اثربخشی تمرینات تنفسی و آرام‌سازی یوگا بر افسردگی زنان سالمند

پیری, الهام; قاسمی, بهنام; صالحی, رضوان

اثربخشی تمرینات تنفسی و آرام‌سازی یوگا بر افسردگی زنان سالمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه تربیت بدنی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

² گروه مشاوره، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روان‌پزشکی و از شایع‌ترین عوامل خطر خودکشی در سالمندان است که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار دارد. بنابراین ﻫﺪف اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺑﺮرﺳﯽ تأثیر یک دوره تمرینات منتخب یوگا بر افسردگی زنان سالمند بود. پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بود. جامعه‌ آماری را کلیه زنان سالمند شهرکرد تشکیل داد. نمونه پژوهش را 30 نفر از زنان سالمند مبتلا به افسردگی با دامنه سنی 85-60 سال که معیارهای ورود به مطالعه را دارا بودند و به صورت هدفمند انتخاب شده بودند تشکیل داد که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. از پرسشنامه افسردگی بک به عنوان ابزار در این پژوهش استفاده شد.اعضایگروه تجربی به مدت 8 هفته هر هفته سه جلسه (70-45 دقیقهای) زیر نظر مربی متخصص یوگا مورد مداخله قرار گرفتند. پس از گذشت یک مـاه آزمون پیگیری گرفته شد. به منظور بررسی فرضیه پژوهش از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد پس از هشت هفته تمرینات تنفسی و آرام‌سازی یوگا،تفاوت نمرات دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس‌آزمون (001/0P=) و مرحله پیگیری (001/0P=) معنی‌دار بود. با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان از تمرینات تنفسی و آرام‌سازی یوگا به عنوان یک درمان مکمل جهت کاهش افسردگی در سالمندان استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Yoga Breathing Exercises and Relaxation Effect on Depression in Elderly women

نویسندگان [English]

Elham Piri ¹
Behnam Ghasemi ¹
Rezvan Salehi ²

¹ Department of Physical Education, Faculty of Literature and Humanities, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

² Counseling Department, School of Literature and Humanities, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

چکیده [English]

Depression is one of the most common psychiatric (psychological) disorders and the most common risk for suicide in the elderly which has been the subject of many studies by researchers. Hence, this investigation aims to study the effect of a course of Yoga exercises on depression in elderly women. Present study is semi-experimental with pre-test and post-test and follow-up design. The statistical society of the study consisted of all elderly women of Shahrekord. The study sample included 30 elderly depressed women aged 60 to 85 who had the required criteria for the investigation and were selected purposefully for this study. They were divided into two groups randomly, that is experiment group (15) and control group (15). Beck Depression Questionnaire was used as a data collection tool in this research. The experimental group members were trained for 3 sessions (45- 70 min) per week for 8 weeks under the supervision of a specialist Yoga coach. After one month, the follow-up test was conducted. Multivariate covariance analysis was used to study the study hypothesis. After eight weeks of breathing and relaxation Yoga exercises, results revealed that the difference in the scores of the experiment and control groups in post-test stage (p= 0.001) and follow-up stage (p= 0.001) was significant. According to the findings of this study, It could be said that the breathing and relaxation exercises of Yoga could be used as a complementary treatment for reducing depression in the elderly women.

کلیدواژه‌ها [English]

Breathing exercises
relaxation
Yoga
Depression
elderliness

مراجع

احمدپور، ر. (1388). بهتر زیستن با ورزش. تهران: مهر.

اصلانخانی، م. ع.، فرخی، ا.، شمسیپور دهکردی، پ.، و قاسمیان مقدم، م. ر. (1389). ارتباط ویژگی‌های شخصیتی با شدت علائم افسردگی در سالمندان زن فعال و غیرفعال شهر تهران. مجله سالمندی ایران، 5(2)، 53-46.

سادوک، ب.، و سادوک، و. (1387). خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری روانپزشکی بالینی (ترجمه ف. رضاعی). تهران: انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2007)

جوانبخت، م.، حجازیکناری، ر.، و قاسمی، م. (1388). تأثیر یوگا بر افسردگی و اضطراب زنان. درمانهای تکمیلی در عمل بالینی، 15(2)، 104-102.

شریفی، غ ر.، طباطبایی، س. ح.، باباییمزرعهنو، ع،. و طلایی، م. (1394). ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﺸﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻳﻮﮔﺎ ﺑﺮ روی ﺷﺎﺧﺺ‌ﻫﺎی ﺗﻨﻔﺴﻲ و ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ زﻧﺎن ﻏﻴﺮورزﺷﻜﺎر. دو ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻳﺰد، 14(2)، 87-69.

