اثربخشی آموزش راهبرد‏های شناختی مبتنی بر حل‌مسأله بر افسردگی زنان سالمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه روانشناسی، واحد تهران-غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

افسردگی به عنوان یک اختلال روانی رایج در میان جمعیت سالمندی جهان می‏تواند اثر منفی در توانایی حل مشکلات آنها داشته باشد. همچنین عدم توانایی حل‌مسأله ممکن است باعث ایجاد افسردگی در سالمندان شود. بنابراین این پژوهش با هدف اثر‏بخشی آموزش راهبرد‏های شناختی مبتنی بر حل‏مسأله بر افسردگی زنان سالمند در سال 1397 انجام شد. روش این پژوهش نیمه آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش ‏آزمون- پس ‏آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام زنان سالمند مبتلا به افسردگی عضو فرهنگ‌ سراهای شهر تهران بودند که از میان آنها 24 زن با دامنه سنی 65-55 با روش نمونه‏ گیری در دسترس و بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 8 جلسه نود دقیقه‏ ای، هر هفته یک جلسه تحت آموزش قرار‏ گرفت، در صورتی که گروه کنترل هیچ مداخله‏ ای دریافت نکرد. به منظور ارزیابی متغیر‏ افسردگی از پرسشنامه‏ افسردگی بک استفاده شد. داده‏ ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس تک متغیره تحلیل شدند. یافته‏های پژوهش نشان داد که بین میانگین نمره‏ های افسردگی گروه آزمایش و کنترل در پس‏آزمون تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر این مداخله باعث کاهش معنادار افسردگی در زنان سالمند گردید. با توجه به مطالعه حاضر می‏توان چنین بیان کرد که آموزش راهبردهای شناختی مبتنی بر حل‌مسأله افکار منفی را کاهش می‏دهد، خوش­ بینی و حس خودکارامدی را افزایش می‏دهد و در نتیجه باعث کاهش افسرگی در این افراد می‏شود. بنابراین می‏توان این روش مداخله‏ ای را به عنوان یک روش مؤثر برای کاهش افسردگی زنان سالمند به کار برد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Training the Problem Solving-based Cognitive Strategies on depression in elderly women

نویسندگان [English]

  • Leila Mohammad
  • Zahra Gholami Heidarabadi
Department of Psychology, Tehran-West Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Depression is a common mental disorder among the older population of the world can have negative effects on their problem-solving ability. In addition, the inability to solve the problems may cause depression in these people. This study investigated the effectiveness of problem-solving cognitive strategies on depression in elderly women. The method of this research includes a quasi-experimental pretest-posttest design, performing on an experimental as well as a control group. The statistical population of this study was obtained using an accessibility sampling method, including elderly women of age 55-65 years, who were members of cultural centers in the city of Tehran in 2018. In order to create the sample, twenty-four subjects were randomly selected and divided into the experimental and control groups. The experimental group experienced the problem solving cognitive therapy training course, whereas the control group received no intervention. A well-known inventory, Beck Depression Inventory-II (BDI-II), was used to assess the depression variable among these people. Having been accumulated, the data were analyzed using a univariate covariance method. The results of this study demonstrates a significant difference between the average depression scores of the experimental and control groups. According to the findings of this research, it can be concluded that taking part in sessions of problem solving-based cognitive strategies can diminish negative thoughts, increase optimism and self-efficacy among elderly women, and consequently decreases the depression.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Problem Solving-based cognitive strategies
  • Depression
  • elderly women

مراجع

منابعی که با ستاره (*) مشخص شده­اند، مطالعاتی هستند که در فراتحلیل مورد استفاده قرار گرفته­اند.
استفان‌دابسون،‏ ک.، و محمدخانی، پ. (1386). مختصات روان‌سنجی پرسشنامه افسردگی بک-2 در یک نمونه بزرگ مبتلایان به اختلال افسردگی اساسی. فصلنامه علمی پژوهشی توانبخشی, 8, 82-0.
اصغری، ن.، مداحی، م . ا.، کراسکیان موجمباری، آ.، و صحاف، ر. (1398). اثربخشی گروه درمانی پذیرش و تعهد بر نشانه‌های جسمی و روانی زنان سالمند. آموزش پرستاری، ۸(۳) ، ۷0-۶۲.
آقایی، م.، گزل، ص،. زینالی، م،. احمدی، ن،. و میرزایی، ش. (1395). اثربخشی مهارت حل‌مسأله بر کیفیت زندگی و عزت نفس بیماران مبتلا به ام اس. مجله ایده‏های نوین روانشناسی، 1(1)، 38-29.
