سلامت اجتماعی در سالمندان: نقش عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی

نریمانی, محمد; صمدی فرد, حمیدرضا

سلامت اجتماعی در سالمندان: نقش عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد ممتاز گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

² کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

تأکید سازمان بهداشت جهانی بر اهمیت سلامت اجتماعی، در کنار سلامت فیزیکی، سبب شده تا امروزه سلامت اجتماعی به دغدغهی مشترک جامعهشناسان و برنامهریزان اجتماعی در هر جامعهای تبدیل شود. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی در پیشبینی سلامت اجتماعی سالمندان صورت پذیرفت. این مطالعه یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان مرد بالای 60 سال شهر اردبیل در سال 1395 بودند که به روش نمونهگیری در دسترس 116 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها، از مقیاسهای عزت نفس کوپراسمیت، خودکارآمدی شوارزر و جروسالم، شادکامی آرگایل و سلامت اجتماعی کییز و شپیرو استفاده شد. داده‌های پژوهش با روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام و در نرمافزار آماری SPSS نسخه 23 تجزیه و تحلیل شدند.نتایج نشان داد بین عزت نفس (61/0r=)، خودکارآمدی (57/0r=) و شادکامی (53/0r=) با سلامت اجتماعی در بین سالمندان رابطه معنیداری وجود داشت. همچنین نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی در سالمندان، سلامت اجتماعی آنان را پیشبینی میکنند (05/0P<). میتوان نتیجه گرفت که عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی در زمره متغیرهای مرتبط با سلامت اجتماعی سالمندان بوده و توانایی پیشبینی آن را دارند. بنابراین با افزایش عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی، می‌توان سلامت اجتماعی را در سالمندان افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Health in the elderly: The Role of Self-esteem, Self-efficiency and happiness

نویسندگان [English]

Mohammad Narimani ¹
hamidreza samadifard ²

¹ Professor of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran

² MA Psychology, Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

The emphasis of World Health Organization (WHO) on the importance of social health, along with physical health, have turned social health into a common concern for sociologists and social planners in all societies. Thus, present study attempts to study the role of self-esteem, self-efficacy and happiness in predicting the social health of the elderly. This is a descriptive correctional study. The statistical community of this study consists of all the elderly men over 60 years old in Ardabil city in 2016 of which 116 subjects were selected as the sample of the study using available sampling method. The self-esteem scale of Cooper smith, Self-efficiency scale of Schweitzer and Jerusalem, Happiness Scale of Argyle and social scale of keyes and Shapiro were used to collect data. The data were analyzed using Pearson correlation coefficient and stepwise regression and analyzed SPSS version 23 software. Results showed that there is a significant relationship between self-esteem (r= 0.61), self-efficacy (r=0.57), happiness (r=0.53) and social health among the elderly. Also, the results of step-wise regression revealed that self-esteem, self-efficacy and happiness predict the social health of the elderly (p< 0.05). It could be concluded that self-esteem, self-efficacy and happiness are among the variables associated with the social health of the elderly and can predict it. Therefore, the social health of the elderly could be raised by increasing self-esteem, self-efficacy and happiness.

کلیدواژه‌ها [English]

self-esteem
Self-efficacy
happiness
Social Health
the elderly

مراجع

امانی، ر. (1395). شادکامی در دوران سالمندی: نقش عزت نفس. روانشناسی پیری، 2(1)، 80-73.

ابراهیمپور، د.، پورجبلی، ر.، و رمضانیممقانی، ر. (1391). بررسی رابطه عوامل اجتماعی-اقتصادی با سلامت اجتماعی دبیران مقطع راهنمایی و متوسطه شهرستان آذرشهر. مطالعات جامعهشناسی، 4(14)، 67-47.

بنازاده، ن. (1382). تأثیر روابط اجتماعی و اعتماد به نفس در سلامتروان سالمندان. طب و تزکیه، ۱۲(۴)، 37-1.

بلورساز مشهدی، ه. (1396). ارتباط هوش هیجانی با سلامت روان‌شناختی و خودکارآمدی در زنان سالمند شهر کرج. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 4(14)، 51-41.

پارسامهر، م.، و رسولینژاد، س. پ. (1394). بررسی رابطه سبک زندگی سلامتمحور با سلامت اجتماعی در بین مردم شهر تالش. توسعه اجتماعی، 10(1)، 66-35.

