ابعاد حافظه در سالمندان و مقایسه آن با افراد غیر سالمند

یزدانبخش, کامران; جشن پور, محمد; سنجابی, امیر; آبباریکی, اکرم

ابعاد حافظه در سالمندان و مقایسه آن با افراد غیر سالمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

² کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

³ دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

افزایش سن بر فرایندهای شناختی و فراشناختی تأثیرات قابل ‌ملاحظه‌ای میگذارد و احتمال وقوع نارساییهای شناختی را افزایش میدهد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد مختلف حافظه در افراد سالمند و مقایسه آن با افراد غیر سالمند انجام شد. پژوهش حاضر از نوع علّیـ مقایسهای بود. از بین شهروندان کرمانشاه تعداد 180 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و در سه گروه سالمند، میانسال و جوان که هر گروه شامل 60 نفر بود قرار گرفتند. برای ارزیابی ابعاد حافظه (اطلاعات شخصی، جهتیابی، کنترل ذهنی، حافظه منطقی، حافظه ارقام، حافظه بینایی، حافظه تداعی) از آزمون حافظه وکسلر استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس و آزمون شفه نشان داد در تمام زیرمقیاسهای آزمون حافظه وکسلر نمرات گروه سالمند با گروه جوان و میانسال تفاوت معنادار وجود دارد (001/0>P). همچنین در زیرمقیاسهای حافظه منطقی، حافظه بینایی، حافظه تداعی و همچنین نمره کل حافظه بین گروه جوان و میانسال تفاوت معنادار بود (001/0>P)، اما در زیرمقیاسهای اطلاعات شخصی، جهتیابی، کنترل ذهنی و حافظه ارقام تفاوت معناداری بین گروه جوان و میانسال مشاهده نشد. نتایج نشان داد افزایش سن با کاهش عملکرد حافظه در ابعاد مختلف آن همراه است و سالمندان عملکرد ضعیفتری نسبت به جوانان و میانسالان در ابعاد مختلف حافظه نشان میدهند. این موضوع بیانگر کاهش برخی ابعاد حافظه در دوره میانسالی و کاهش همۀ ابعاد آن در دوره سالمندی است که با استفاده از نتایج پژوهشها میتوان راهکارهایی برای پیشگیری از ضعف عملکرد و تقویت حافظه در پیری ارائه داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Dimensions of Memory in Elderly Compared with Non-Elderly

نویسندگان [English]

Kamran Yazdanbakhsh ¹
Mohammad Jashenpour ²
Amir Sanjabi ²
Akram Abbariki ³

¹ Assistant professor, Department of psychology, Faculty of Social sciences, Razi University, Kermanshah, I. R. Iran.

² MA in General Psychology, Faculty of Social sciences, Razi University, Kermanshah, I. R. Iran

³ PhD student of General Psychology, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, I. R. Iran.

چکیده [English]

Growing old causes significant effects on cognitive and metacognitive processes and increases the likelihood of cognitive failure. The present study aimed to investigate various dimensions of memory in the elderly and compare it with non-elderly. It was designed as a causal-comparative study. 180 samples were chosen among Kermanshah citizens through the availability sampling method and were divided into three groups of elderly, middle-aged and young, each group consisting of 60 people. Wechsler Memory Scale was used to evaluate the dimensions of memory (personal information, navigation, subjective control, logical memory, counting memory, visual memory, associative memory). Results from variance analysis and Scheffe's test showed a significant difference in all sub-scales of the Wechsler memory test for the elderly with young and middle-aged groups (P <0.001). Also, there was a significant difference in the subscales of logical memory, visual memory, associative memory, and total memory score between the young and middle-aged groups (P <0.001); though, no significant difference was observed in personal information, navigation, subjective control and counting memory subscales between young and middle-aged groups. The results suggested that growing old associated with a decrease in memory performance in different dimensions, and the elderly showed poorer performance in different dimensions of memory compared to young and middle-aged. This indicated a decrease in some dimensions of memory in middle age and a decrease in all dimensions in old age. Research findings could be used to provide strategies to prevent memory impairment and enhance memory in aging.

