهی بر شادکامی و امید به زندگی سالمندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مشاوره روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا،تهران،ایران

2 کارشناس ارشد روانشناسی، مرکز تحقیقات پیشگیری از سوء مصرف مواد،دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه،ایران

3 استاد گروه مشاوره، روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا،تهران،ایران

4 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

5 استادیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

جمعیت سالمندان به طور یکنواختی رو به افزایش است. بحث پیرامون سالمندی و راه‌های کاهش مسائل و مشکلاتی که این دوره با آن مواجهه است یکی از بحث­های متداول در جوامع امروزی می‌باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی خاطره­پردازی گروهی بر شادکامی و امید به زندگی سالمندان شهر تهران انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل بود.جامعه­ی آماری پژوهش شامل افراد 60 سال به بالای شهر تهران می­شد. نمونه­ا‌ی به حجم 30 سالمند واجد شرایط به شیوه­ی نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 15 نفری قرار گرفتند. پرسش­نامه‌های شادکامی آکسفورد (آرگایل و لو، 1989) و امید به زندگی میلر (میلر و پاورز، 1988) برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده گردید. برنامه­ی خاطره­پردازی گروهی بر روی گروه آزمایش در 8 جلسه اجرا و پس از مداخله­ی درمانی مجدداً پرسش­نامه­ها بر روی هر دو گروه اجرا شد. در نهایت پس­آزمون از گروه آزمایش و کنترل گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون کولموگروف اسمیرنف و تحلیل کوواریانس استفاده‌ ‌شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که خاطره­پردازی گروهی باعث افزایش شادکامی و امید به زندگی سالمندان گروه آزمایش شده است. با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می­شود که متصدیان نظام سلامت با معرفی و آموزش روش خاطره­پردازی به خانواده­ها، مشاوران و مددکاران شاغل در مراکز نگهداری افراد سالمند، گامی در جهت افزایش شادکامی و امید به زندگی سالمندان بردارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Group Reminiscence on Happiness and Life Expectancy of Elderly

نویسندگان [English]

  • Roghayeh Nori pourlayavali 1
  • Mostsfa Alikhani 2
  • Simin Hoseynian 3
  • Samira Soheylizadeh 4
  • Mohammadali Mohammadifar 5
چکیده [English]

The elderly population has been steadily increasing. The discussion about aging and ways of reducing problems which were exposed in this period is one of the most common issues in modern societies. Therefore, this study aimed to investigate effectiveness of group reminiscence on happiness and life expectancy of elderly in Tehran city. This research was quasi-experimental with pretest-posttest and control group. The study population consisted all of people 60 years old in Tehran. Sample of 30 eligible elderly was selected by convenience sampling method and were assigned randomly in 2 groups of 15 individuals. Oxford Happiness Questionnaire and Miller's life expectancy were used to collect data. Then group reminiscence therapy was administered on experimental group in 8 sessions and finally posttest was taken from experimental and control groups. Kolmogorov-Smirnov, Levin and Covariance were used to analyze data. The findings suggested that group reminiscence therapy can increase happiness and life expectancy of elderly in experimental group (P>0.05). According to this study's results, it is recommended that health system officials take step towards increasing happiness and life expectancy of elderly by introducing and training reminiscence to families, counselors and social workers in elderly care centers
References

