اثربخشی آموزش سبک زندگی سلامت‌محور بر بهزیستی روان‌شناختی، فشار خون و اضطراب مرگ زنان سالمند

ایران منش, رزا; دشت بزرگی, زهرا

اثربخشی آموزش سبک زندگی سلامت‌محور بر بهزیستی روان‌شناختی، فشار خون و اضطراب مرگ زنان سالمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

² استادیار گروه روان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه ازاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

سالمندان با مشکلات زیادی در زمینه کاهش بهزیستی روان‌شناختی و افزایش فشار خون و اضطراب مرگ مواجه هستند. در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش سبک زندگی سلامت‌محور بر بهزیستی روان‌شناختی، فشار خون و اضطراب مرگ زنان سالمند انجام شد. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش همه زنان سالمند شهر آبادان در سال 1397 بودند که از میان آنان 40 نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس و بر اساس ملاک‌های ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه 60 دقیقه‌ای با روش سبک زندگی سلامت‌محور آموزش دید. گروه‌ها در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون با پرسشنامه بهزیستی روان‌شناختی ریف، دستگاه فشار خون و پرسشنامه اضطراب مرگ تمپلر ارزیابی شدند. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس تکمتغیری تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که بین گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر بهزیستی روان‌شناختی، فشار خون و اضطراب مرگ تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر آموزش سبک زندگی سلامت‌محور به طور معناداری باعث افزایش بهزیستی روان‌شناختی و کاهش فشار خون و اضطراب مرگ زنان سالمند شد (001/0>P). بنابراین پیشنهاد می‌شود که روان‌شناسان بالینی و درمانگران در ارائه خدمات روان‌شناختی به زنان سالمند از روش آموزش سبک زندگی سلامت‌محور برای بهبود سلامت آنها به‌ویژه افزایش بهزیستی روان‌شناختی و کاهش فشار خون و اضطراب مرگ استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Health-Oriented Lifestyle Training on Psychological Well-being, Blood Pressure and Death Anxiety of Elderly Women

نویسندگان [English]

Roza Iranmanesh ¹
Zahra Dasht Bozorgi ²

¹ MA of Personality Psychology, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

² Assistant Professor of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The elderly due to reduced physical and mental functions is one of the very challenging periods of life, so improving their characteristics is essential. Therefore, the present research aimed to determine the effect of health-oriented lifestyle training on psychological well-being, blood pressure and death anxiety of elderly women. This study was a quasi-experimental with pre-test and post-test design with the control group. The statistical population of the research was all elderly women of Abadan city in the 2018 year that among them 40 people after considering the criteria for entering the study were selected by available sampling method and randomly replaced into two experimental and control groups (each group 20 people). The experimental group trained 12 sessions of 60 health-oriented lifestyle methods. The groups were evaluated in the pre-test and post-test stages in terms of psychological well-being, blood pressure and death anxiety. Data were analyzed by multivariate analysis of covariance method. The findings showed that there was a significant difference between the experimental and control groups in terms of psychological well-being, blood pressure, and death anxiety. In other words, health-oriented lifestyle training significantly led to increased psychological well-being and decreased blood pressure and death anxiety of elderly women (P<0/001). The results indicated the effect of health-oriented lifestyle training on increasing psychological well-being and decreasing blood pressure and death anxiety of elderly women. Therefore, it is suggested that clinical psychologists and therapists in providing psychological services to elderly women used from health-oriented lifestyle training methods to improve their health, especially increase psychological well-being and decrease blood pressure and death anxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

Health-Oriented Lifestyle Training
psychological well-being
Blood Pressure
death anxiety
elderly women

مراجع

جوزی، پ.، رنجبری، م.، مرادی، ا.، و زارعی، ف. (1394). مقایسه‌ی عاطفه مثبت، خلاقیت و بهزیستی روان‌شناختی در مرحله تحولی نوجوانی با میانسالی. فصلنامه روان‌شناسی پیری، 1(3)، 199-187.

حاجی جعفر نمازی، م. ح.، صفاری، م.، سنائی‌نسب، ه.، سپندی، م.، صمدی، م.، آزاد مرزآبادی، ا.، و ولی‌وند، ح. (1396). آموزش سبک زندگی سالم به روش ارسال پیامک بر میزان فشار خون در نیروهای نظام دارای پیش فشار خون. فصلنامه ابن سینا، 19(1)، 66-63.