شهبازی، م.، میرخانی، م.، حاتمیزاده، ن.، و رهگذر، م. (1386). ارزیابی میزان ناتوانی در سالمندان شهر تهران (سال 1386). نشریه علمی پژوهشی سالمند، 3(3)، 92-84.

طاهرخانی، ح.، ﺣﺴﯿﻨﯽﻧﺎﺋﯿﻨﯽ، ف،. مصطفوی، ح.، و حسینی، س. ح. (1382). بررسی تأثیر یوگا در درمان بیماران وسواسی-اجباری تحت درمان با داروهای استاندارد. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 9(1)، 52-47.

طیبی، ع.، باباحاجی، م.، صادقیشرمه، م.، عبادی، ع.، و عینالهی، ب. (1390). بررسی تأثیر تمرینات هاتایوگا بر میزان استرس، اضطراب و افسردگی بیماران همودیالیزی. مجله پرستاری مراقبت های ویژه ایران، 4(2)، 72-67.

عقیلی، س. م.، و افضلی، س. (1396). اثربخشی تمرینات تنفسی یوگا بر درد مزمن، اضطراب، بهزیستی جسمانی و روانی در زنان مبتلا به ام اس شهر گرگان. روانشناسی سلامت، 5(20)، 124-109.

قاسمینژاد، آ.، و نوربخش، م.، (1387). تأثیر هشت هفته تمرین یوگا بر افسردگی زنان غیر ورزشکار بالای 40 سال صنعت نفت اهواز. مجله حرکت، 35، 25-20.

کریمی، ا.، بحرینیان، س. ع.، و غباریبناب، ب. (1391). ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻣﺮاﻗﺒﻪ ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ (ﻣﺪﯾﺘﯿﺸﻦ) ﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ اﻓﺴﺮدﮔﯽ و اﺿﻄﺮاب زﻧﺎن داﻧﺸﺠﻮ. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 3(9)، 118-103.

مرکز آمار و سرشماری ایران. (1395). سرشماری عمومی جمعیت و مسکن سال 1395.

موسوی، س. ا.، واعظ موسوی، س. م. ک.، و زهتاب نجفی، ع. (1393). تأثیر تکنیک‌های یوگا بر کاهش تظاهرات روانی سندرم بی حرکتی در زنان سالمند. فصلنامه علمی-پژوهشی طب توانبخشی، 2(4)، 45-37.

مهرابیزاده هنرمند، م.، و جمهری، ف. (1392). تأثیر آموزش یوگا بر بهزیستی روانشناختی و شادکامی کارکنان مرد در شرف بازنشستگی یک شرکت صنعتی بزرگ در شهر اهواز. یافتههای نو در روانشناسی، 8(26)، 38-23.

نبوی، ح.، علیپور، ف.، حجازی، ع.، ربانی، ا.، و راشدی، ر. (1393). بررسی رابطه حمایت اجتماعی و سلامت روان در سالمندان. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 57(7)، 846-841.

واعظ موسوی، س. م. ک.، مصیبی، ف. (1386). روانشناسی ورزشی.تهران: انتشارات سمت.

واعظ موسوی، س.م.ک.، ملک شاهی، م.، و اصلانخانی، م.ع. (1391). تأثیر یک جلسه درس تربیت بدنی بر مؤلفههای خلقی دانشجویان دختر. فصلنامه مطالعات روانشناسی ورزشی، 1(1)، 46-35.

همتفر، ا.، شاهسواری، ا.، و تیپ، ه. (1384). تأثیر هشت هفته تمرینات هوازی منتخب بر میزان افسردگی و غلظت سروتونین پلاسمای دانشجویان زن افسردة 18 تا 25 سال شهرستان الیگودرز. نشریه علوم زیستی ورزشی، 4(13)، 62-51.

یونسیان، ع.، کلالیان مقدم، ح.، و محمدیون، م. (1386). طراحی مدل تمرین هوازی در آب و بررسی نقش آن در بهبود افسردگی. مجله دانش و تندرستی، 2(2)، 22-17.

Barnes, P. M., Powell-Griner, E., McFann, K., & Nahin, R. L. (2004). Complementary and alternative medicine use among adults:United States, 2002. Integrative Medicine, 2(2), 54-71.

Barua, A., Ghosh, M. K., Kar, N., & Basilio, M. A. (2011). Prevalence of depressive disorders in the elderly. Annals of Saudi Medicine, 31(6), 620–624.

Dalgas, U., Stenager, E., & Ingemann-Hansen, T. (2008). Multiple sclerosis and physical exercise: recommendations for the application of resistance-, endurance-and combined training. Multiple Sclerosis Journal, 14(1), 35-53.

Devi, N. S., Devi, N. J., & Bilagi, A. S. (2015). Efficacy of yoga on self-esteem and depression of women labourers. International Journal of Recent Scientific Research, 6(12), 7968-7971.