Argyle, M., & Lu, L. (1989). Happiness and cooperation. Personality and Individual Differences,12, 1019-1030
Argyle, M., Martin, M., & Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. In J. P. Forgas, & J. M. Innes (Eds.), Recent advances in social psychology: An international perspective (pp. 189–203). North-Holland: Elsevier.
Bohlmeijer, E. (2013). Effect of reminiscence and life review on late – life depression. Digital object identifier. International journal of geriatric psychiatry, 18(12), 1088-1094.
Bryant, F. B., Smart, C. M., & King, S. P. (2012). Using the past to enhance the present: Boosting happiness through positive reminiscence. Journal of Happiness Studies, 6 (3), 227-260.
Burnside, I. (2010). Themes in reminiscence groups with older women. In J. Hendricks (Ed.), The meaning of reminiscence and life review (pp. 159-171). New York: Baywood Publishing Company.
Cappeliez, P., & O’Rourke, N. (2012). Profiles of reminiscence among older adults: Perceived stress, life attitudes and personality variables. International Journal of Aging and Human Development, 54 (4), 255-266.
Chiang, K. J., Chu, H., Chang, H. J., Chung, M. H., Chen, C. H., Chiou, H. Y., & Chou, K. R. (2010). The effects of reminiscence therapy on psychological well-being, depression, and loneliness among the institutionalized aged. International Journal of geriatric psychiatry, 25(4), 380-388.
Francis, L. J., Brown, I. B., Lester, D., & Philipchaik, R. (1998). Happiness as stable extraversion: a cross- cultural examination of the reliability and validity of the Oxford happiness inventory among students in the UK, USA, Australia, and Canada. Personality and Individual Differences, 24, 167–171
Haight, B. K. (2010). Reminiscing: The state of the art as a basis for practice. In J. Hendricks (Ed.), The meaning of reminiscence and life review (pp. 21-52). New York: Baywood Publishing Company.
Hilles, P., & Argyle, M. (2001). Emotional stability as a major dimension of happiness. Personality and Individual Differences, 31, 1357-1364.
Hsieh, H. F., & Wang, J. J. (2013). Effect of reminiscence therapy on depression in older adults: A systematic review. International Journal of Nursing Studies, 40 (4), 335-345.
Mathers, C. D., Stevens, G. A., Boerma, T., White, R. A., & Tobias, M. I. (2015). Causes of international increases in older age life expectancy. The Lancet, 385 (67), 540-548.
 Jones, E. D. (2013). Examination of reminiscence therapy for depressed older women residing in a long-term care facility using the Nursing Intervention Classification. Journal of Gerontological Nursing, 29 (7), 27-33.
Jones, E. D., & Beck-Little, R. (2012). The use of reminiscence therapy for the treatment of depression in rural-dwelling older adults. Issues in Mental Health Nursing, 23 (3), 279-290.
Majzoobi, M. R, Momeni, K., Amani, R., Hojjat Khah, M. (2012). The effectiveness of structured group reminiscence on the enhancement of the elderlys’ life quality and happiness. Developmental Psychology (Journal of Iranian Psychologists), 9(34), 182-202. [Persian]
Miller, J. F., & Powers, M. (1988). Development of an instrument to measure hope, Nursing Research, 37, 35- 56.
Momeni, K., Amani, R., Majzoobi, M. R, & Mohebi, Z. (2014). The Effectiveness of structured group reminiscence on depression and self-esteem of older women. International Jornal of Behavioral Sciences, 8(3), 287-294. [Persian]
Proyer, R. T., Gander, F., Wellenzohn, S., & Ruch, W. (2014). Positive psychology interventions in people aged 50–79 years: long-term effects of placebo-controlled online interventions on well-being and depression. Aging & mental health, 18(8), 997-1005.
Petersen, S. M., Zoffmann, V., Kjærgaard, J., Stensballe, L. G., & Greisen, G. (2015). Erratum to: Disappointment and adherence among parents of newborns allocated to the control group: a qualitative study of a randomized clinical trial. Trials, 16(1), 1.