پارپایی، ر.، و کاکابرائی، ک. (1397). اثربخشی معنادرمانی بر کاهش افسردگی و اضطراب زنان سالمند دارای سندرم آشیانه خالی. فصلنامهروانشناسی پیری، 4(2)، 59-51.
پناهی، ر.، غضنفری، ا.، و شریفی، ط. (1396). اثربخشی مهارت‏های حل‏مسأله بر افسردگی و اضطراب مادران دارای کودکان عقب‏مانده ذهنی. تحقیقات علوم رفتاری، 15(4)، 426-420.
چوب فروش زاده، آ.، محمد پناه اردکان، ع.، بحجتی اردکان، ف.، و احمدی اردکانی، ز. (1397). اثربخشی درمان مرور زندگی بر میزان افسردگی و رضایت از زندگی افراد سالمند شهر اردکان. فصلنامه روانشناسی پیری، 4(2)، 164-155.
حسینی، ز.، ازخوش، م.، و یونسی، ج. (1392). اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر حل‌مسأله بر مهارت مقابله‏ای و افسردگی افراد مبتلا به دیابت نوع 2. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‏شناسی و علوم تربیتی وزارت بهداشت و درمان.
خضری مقدم، ن.، وحیدی، س.، و آشور ماهانی، م. (1397). بررسی اثربخشی گروه‌درمانی شناختی وجودگرا بر امید به زندگی و افسردگی سالمندان مقیم مراکز سالمندی. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۳(۱)، ۷۳-62.
فتا، ل.، بیرشک، ب.، عاطف وحید، م. ک.، و دابستون استفان، ک. (1384). ساختارهای معناگذاری/ طرحواره‏ها، حالت‏های هیجانی و پردازش شناختی اطلاعات هیجانی: مقایسه دو چار چوب مفهومی. اندیشه و رفتار، 3 (1)، 326-312.
کمالی، ع.، مهدوی نژاد، ر.، و نوروزی، ک. (1395). تأثیر تمرینات منتخب پیلاتس بر قدرت عضلانی و افسردگی زنان سالمند. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم پیراپزشکی وتوانبخشی، 5(2)، 75-67.
موسوی، م. ر.، پروین، س.، فرید، ف.، بحرینیان، ع،. اصغرنژاد، ع. ا. (1395). بررسی اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر بهبود کیفیت زندگی، کاهش علایم اضطراب و افسردگی در سالمندان ساکن سرای سالمندان خصوصی شهر تهران. مجله اصول بهداشت روانی، 18 (ویژه نامه سومین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی و علوم­تربیتی)، 520-526.
نزو، ا. م.، نزو، ک. م.، و دزوریلا، ت. ج. (1392). درمان با روش حل‌مسأله (ترجمه‏ی علی اکبر سیف). تهران: دوران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2013).
نصیری، س. (1391). تأثیر آموزش مهارت حل‏مسأله بر شدت افسردگی بر حسب آزمون بک در زنان در دوره پس از زایمان. مجله اصول بهداشت روانی، 14(55)، 226-35.
Abazarian, E., Baboli, M. T., Abazarian, E., & Ghashghaei, F. E. (2015). The effect of problem solving and decision making skills on tendency to depression and anxiety in patients with type 2 diabetes. Advanced biomedical research, 4, 112.
Aghayi, M., Gozal, S., Zeinali, M., Ahmadi, N., & Mirzaei, Sh. (2017). The efficiency of problem-solving skills on quality of life and self-esteem of patients with multiple sclerosis. Journal of Psychology New Ideas, 1(1), 29-38. [Persian]
Ahrari, S., Moshki, M., & Bahrami, M. (2014). The relationship between social support and adherence of dietary and fluids restrictions among hemodialysis patients in Iran. Journal of caring sciences, 3(1), 11.
*Alexopoulos, G. S., Raue, P. J., Kiosses, D. N., Mackin, R. S., Kanellopoulos, D., McCulloch, C., & Areán, P. A. (2011). Problem-solving therapy and supportive therapy in older adults with major depression and executive dysfunction: effect on disability. Archives of general psychiatry, 68(1), 33-41.
Alexopoulos, G. S., Raue, P. J., Kiosses, D. N., Mackin, R. S., Kanellopoulos, D., McCulloch, C., & Areán, P. A. (2011). Problem-solving therapy and supportive therapy in older adults with major depression and executive dysfunction: effect on disability. Archives of general psychiatry, 68(1), 33-41.