حکمت‌پو، د.، شمسی، م.، و زمانی، م. (1392). بررسی تأثیر برنامه آموزش شیوه زندگی سالم بر کیفیت زندگی سالمندان شهر اراک. مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، 16(3)، 11-1.

زراعتکار، م.، رحیمیان بوگر، ا.، طالع‌پسند، س.، و امین، ا. (1394). اثربخشی مداخله ارتقای سبک زندگی سالم به شیوه شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 32(11)، 1094-1107.

شهبازی، م.، گلزاری، م.، و برجعلی، ا. (1394). اثربخشی آموزش سبک زندگی سالم بر مبنای مدل بهداشت جهانی بر اضطراب مرگ سالمندان شهر ایلام. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 22(2)، 316-308.

قدم‌پور، ع. ا.، مرادی‌زاده، س.، و شاه‌کرمی، م. (1397). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر افزایش شادکامی و بهبود کیفیت زندگی سالمندان. فصلنامه روان‌شناسی پیری، 4(1)، 38-27.

محمدنژاد، ا.، شادمان‌فر، ش.، و بارانی، ا. (1397). اثربخشی آموزش سبک زندگی بر سلامت روان و بهزیستی روان‌شناختی بیماران قلبی شهر بوشهر در سال 1396. دومین کنفرانس بین‌المللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی، مدیریت و روان‌شناسی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی https://www.civilica.com/Paper-HPCONF02-HPCONF02_166.html

معتمدی، ع.، مصطفی‌پور، و.، و فرخی، ح. (1396). اثربخشی امید درمانی گروهی بر افزایش شادکامی و کیفیت زندگی زنان سالمند. فصلنامه روان‌شناسی پیری، 3(4)، 252-243.

منظری توکلی، ف. (1393). بررسی اثربخشی آموزش گروهی سبک زندگی سالم بر بهزیستی روان‌شناختی و نشانگان اختلالات روانی در دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان (پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان.

مؤمنی، خ.، و کریمی، ح. (1389). مقایسه سلامت عمومی سالمندان مقیم/غیرمقیم سرای سالمندان. سالمند: مجله سالمندی ایران، 5(17)، 29-23.

مهری‌نژاد، س. ا.، رمضان ساعتچی، ل.، و پایدار، س. (1395). بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی و پایبندی به مذهب با اضطراب مرگ در سالمندان. مجله سالمندی ایران، 11(4)، 503-494.

میرکریمی، ا.، خدام، ح.، وکیلی، م. ع.، صادقی، م. ب.، و مدانلو، م. (1397). اثر برنامه آموزشی تعدیل سبک زندگی بر تبعیت از رژیم غذایی و فشار خون بیماران مبتلا به پرفشاری خون. فصلنامه کومش، 70، 202-192.

ویسکرمی، ح.، برزگر بفرویی، م.، و یوسف‌وند، ل. (1396). رابطه جهت‌گیری مذهبی و اضطراب مرگ در سالمندان: نقش میانجی ادراک پیری و سلامت معنوی. فصلنامه روان‌شناسی پیری، 3(4)، 291-281.

Barnett, M. D., Anderson, E. A., & Marsden, A. D. (2018). Is death anxiety more closely linked with optimism or pessimism among older adults? Archives of Gerontology and Geriatrics, 77, 169-173.

Bodner, E., Shrira, A., Bergman, Y., Cohen-Fridel, S., & Grossman, E. S. (2015). The interaction between aging and death anxieties predicts ageism. Personality and Individual Differences, 86, 15-19.

Chuang, S. P., Wu, J. Y. W., Wang, C. S., Liu, C. H., & Pan, L. H. (2016). Self-concepts, health locus of control and cognitive functioning associated with health-promoting lifestyles in schizophrenia. Comprehensive Psychiatry, 70, 82-89.

Crous, G. (2017). Child psychological well-being and its associations with material deprivation and type of home. Children and Youth Services Review, 80, 88-95.

Dale, H., Brassington, L., & King, K. (2014). The impact of healthy lifestyle interventions on mental health and wellbeing: a systematic review. Mental Health Review Journal, 19(1), 1-26.

ElFarra, J., Bean, C., & Martin, J. N. (2016). Management of hypertensive crisis for the obstetrician/gynecologist. Obstetrics and Gynecology Clinics of North America, 43(4), 623-637.