ترکی، ی.، حاجیکاظمی، ا.، باستانی، ف.، و حقانی، ح. (1390). خودکارآمدی عمومی ساکنین سرای سالمندی. نشریه پرستاری ایران، 24(73)، 62-55.

خوشهمهری، گ.، کاویانی، م.، اثمری، م.، رجبیان، ه.، و ناصرخاکی، و. (1391). مقایسه کیفیت زندگی زنان و مردان سالمند مقیم آسایشگاههای سالمندان استان البرز با استفاده از مقیاس کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت در سال 1390. نشریه دانشگاه علوم پزشکی البرز، 2(1)، 24-19.

سلحشوری، آ.، هارونی، ج.، سلحشوری، س.، حسنزاده، ا.، مصطفوی، ف.، و مولایی، م. (1394). بررسی ارتباط میان خودکارآمدی، موانع و حمایت اجتماعی ادراک شده با رفتارهای ارتقا دهنده سلامت سالمندان شهر دنا در سال 1390-1391. تحقیقات نظام سلامت، 11(1)، 42-30.

شعبانی، ج.، رهگوی، ا.، نوروزی، ک.، رهگذر، م.، و شعبانی، م. (1395). ارتباط خودکارآمدی و کیفیت زندگی سالمندان مقیم آسایشگاههای شهر تهران. سالمند، 11(4)، 527-518.

صابر، م.، و نصرتآبادی، م. (1393). حمایت اجتماعی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در سالمندان تحت پوشش بهزیستی شهرستان کرمان. بهداشت و توسعه، 3(3)، 199-189.

علیپور، ا.، و آگاههریس، م. (1386). اعتبار و روایی فهرست شادکامی آکسفورد در ایرانیها. فصلنامه روانشناسان ایرانی، 3(12)، 298-278.

کیخسروی بیگ‌زاده، ز.، رضایی، آ.، و خالویی، ی. (1394). رابطه حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی با شادکامی در سالمندان ساکن منازل شخصی شهر شیراز. سالمند، 10(2)، 179-172.

مولوی، ر. (1394). بررسی ارتباط ابعاد سلامت عمومی با عزت نفس سالمندان دریافت کننده خدمات سلامت در شهر اصفهان در سال 1392. (پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده)، دانشگاه علوم پزشکی، اصفهان.

مرادخانی، ن. (1395). پیشبینی رابطه بین کیفیت زندگی و شادکامی سالمندان فعال و غیرفعال شهر تهران. (پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس.

ملاشهری، م.، نوری پورلیاولی، ر.، حسینیان، س.، علیخالنی، م.، رسولی، آ.، و طباطبایی، ح. (1394). بررسی جامع شادکامی سالمندان در شهر زاهدان. روانشناسی پیری، 1(2)، 34-23.

مؤمنی، خ.، امانی، ر.، مجذوبی، م.ر.، و محبی، ز. (1393). اثربخشی خاطرهپردازی ساختارمند گروهی بر افسردگی و عزت نفس زنان سالمند. علوم رفتاری، 8(3)، 294-287.

موحد مجد، م.، و جهانبازان، ص. (1394). بررسی خودارزیابی سلامت میان سالمندان ساکن شهر یاسوج در سال 1394. پرستاری سالمندان، 1(4)، 81-70.

ناصح، ل.، و حیدری، م. (1394). ارتباط خودکارآمدی عمومی و کیفیت زندگی در سالمندان مقیم سراهای سالمندی استان چهارمحال و بختیاری. سالمند، 10(1)، 71-62.

نوفرستی، ا.، گنجی، ن.، و سلیمانی، ع. (1395). رابطه شادکامی با متغیرهای جمعیتشناختی، شخصیت و فعالیتهای ارادی شادیآفرین در جانبازان و ایثارگران. فصلنامه مطالعات فرهنگ ایثار، 1(1)، 34-29.

ناصح، ل.، شیخی، ر.ع.، و رفیعی، ح. (1395). خودکارآمدی عمومی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان مقیم سرای سالمندی. پرستاری و مامایی جامعنگر، 26(80)، 97-90.

همتیمسلکپاک، م.، موسوی، م.، و شیخی، س. (1392). تأثیر خاطرهگویی بر عزت نفس سالمندان ساکن در خانههای سالمندان ارومیه. روانپرستاری، 1(2)، 37-30.

Argyle, M., & Lu, L. (1990). The happiness of extraverts. Personality and individual differences, 11, 1011-1017.