*Alexopoulos, G. S., Raue, P., & Areán, P. (2003). Problem-solving therapy versus supportive therapy in geriatric major depression with executive dysfunction. The American journal of geriatric psychiatry, 11(1), 46-52.
Alexopoulos, G. S., Raue, P., & Areán, P. (2003). Problem-solving therapy versus supportive therapy in geriatric major depression with executive dysfunction. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 11(1), 46-52.
*Arean, P. A., Perri, M. G., Nezu, A. M., Schein, R. L., Christopher, F., & Joseph, T. X. (1993). Comparative effectiveness of social problem-solving therapy and reminiscence therapy as treatments for depression in older adults. Journal of consulting and clinical psychology, 61(6), 1003.
*Areán, P. A., Raue, P., Mackin, R. S., Kanellopoulos, D., McCulloch, C., & Alexopoulos, G. S. (2010). Problem-solving therapy and supportive therapy in older adults with major depression and executive dysfunction. American Journal of Psychiatry, 167(11), 1391-1398.
Areán, P. A., Raue, P., Mackin, R. S., Kanellopoulos, D., McCulloch, C., & Alexopoulos, G. S. (2010). Problem-solving therapy and supportive therapy in older adults with major depression and executive dysfunction. American Journal of Psychiatry, 167(11), 1391-1398.
Arean, P., Hegel, M., Vannoy, S., Fan, M. Y., & Unuzter, J. (2008). Effectiveness of problem-solving therapy for older, primary care patients with depression: results from the IMPACT project. The Gerontologist, 48(3), 311-323.
Asghari N, Maddahi M, Kraskian Mojembari A, Sahaf R. (2019). Effectiveness of Acceptance and Commitment Group Therapy on Physical and Psychological Symptoms of Elderly Women. Journal of nursing education, 8(3), 62-70. [Persian]
*Barret, J. E., W JR, J. O. H. N., Oxman, T. E., Frank, E., Katon, W., Sullivan, M., ... & Cornell, J. E. (2001). Treatment of dysthymia and minor depression in primary care. Journal of Family Practice, 50(5), 405-405.
Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (1996). Beck depression inventory-II. San Antonio, 78(2), 490-498.
Beck, A. T., Ward, C. H., Mendelson, M., Mock, J., & Erbaugh, J. (1961). An inventory for measuring. Archives of general psychiatry, 4, 561-571.
Bell, A. C., & D'Zurilla, T. J. (2009). Problem-solving therapy for depression: a meta-analysis. Clinical psychology review, 29(4), 348-353.
Callahan, S. E. (2011). Knowledge and attitudes about aging: A study of undergraduate students at university of North Carolina at charlotte. University of North Carolina at Charlotte, 1-37.
Chakravarty, E. F., Hubert, H. B., Krishnan, E., Bruce, B. B., Lingala, V. B., & Fries, J. F. (2012). Lifestyle risk factors predict disability and death in healthy aging adults. The American journal of medicine, 125(2), 190-197.
*Chibanda, D., Shetty, A. K., Tshimanga, M., Woelk, G., Stranix-Chibanda, L., & Rusakaniko, S. (2014). Group problem-solving therapy for postnatal depression among HIV-positive and HIV-negative mothers in Zimbabwe. Journal of the International Association of Providers of AIDS Care (JIAPAC), 13(4), 335-341.
Choi, N. G., Hegel, M. T., Marti, C. N., Marinucci, M. L., Sirrianni, L., & Bruce, M. L. (2014). Telehealth problem-solving therapy for depressed low-income homebound older adults. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 22(3), 263-271.
*Choi, N. G., Marti, C. N., Bruce, M. L., Hegel, M. T., Wilson, N. L., & Kunik, M. E. (2014). Six‐month postintervention depression and disability outcomes of in‐home telehealth problem‐solving therapy for depressed, low‐income homebound older adults. Depression and anxiety, 31(8), 653-661.
Choobforoushzade, A., Mohammad Panah Ardakan, A., Behjati Ardakan, F., & Ahmadi ardakani, Z. (2018). Effectiveness of life review therapy on depression rate and life satisfaction of elderly people in Ardakan city. Journal of aging psychology, 4 (2), 155-164. [Persian]
Crampton, A. (2011). Population aging and social work practice with older adults: Demographic and policy challenges. International Social Work, 54(3), 313-329.
Cuijpers, P. (2015). Psychotherapies for adult depression: recent developments. Current opinion in psychiatry, 28(1), 24-29.