کلیدواژه‌ها [English]

memory
young
middle age
old

مراجع

اتکینسون، ر.، و هیلگارد، ا. (1391). زمینه روانشناسی (ترجمه م. ساعتچی). رشت: انتشارات گپ. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2009)

اسماعیلی، م.، و زارع، ح. (1396). حافظه سرگذشتی در سالمندان: نقش هیجانات در بازیابی خاطرات. مجله روان‌شناسی پیری، 3(1)، 9-1.

دلاور، ع. (1391). احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: انتشارات رشد.

رضاپور، م.، لطفی، ی.، موسوی، ع.، ناظری، ا. ر.، و بخشی، ع. (1394). بررسی مقایسه‌ای شنوایی دایکوتیک در سالمندان و جوانان با استفاده از آزمون اعداد دایکوتیک. فصلنامه طب توانبخشی، 4(4)، 141-131.

سادوک، ب.، سادوک، و.، و روئیز، ژ. (1394). خلاصه
روانپزشکی کاپلان و سادوک علوم رفتاری/روانپزشکی بالینی، جلد اول (ترجمه فرزین رضاعی) تهران: ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2015)

سالاروند، ش.، و مرآثی، م. (1390). بررسی فراوانی افت عملکردی و نقص شناختی و عوامل همراه در سالمندان بستری در بیمارستان. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 16(6)، 292 -284.

ساعد، ا.، روشن، ر.، و مرادی، ع. (1387). بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس حافظه وکسلردر دانشجویان. ماهنامه علمیـ پژوهشی دانشور رفتار، 15(31)،70-57.

کرمی نوری، ر.، و اعراب شیبانی، خ. (1386). بررسی و مقایسه انواع حافظه رویدادی و معنایی در سالمندان و جوانان. فصلنامه روانشناسی کاربردی. 2(1)، 213- 201.

معظمی، د. (1392). مقدمات نوروسایکولوژی. تهران: انتشارات سمت.

Bartels, S. J., & Naslund, J. A. (2013). The underside of the silver tsunami—older adults and mental health care. New England Journal of Medicine, 368(6), 493-496.

Clarys, D., Isingrini, M., & Gana, K. (2002). Mediators of age-related differences in recollective experience in recognition memory. Acta psychologica, 109(3), 315-329.

Craik, F. I., & Salthouse, T. A. (Eds.). (2011). TheHandbook of aging and Cognition. Psychology press.

Dixon, R. A., Bäckman, L., & Nilsson, L. G. (2004). New frontiers in cognitive aging. Oxford University Press.

Erngrund, K., Mäntylä, T., & Rönnlund, M. (1996). Acting or listening: Adult age differences in source recall of enacted and nonenacted statements. Journal of Adult Development, 3(4), 217-232.

Grady, C. L., & Craik, F. I. (2000). Changes in memory processing with age. Current Opinion in Neurobiology, 10(2), 224-231.

Klingberg, T., Forssberg, H., & Westerberg, H. (2002). Training of working memory in children with ADHD. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 24(6), 781-791.

Mecacci, L., Righi, S., & Rocchetti, G. (2004). Cognitive failures and circadian typology. Personality and Individual Differences, 37(1), 107-113.

Nyberg, L., Bäckman, L., Erngrund, K., Olofsson, U., & Nilsson, L. G. (1999). Age differences in episodic memory, semantic memory, and priming: Relationships to

demographic, intellectual, and biological factors. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 51(4), P234-P240.

Ripove, G. (2001). Mechanism and structure of semantic memory, Acta psychology, 99(8), 504-524.

Tabbarah, M., Crimmins, E. M., & Seeman, T. E. (2002). The relationship between cognitive and physical performance: MacArthur Studies of Successful Aging. The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 57(4), M228-M235.

Tisserand, D. J., Van Boxtel, M. P., Pruessner, J. C., Hofman, P., Evans, A. C., & Jolles, J. (2004). A voxel-based morphometric study to determine individual differences in gray matter density associated with age and cognitive change over time. Cerebral Cortex, 14(9), 966-973.

Tulving, E. (2002). Episodic memory: From mind to brain. Annual review of psychology, 53(1), 1-25.

Whitbourne, S. K., & Halgin, R. P. (2013). Abnormal psychology: Clinical perspectives on psychological disorders. New York NY: McGraw-Hill.

Zizza, C. A., Ellison, K. J., Wernette, C. M. (2009). Total Water Intakes of Community-Living Middle-Old and Oldest-Old Adults. The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 64A (4), 481–486.