Snyder, C. R. & Peterson, C. (2000). Handbook of hope: Theory, measures & applications. San Diego: Academic Press.
Stinson, C. (2009). Structured group reminiscence: An intervention to decrease depression in older adults. Journal of Continuing Nurse Education, 40(11), 521-528.
Veenhoven, R. (2001). Interdisciplinary forum on subjective well-being. Journal of happiness studies, 2, 85-92.
Zauszniewski, J. A.(2004). Focused reflection reminiscence group for elders. Journal of  Applied Gernotology, 23(4), 42-56.
Stenhagen, M., Ekström, H., Nordell, E., & Elmståhl, S. (2014). Accidental falls, health-related quality of life and life satisfaction: a prospective study of the general elderly population. Archives of gerontology and geriatrics, 58(1), 95-100. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • life expectancy
  • happiness
  • elderly
  • Group reminiscence
ترکاشوند، ع. (1388).تأثیر خاطره پردازی گروهی بر کیفیت زندگی سالمندان(پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ‌نشده) دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.
حسن‌زاده، ا.، زهراکار، ک و زارع، م. (1391). بررسی اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه معنا درمانی بر کاهش ناامیدی در زندگی معلولان ضایعه نخاعی پس از زلزله شهرستان زرند. مجله مطالعات روان‌شناختی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراس، 8 (1)،67-51.
علی‌پور، ا و نوربالا، ا.ع. (1378). بررسی مقدماتی پایایی و روایی پرسشنامه شادکامی آکسفورد در ایرانی‌ها، مجله اندیشه و رفتار، 18، 55-65.
فرانکل، و. (1385). انسان در جستجوی معنا(ترجمه‌ ن. صادقیان و م. میلانی). تهران: درسا(تاریخ انتشار به زبان اصلی،2004)
حسینی، س.م. (1385). رابطه ‌امید به زندگی و سرسختی روان‌شناختی در دانشجویان(دختر و پسر) (پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ‌نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران.
ستوده ناورودی، س.ا.، پورآقا رودبرده، ف، کافی، س.م و پورنسایی، غ. (1392). اثربخشی خاطره‌گویی به شیوه گروهی بر سلامت روان مردان سالمند. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، ۲۲ (۸۵) :۶۱-۶۷.
غلامی، م .، پاشا، غ.ر و سودانی،م. (1388). اثربخشی آموزش معنادرمانی گروهی بر امید به زندگی و سلامت عمومی بیماران دختر تالاسمی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی،42، 45-25.
فریبرزی،ا. و فرامرزی، ر. (1393). اثربخشی تکنیک خاطره پردازی گروهی بر کاهش افسردگی، اضطراب و بهبود روابط بین فردی در سالمندان ساکن سرای سالمندان. پژوهشنامه تربیتی،10(41)،118-109.
مجذوبی،م. ر.، مومنی،خ.،  امانی،ر.، و حجت خواه، س. م. (1391).  اثربخشی خاطره پردازی ساختارمند گروهی بر ارتقای کیفیت زندگی و شادکامی سالمندان.  روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)،9(34)،202-189.
مؤمنی، خ. (1390). اثربخشی خاطره پردازی انسجامی و روایتی بر کاهش نشانه های افسردگی زنان سالمند مقیم سرای سالمندان، فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 1(3): 381-361.
مؤمنی، خ.، مانی،ر.، مجذوبی،م. ر.، و محبی، زینب.(1391). اثربخشی خاطره پردازی ساختارمند گروهی بر افسردگی و عزت نفس زنان سالمند، مجله علوم رفتاری، 8(3)، 294-278.
نعمتی دهکردی، ش.، دشت بزرگی، ب.، پاک سرشت، س و راسخ، ع.ر. (1386). تاثیر خاطره گویی گروهی بر کیفیت زندگی سالمندان ساکن شهرکرد .مجله دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد، 9(4)، 81-75.
یوسفی، ز.، شریفی، خ.، تقربی، ز و اکبری، ح. (1393).تأثیر خاطره گویی گروهی بر نشاط سالمندان. فصلنامهمراقبتمبتنیبرشواهد،4(12)،46-33.
Argyle, M., & Lu, L. (1989). Happiness and cooperation. Personality and Individual Differences,12, 1019-1030
Argyle, M., Martin, M., & Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. In J. P. Forgas, & J. M. Innes (Eds.), Recent advances in social psychology: An international perspective (pp. 189–203). North-Holland: Elsevier.
Bryant, F. B., Smart, C. M., & King, S. P. (2012). Using the past to enhance the present: Boosting happiness through positive reminiscence. Journal of Happiness Studies, 6 (3): 227-260.