Erkutlu, H. (2014). Exploring the moderating effect of psychological capital on the relationship between narcissism and psychological well-being. Social and Behavioral Sciences, 150, 1148-1156.

Figueira, L., & Israel, A. (2015). Role of cerebellar adrenomedullin in blood pressure regulation. Neuropeptides, 54, 59-66.

Han, W., & Shibusawa, T. (2015). Trajectory of physical health, cognitive status, and psychological well-being among Chinese elderly. Archives of Gerontology and Geriatrics, 60(1), 168-177.

Hanley, A. W., Baker, A. K., & Garland, E. L. (2017). Self-interest may not be entirely in the interest of the self: Association between selflessness, dispositional mindfulness and psychological well-being. Personality and Individual Differences, 117, 166-171.

Humer, M. (2010). Adherence to healthy lifestyle in hypertensive patients: ample room for improvement? Journal of Human Hypertension, 24, 559-560.

Jahangiri, J., & Dehghani, F. (2017). Investigating the relationship between lifestyle and attitude towards death: the case of Kerman middle-aged adults. International Journal of Social Sciences, 6(1), 20-40.

Kurnat-Thoma, E., El-Banna, M., Oakcrum, M., & Tyroler, J. (2017). Nurses' health promoting lifestyle behaviors in a community hospital. Applied Nursing Research, 35, 77-81.

Lawrence, E. M., Mollborn, S., & Hummer, R. A. (2017). Health lifestyles across the transition to adulthood: Implications for health Research article. Social Science & Medicine, 193, 23-32.

Nagai, M., Hoshide, S., Ishikawa, J., Shimada, K., & Kario, K. (2011). Visit-to-visit blood pressure variations: new independent determinants for carotid artery measures in the elderly at high risk of cardiovascular disease. Journal of the American Society of Hypertension, 5(3), 184-192.

Neupane, D., McLachlan, C. S., Mishra, S. R., Olsen, M. H., Perry, H. B., Karki, A., & Kallestrup, P. (2018). Effectiveness of a lifestyle intervention led by female community health volunteers versus usual care in blood pressure reduction (COBIN): an open-label, cluster-randomised trial. The Lancet Global Health, 6(1), 66-73.

Null, G., & Pennesi, L. (2017). Diet and lifestyle intervention on chronic moderate to severe depression and anxiety and other chronic conditions. Complementary Therapies in Clinical Practice, 29, 189-193.

Pailler, S., & Tsaneva, M. (2018). The effects of climate variability on psychological well-being in India. World Development, 106, 15-26.

Pischke, C. R., Scherwitz, L., Weidner, G., & Ornish, D. (2008). Long-term effects of lifestyle changes on well-being and cardiac variables among coronary heart disease patients. Health Psychology, 27(5), 584-592.

Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions in Psychological Science, 4, 99-103.

Saboya, P. P., Bodanese, L. C., Zimmermann, P. R., Gustavo, A. D., Macagnan, F. E., Feoli, A. P., & Oliveira, M. D. (2017). Lifestyle intervention on metabolic syndrome and its impact on quality of life: A randomized controlled trial. Arquivos Brasileiros DeCardiologia, 108(1), 60-69.

Sapranaviciute-Zabazlajeva, L., Luksiene, D., Virviciute, D., Bobak, M., & Tamosiunas, A. (2017). Link between healthy lifestyle and psychological well-being in Lithuanian adults aged 45–72: a cross-sectional study. BMJ Open Journal, 7(4), 1-8.

Schultz, M. G. (2018). The clinical importance of exercise blood pressure. Artery Research, 21, 58-62.

Seib, C., Parkinson, J., McDonald, N., Fujihira, H., & Anderson, D. (2018). Lifestyle interventions for improving health and health behaviours in women with type 2 diabetes: A systematic review of the literature 2011–2017. Maturitas, 111, 1-14.

Templer, D. I. (1970). The construction and validation of a death anxiety scale. The Journal of General Psychology, 82, 165-171.

Watter, D. N. (2018). Response and rebuttal to existential issues in sexual medicine: The relation between death anxiety and hypersexuality. Sexual Medicine Reviews, 6(2), 336-337.

Yang, H., Zhang, J., Lu, Y., & Li, M. (2016). A Chinese version of a Likert-type death anxiety scale for colorectal cancer patients. International Journal of Nursing Sciences, 3(4), 337-341.