Alaphilippe, D. (2008). Self-esteem in the elderly. Psychologie & neuropsychiatrie du vieillissement, 6(3), 167-171.

Bousquet, J., Malva, J., Nogues, M., Mañas, L. R., Vellas, B., & Farrell, J. (2015). Operational Definition of Active and Healthy Aging (AHA): The European Innovation Partnership (EIP) on AHA Reference Site Questionnaire. Journal of the American Medical Directors Association, 16(12), 1020-1026.

Coopersmith, S. (1967). The antecedents of Self-esteem. San Francisco: Freeman Company.

Cunningham, J. B., & McCrum Gardner, E. (2007). Power, effect and sample size using G Power. Practical issues for researchers and members of research ethics committees. Evidence Based Midwifery, 5(4), 132-136.

Chang, S. H., Crogan, N. L., & Wung, S. F. (2007). The Self-care self-efficacy enhancement program for Chinese nursing home elders. Geriatric nursing, 28(1), 31-36.

Chyi, H., & Mao, S. (2012). The Determinants of happiness of Chinas elderly population. Journal of Happiness Studies, 13(1), 167-185.

Fararouei, M., Brown, I. J., Akbartabar, M. & Haghighi, R. (2013). Happiness and health
behavior in Iranian adolescent girls. Journal of Adolescent, 36(6), 1187-1192.

Hellstrom, K., Lindmark, B., Wahlberg, B., & Fugl-Meyer, A. R. (2003). Self-Efficacy in relation to impairments and activities of daily living disability in elderly patients with stroke: a prospective investigation. Journal of Rehabilitation Medicine, 35(5), 202-207.

Keyes C.L.M., & Shapiro A. (2004). Social well-being in the United States: a descriptive epidemiology. How healthy are we? A national study of well-being a midlife. Chicago: University of Chicago Press.

Keyes, C.L.M. (2006). Mental health in adolescents: is Americas youth flourishing? The American Journal of Orthopsychiatry, 76(3), 395-402.

Lee, H., Cho, S.H., Kim, J.H., Kim, Y.K., & Choo, H.I. (2014). Inﬂuence of self-efficacy, social support and sense of community on health-related quality of life for middle-aged and elderly residents living in a rural community. Journal of Korean Academy of Nursing, 44(6), 608-616.

Mann, M., Hosman, C. H., Schaalma, H.P., & DeVries, N. K. (2004). Self-esteem in a broad-spectrum approach for mental health promotion. Health Education Research, 19(4), 357-372.

Nanthamongkolchai, S., Tuntichaivanit, C., Munsawaengsub, C., & Charupoonphol, P. (2009). Factors influencing life happiness among elderly female in Rayong Province, Thailand. Journal of the Medical Association of Thailand, 7, 8-12.

Nemati, S. H., Mehdipour, S., & Maralani, F. (2016). The Relationship between Life Satisfaction and Happiness: The Mediating Role of Resiliency. International Journal of Psychological Studies, 8(3), 194–201.

Oerlemans, W.G., Bakker, A.B., & Veenhoven, R. (2011). Finding the key to happy Aging: A day reconstruction study of happiness. Journals of gerontology. Series B, Psychological sciences and social sciences, 66(6), 665-674.

Singh, A.P, Shukla, A., & Singh, P.A. (2010). Perceived Self Efficacy and Mental Health Among Elderly. A Study from India. Delhi Psychiatry Journal, 13(2), 314-321.

Schwarzer, R., & Jerusalem, M. (1995). Generalized self-efficacy scale. In J. Weinman, S. Wright, & M. Johnston. Measures in health psychology: A user’s portfolio. Causal and control beliefs. Windsor, UK: Nfer-Nelson, 35-37.

Sumngern, C., Azeredo, Z., Subgranon, R., Sungvorawongphana, N., & Matos, E. (2010). Happiness among the elderly in communities: A study in senior clubs of Chonburi Province, Thailand. Japan Journal of Nursing Science, 7(1), 47-54.

Shoaakazemi, M., Momeni Javid, M., Keramati, R., & Ebrahimi Tazekand, F. (2013). The relationship between happiness, meta-cognitive skills (self-regulation, problem-solving) and academic achievement of students in Tehran. Life Science Journal, 10(4), 452-457

Yin, L. (2008). The perceived leisure constraints of retired elderly people in Aldrich Bay (Bachelor Dissertation). Hong Kong Baptist University. 194-201.