D'zurilla, T. J., & Goldfried, M. R. (1971). Problem solving and behavior modification. Journal of abnormal psychology, 78(1), 107.
D'Zurilla, T. J., & Nezu, A. M. (2007). Problem-solving therapy: A positive approach to clinical Intervention, (3rd ed.). New York: Spring Publishing Company.
D'Zurilla, T. J., & Sheedy, C. F. (1992). The relation between social problem-solving ability and subsequent level of academic competence in college students. Cognitive therapy and research, 16(5), 589-599.
Fata, L., Birashk, B., Atefvahid, M. K., Dabson, K. S. (2005).Meaning Assignment Structures/ Schema, Emotional States and Cognitive Processing of Emotional Information: Comparing Two Conceptual Frameworks. IJPCP, 11(3), 312-326. [Persian]
Fernández-Ballesteros, R., Robine, J., Walker, A., & Kalache, A. (2013). Active aging: a global goal. Current Gerontology and Geriatrics Research, Volume 2013, 1-4.
Fiske, A., Wetherell, J. L., & Gatz, M. (2009). Depression in older adults. Annual review of clinical psychology, 5, 363-389.
*Gellis, Z. D., McGinty, J., Horowitz, A., Bruce, M. L., & Misener, E. (2007). Problem-solving therapy for late-life depression in home care: a randomized field trial. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 15(11), 968-978.
Gellis, Z. D., McGinty, J., Horowitz, A., Bruce, M. L., & Misener, E. (2007). Problem-solving therapy for late-life depression in home care: a randomized field trial. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 15(11), 968-978.
Greenberg, L. S. (2017). Emotion-focused therapy of depression. Person-Centered & Experiential Psychotherapies, 16(2), 106-117.
Gustavson, K. A., Alexopoulos, G. S., Niu, G. C., McCulloch, C., Meade, T., & Areán, P. A. (2016). Problem-solving therapy reduces suicidal ideation in depressed older adults with executive dysfunction. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 24(1), 11-17.
Hosseini, Z., Azkhosh, M., & yunesi, J. (2013). The Effectiveness of Problem-Based Group Training on Coping Skills and Depression in Patients with Type 2 Diabetes (unpublished Master thesis). Faculty of Psychology and Ministry of Health and Medical Education. [Persian]
*Hussian, R. A., & Lawrence, P. S. (1981). Social reinforcement of activity and problem-solving training in the treatment of depressed institutionalized elderly patients. Cognitive Therapy and Research, 5(1), 57-69.
Kamali, A., Mahdavi Nezhad, R., & Norouzi, K. (2015). The Effect of Selected Pilates Exercises on Thigh Muscle Strength and Depression in Elderly Women. Journal of Paramedical Science and Rehabilitation, 5(2), 67-75. [Persian]
Karp, J. F., Gao, X., Wahed, A. S., Morse, J. Q., Rollman, B. L., Weiner, D. K., & Reynolds III, C. F. (2018). Effect of Problem-Solving Therapy versus Supportive Management in Older Adults with Low Back Pain and Depression While on Antidepressant Pharmacotherapy. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 26(7), 765-777.
*Katon, W. J., Von Korff, M., Lin, E. H., Simon, G., Ludman, E., Russo, J., ... & Bush, T. (2004). The pathways study: A randomized trial of collaborative care in patients with diabetesand depression. Archives of general psychiatry, 61(10), 1042-1049.
Khezri Moghadam, N., Vahidi, S., & Ashormahani, M. (2018). Efficiency of cognitive-existential group therapy on life expectancy and depression of elderly residing in nursing homes. Iranian Journal of Aging, 13(1), 62-73. [Persian]
*Kiosses, D. N., Arean, P. A., Teri, L., & Alexopoulos, G. S. (2010). Home-delivered problem adaptation therapy (PATH) for depressed, cognitively impaired, disabled elders: a preliminary study. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 18(11), 988-998.
Kirkham, J. G., Choi, N., & Seitz, D. P. (2016). Meta‐analysis of problem solving therapy for the treatment of major depressive disorder in older adults. International journal of geriatric psychiatry, 31(5), 526-535.
Kleiboer, A., Donker, T., Seekles, W., van Straten, A., Riper, H., & Cuijpers, P. (2015). A randomized controlled trial on the role of support in Internet-based problem solving therapy for depression and anxiety. Behaviour research and therapy, 72, 63-71.