Bohlmeijer, E. (2013). Effect of reminiscence and life review on late – life depression. Digital object identifier. International journal of geriatric psychiatry, 18(12): 1088-1094.
Burnside, I. (2010). Themes in reminiscence groups with older women. In J. Hendricks (Ed.), The meaning of reminiscence and life review (pp. 159-171). New York: Baywood Publishing Company, Inc.
Cappeliez, P., & O’Rourke, N. (2012). Profiles of reminiscence among older adults: Perceived stress, life attitudes and personality variables. International Journal of Aging and Human Development, 54 (4): 255-266.
Chiang KJChu HChang HJChung MHChen CHChiou HYChou KR. (2010). The effects of reminiscence therapy on psychological well-being, depression, and loneliness among the institutionalized aged. International Journal of geriatric psychiatry. 25(4): 380-388.
Chueh, K. H., & Chang, T. Y. (2014). Effectiveness of group reminiscence therapy for depressive symptoms in male veterans: 6‐month follow‐up. International journal of geriatric psychiatry, 29(4), 377-383.
Francis, L.J., Brown,I.B., Lester,D., & Philipchaik,R.(1998).Happiness as stable extraversion: a cross- cultural examination of the reliability and validity of the Oxford happiness inventory among students in the UK, USA, Australia, and Canada. Personality and Individual Differences, 24, 167–171.
Jones, E. D., & Beck-Little, R. (2012). The use of reminiscence therapy for the treatment of depression in rural-dwelling older adults. Issues in Mental Health Nursing, 23 (3): 279-290.
Jones, E. D. (2013). Examination of reminiscence therapy for depressed older women residing in a long-term care facility using the Nursing Intervention Classification. Journal of Gerontological Nursing, 29 (7): 27-33.
Hsieh, H. F., & Wang, J. J. (2013). Effect of reminiscence therapy on depression in older adults: A systematic review. International Journal of Nursing Studies, 40 (4): 335-345.
Haight, B. K. (2010). Reminiscing: The state of the art as a basis for practice. In J. Hendricks (Ed.), The meaning of reminiscence and life review (pp. 21-52). New York: Baywood Publishing Company, Inc.
Hilles, P., & Argyle, M.(2001). Emotional stability as major dmension of happiness. Personality and Individual Differences, , 31, 1357-1364.
Mathers, C. D., Stevens, G. A., Boerma, T., White, R. A., & Tobias, M. I. (2015). Causes of international increases in older age life expectancy. The Lancet, 385(9967), 540-548.
Miller, J. F., & Powers, M. (1988). Development of an instrument to measure hope, Nursing Research, 37, 35- 56.
Proyer, R. T., Gander, F., Wellenzohn, S., & Ruch, W. (2014). Positive psychology interventions in people aged 50–79 years: long-term effects of placebo-controlled online interventions on well-being and depression. Aging & mental health, 18(8), 997-1005.
Petersen, S. M., Zoffmann, V., Kjærgaard, J., Stensballe, L. G., & Greisen, G. (2015). Erratum to: Disappointment and adherence among parents of newborns allocated to the control group: a qualitative study of a randomized clinical trial. Trials, 16(1), 1.
Stinson, C. (2009). Structured group reminiscence: An intervention to decrease depression in older adults.Journal of Continuing Nurse Education, 40(11), 521-528.
Stenhagen, M., Ekström, H., Nordell, E., & Elmståhl, S. (2014). Accidental falls, health-related quality of life and life satisfaction: a prospective study of the general elderly population. Archives of gerontology and geriatrics, 58(1), 95-100.
Veenhoven, R.(2001). Interdisciplinary forum on subjective well-being, Journal of happiness studies 2: 85-92.
Zauszniewski, J.A.(2004).Focused reflection reminiscence group for elders. Journal of Applied Gerontology;23(4), 42-56.