Duman, R. S., & Monteggia, L. M. (2006). A neurotrophic model for stress-related mood disorders. Biological Psychiatry, 59(12), 1116-1127.

Glaesmer, H., Riedel-Heller, S., Braehler, E., Spangenberg, L., & Luppa, M. (2011). Age-and gender-specific prevalence and risk factors for depressive symptoms in the elderly: a population-based study. International Psychogeriatrics, 23(8), 1294-1300.

Gong, H., Ni, C., Shen, X., Wu, T., & Jiang, C. (2015). Yoga for prenatal depression: a systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry, 15(1), 14.

Jaspers, L., Daan, N. M., Van Dijk, G. M., Gazibara, T., Muka, T., Wen, K.-x., . . . Roos-Hesselink, J. W. (2015). Health in middle-aged and elderly women: a conceptual framework for healthy menopause. Maturitas, 81(1), 93-98.

Kjaer, T. W., Bertelsen, C., Piccini, P., Brooks, D., Alving, J., & Lou, H. C. (2002). Increased dopamine tone during meditation-induced change of consciousness. Cognitive Brain Research, 13(2), 255-259.

Lavallee, D., Kremer, J., Moran, A., & Williams, M. (2004). Sport psychology: Contemporary themes. New York, NY: Palgrave Macmillan.

Lavretsky, H., Alstein, L. L., Olmstead, R. E., Ercoli, L. M., Riparetti-Brown, M., Cyr, N. S., & Irwin, M. R. (2011). Complementary use of Tai Chi Chih augments escitalopram treatment of geriatric depression: a randomized controlled trial. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 19(10), 839-850.

Lim, Y. M., & Hong, G.-R. S. (2010). Effect of 16-week Kouk-Sun-Do exercise on physical fitness, emotional state, and immunoglobulin A in community-dwelling elders in Korea. Applied Nursing Research, 23(2), 91-100.

Li, N., Chen. G., Zeng. P., Pang. Z., Pang. J., Gong. H., … Zheng. X. (2016). Prevalence of depression and its associated factors among Chinese elderly people: A comparison study between community based population and hospitalized population. Psychiatry Research, 243 (3), 87-91.

Naveen, G., Varambally, S., Thirthalli, J., Rao, M., Christopher, R., & Gangadhar, B. (2016). Serum cortisol and BDNF in patients with major depression—effect of yoga. International Review of Psychiatry, 28(3), 273-278.

Oken, B. S., Kishiyama, S., Zajdel, D., Bourdette, D., Carlsen, J., Haas, M., ... Mass, M. (2004). Randomized controlled trial of yoga and exercise in multiple sclerosis. Neurology, 62(11), 2058-2064.

Ramanathan, M., Bhavanani, A. B., & Trakroo, M. (2017). Effect of a 12-week yoga therapy program on mental health status in elderly women inmates of a hospice. International journal of yoga, 10(1), 24-28.

Saldanha, D. (2005). Kaplan and Sadock's Comprehensive Text Book of Psychiatry. Medical Journal, Armed Forces India, 61(3), 302-312.

Schuver, K. J., & Lewis, B. A. (2016). Mindfulness-based yoga intervention for women with depression. Complementary therapies in medicine, 26, 85-91.

Seib, C., Anderson, D., Lee, K., & Humphreys, J. (2013). Predictors of mental health in post-menopausal women: Results from the Australian healthy aging of women study. Maturitas, 76(4), 377-383.

Streeter, C. C., Jensen, J. E., Perlmutter, R. M., Cabral, H. J., Tian, H., Terhune, D. B., . . . Renshaw, P. F. (2007). Yoga Asana sessions increase brain GABA levels: a pilot study. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 13(4), 419-426.

Telles, S., Pathak, S., Kumar, A., Mishra, P., & Balkrishna, A. (2015). Influence of intensity and duration of yoga on anxiety and depression scores associated with chronic illness. Annals of medical and health sciences research, 5(4), 260-265.

Velikonja, O., Čurić, K., Ožura, A., & Jazbec, S. Š. (2010). Influence of sports climbing and yoga on spasticity, cognitive function, mood and fatigue in patients with multiple sclerosis. Clinical neurology and neurosurgery, 112(7), 597-601.

Villien, F., Yu, M., Barthélémy, P., & Jammes, Y. (2005). Training to yoga respiration selectively increases respiratory sensation in healthy man. Respiratory physiology & neurobiology, 146(1), 85-96.

Wang, C., Bannuru, R., Ramel, J., Kupelnick, B., Scott, T., & Schmid, C. H. (2010). Tai Chi on psychological well-being: systematic review and meta-analysis. BMC