*Lam, C. L., Fong, D. Y., Chin, W. Y., Lee, P. W., Lam, E. T., & Lo, Y. Y. (2010). Brief problem‐solving treatment in primary care (pst‐pc) was not more effective than placebo for elderly patients screened positive of psychological problems. International journal of geriatric psychiatry, 25(10), 968-980.
Lazakidou, G., & Retalis, S. (2010). Using computer supported collaborative learning strategies for helping students acquire self-regulated problem-solving skills in mathematics. Computers & Education, 54(1), 3-13.
*Lynch, D., Tamburrino, M., Nagel, R., & Smith, M. K. (2004). Telephone-based treatment for family practice patients with mild depression. Psychological reports, 94(3), 785-792.
McCabe, R. E., Blankstein, K. R., & Mills, J. S. (1999). Interpersonal sensitivity and social problem-solving: Relations with academic and social self-esteem, depressive symptoms, and academic performance. Cognitive therapy and research, 23(6), 587-604.
*McCusker, J., Cole, M., Yaffe, M., Cappeliez, P., Dawes, M., Sewitch, M., ... & Latimer, E. (2009). Project DIRECT: Pilot study of a collaborative intervention for depressed seniors. Canadian Journal of Community Mental Health, 27(2), 201-218.
Minhat, H. S., Rahmah, M. A., & Khadijah, S. (2013). Continuity Theory of Ageing and Leisure Participation among Elderly Attending Selected Health Clinics in Selangor. International Medical Journal Malaysia, 12(2), 51-58.
Mousavi, M., Parvin, S., Farid, F., Bahrainian, A., Asghanejad Farid, A. (2016). Evaluation of emotional intelligence training efficiency aimed at improving the quality of life, reducing symptoms of anxiety and depression among the elderly in Tehran nursing home. Journal of Fundamentals of Mental Health, 18(Special Issue), 520-526. [Persian]
*Mynors-Wallis, L. M., Gath, D. H., Day, A., & Baker, F. (2000). Randomised controlled trial of problem solving treatment, antidepressant medication, and combined treatment for major depression in primary care. Bmj, 320(7226), 26-30.
Nasiri, S. (2012). The effect of problem solving skills training on severity of depression symptoms in postpartum period. Journal of Fundamental of Mental Health, 14(55), 35-226. [Persian]
Nezu, A. M., & D'Zurilla, T. J. (2006). Problem-solving therapy: A positive approach to clinical intervention. Springer Publishing Company.
Nezu, A. M., Nezu, C. M., & D'Zurilla, T. (2012). Problem-solving therapy: A treatment manual. Springer Publishing Company.
Nezu, A. M., Nezu, C. M., & D'Zurilla, T., J. (2013). Problem solving therapy. (Translated by Ali-Akbar Saifi, Ph.D.). Tehran: Doran. [Persian]
Nezu, A. M., Nezu, C. M., Felgoise, S. H., McClure, K. S., & Houts, P. S. (2003). Project Genesis: assessing the efficacy of problem-solving therapy for distressed adult cancer patients. Journal of consulting and clinical psychology, 71(6), 1036.
*Oxman, T. E., Hegel, M. T., Hull, J. G., & Dietrich, A. J. (2008). Problem-solving treatment and coping styles in primary care for minor depression. Journal of consulting and clinical psychology, 76(6), 933.
Panahi, R., Ghazanfari, A., & Sharifi, T. (2017). The Effectiveness of Training Problem-Solving Skills on Depression and Anxiety in Mothers of Children with Mental Retardation. J Res Behav Sci, 15(4), 420-426. [Persian]
Parpaee, R., & Kakaberaei, k. (2018). The Effectiveness of Logotherapy on Decreasing Depression and Anxiety in the Elderly Women with Empty Nest Syndrome. Journal of aging psychology, 4(1), 51-59. [Persian]
*Reynolds III, C. F., Thomas, S. B., Morse, J. Q., Anderson, S. J., Albert, S., Dew, M. A., ... & Stack, J. A. (2014). Early intervention to preempt major depression among older black and white adults. Psychiatric services, 65(6), 765-773.
Rosen, D., Morse, J. Q., & Reynolds, C. F. (2011). Adapting problem-solving therapy for depressed older adults in methadone maintenance treatment. Journal of substance abuse treatment, 40(2), 132-141.
Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2011). Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry. Lippincott Williams & Wilkins.
Salami, S. O., & Aremu, A. O. (2006). Relationship between problem-solving 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 اسفند 1397
  • تاریخ بازنگری: 10 مرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 14 مهر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار