نقش خودمراقبتی، تابآوری و ناامیدی در افسردگی سالمندان مبتلا به بیماریهای قلبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

2 دانشیار روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

3 کارشناس ارشد علوم تربیتی، آموزش و پرورش هرسین، کرمانشاه، ایران

چکیده

امروزه شیوع افسردگی نزدیک به 16 درصد برآرود شده که در سالمندی و به‌خصوص در بیماران قلبی نیز بیشتر است و در مواردی به 50 درصد می‌رسد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی نقش خودمراقبتی، تاب‌آوری و ناامیدی در افسردگی سالمندان مبتلا به بیماری‌های قلبی بود. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود که در شش ماهه اول سال 1396 انجام شد. شرکت‌کنندگان پژوهش شامل 129 نفر از بیماران قلبی مراجعه­کننده به بیمارستان‌ها و کلینیک‌های شهر خرم‌آباد بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل پرسشنامه­ های رفتارهای خودمراقبتی مؤمنی، افسردگی بک، مقیاس ناامیدی بک و مقیاس تاب‌آوری کونور و دیویدسون بود. داده‌های حاصل از اجرای پرسشنامه‌ها با استفاده از روش‌های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به‌منظور بررسی توان نقش پیش‌بینی کنندگی خودمراقبتی، تاب‌آوری و ناامیدی در افسردگی سالمندان مبتلا به بیماری‌های قلبی تحلیل شدند. یافته‌های حاصل از رگرسیون نشان داد که متغیرهای پیش‌بین در مجموع 49 درصد واریانس افسردگی سالمندان مبتلا به بیماری‌های قلبی را پیش‌بینی می‌کنند. بر اساس نتایج می‌توان گفت که خودمراقبتی و تاب‌آوری بالا منجر به کاهش افسردگی، و ناامیدی بالا منجر به افزایش افسردگی در سالمندان مبتلا به بیماری قلبی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Self-care, Resilience and Despair on depression in the elderly with Heart Diseases

نویسندگان [English]

  • Mohammad Janjani 1
  • Ezatolah Ghadampour 2
  • Mohammad Hojati 3
1 Assistant Professor of Educational Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran
2 Assistant Professor of Educational Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran
3 Master of Education, Education Harsin, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Nowadays the prevalence of depression is estimated 16 percent and even higher in the elderly period and in particular in cardiovascular patients and in some cases it approaches  50 percent. So this investigation seeks to study the role of self-care, resilience and despair in the depression of the elderly with  heart diseases. This study is  a descriptive- correlative type that was conducted in the first half of 2017. The statistical community of the study consisted of 129 of cardiovascular patients who referred to the clinics and hospitals of Khoramabad city whom were selected with purposeful and accessible sampling method. The data collection tools consisted of Momeni’s self-care behavior questionnaire, Beck Depression Inventory and Connor and Davidson resilience Scale. Data from the questionnaires were analyzed using Pearson correlatonal statistical methods  and multiple regression for the purpose of predicting the role of self-care, resilience and despair in the elderly with heart diseases. Regression result revealed that predictor variables totally predict 49 percent of depression variance in the elderly with heart diseases and according to results, it could be said that high self-care and resilience result in a reduction in depression and high despair results in an increase in the elderly with heart diseases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-care
  • resilience
  • Despair
  • Depression
آقایی‌پور امشل، ا.، رژه، ن.، هروی کریملو، م.، و تدریسی، د. (1394). رابطه‌ی سلامت معنوی با اضطراب در سالمندان مبتلا به نارسایی قلبی مراجعه کننده به بیمارستان‌های منتخب شهر تهران در سال 1394. نشریه پژوهش پرستاری، 10(4)، 154-145.
احمدی، ر.، و شریفی­درآمدی، پ. (1393). بررسی اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر سلامت‌روان افراد مبتلا به وابستگی مواد در کانون توسکای شهر تهران. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 16(4)، 17-1.
اعتصامی‌پور، ا.، و امیرپور، ب. (1393). مقایسه وضعیت افسردگی و تاب‌آوری در بیماران قلبی با افراد عادی. مجله علوم پزشکی رازی، 21(126)، 82-73.
بیانی، ع.، رنجبر، م.، و بیانی، ع. (1391). بررسی رابطه بین توانایی حل­مسئله اجتماعی با افسردگی و هراس اجتماعی در دانشجویان. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ۲۲ (۹۴)،۹8-۹1.
پورسردار، ف.، عباسپور، ذ.، عبدی زرین، س.، و سنگری، ع. (1391). تأثیر تاب‌آوری بر سلامت روانی و رضایت از زندگی، یک الگوی روان‌شناختی از بهزیستی. مجله علمی پژوهشی یافته، ۱۴ (۱)، 89-81.
ترصفی، م.، کلانترکوشه، م.، و لستر، د. (1394). هنجاریابی پرسشنامه احساس شکست و ارتباطش با ناامیدی و افسردگی در میان دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 19(5)، 98-81.
جرگه، م.، یلفانی، ع.، ناظم، ف.، و جرگه، م. (1391). تأثیر توان‌بخشی قلبی بر افسردگی و اضطراب بیماران پس از جراحی پیوند عروق کرونر (گزارش کوتاه). مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، ۱۱(۳)، 2۹8-۲۹3.
شجاعی، ف.، عاصمی، ص.، نجف یارندی، ا.، و حسینی، ف. (1388). رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی. پایش، 8(4)، 369-361.
کاکاوند، ع. (1395). اثربخشی ذهن آگاهی بر نگرش‌های ناکارآمد و نشانه‌های افسردگی در زنان سالمند مبتلا به اختلال افسردگی. مجله روان­شناسی پیری، 2(2)، 101-91.
کمال‌پور، س.، عزیززاده فروزی، م.، و تیرگری، ب. (1395). بررسی رابطه تاب‌آوری با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان پرستاری. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، ۱۳(۵)، 487-476.
عبادی، ع.، مرادیان، ط.، فیضی، ف.، و آسیایی، م. (1390). مقایسه اضطراب و افسردگی بیمارستانی در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر بر حسب درمان پیشنهادی. مجله پرستاری مراقبت ویژه، 4(2)، 102-97.
عصاران، م.، تاتاری، م.، و سیدمحرمی، ا. (1396). رابطه خودکارآمدی و ناامیدی در دانش­آموزان مقطع ابتدایی: یک مطالعه مقدماتی. مجله طنین سلامت، 5(2)، 55-49.
فروزنده، ن.، دل آرام، م.، فروزنده، م.، و درخشنده، س. (1391). بررسی وضعیت سلامت روان بیماران قلبی-عروقی و تعیین برخی عوامل مؤثر بر آن در بیماران بستری در بخش­های CCU و قلب بیمارستان هاجر شهرکرد. مجله بالینی و پرستاری مامایی شهر کرد، 2(2)، 25-18.
دوستدار طوسی ع، س.، و دباغ، پ. (1395). بررسی رابطه متقابل میزان تاب­آوری و عملکرد حافظه در افراد سالم و بیماران قلبی عروقی. مجله مطالعات ناتوانی، ۶، 14-8.
دوستدارطوسی، ع.، و گلشنی، ص. (1393). تأثیر تاب‌آوری در بیماران قلبی-عروقی بستری شده در بیمارستان. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 24(116)، 109-102.
مؤمنی، خ.، جلیلی، ز.، محسنی، ر.، کرمی، ج.، سعیدی، م.، و احمدی، م. (1394). اثربخشی آموزش تاب­آوری بر کاهش علائم اضطراب نوجوانان مبتلا به بیماری قلبی. مجله تحقیقات بالینی در علوم پیراپزشکی، 4(2)، 119-112.
مؤمنی، م.، خوش‌تراش، م.، قنبری خانقاه، ع.، صالح‌زاده، ا.، و رحمت‌پور، پ. (1392). رفتارهای خود مراقبتی و عوامل مرتبط با آن در مبتلایان به نارسایی قلبی. پرستاری و مامایی جامع نگر، ۲۳(۱)، 29-22.
نوری، س.، اکبری، ب.، و سالاری، ا. (1393). مقایسه تاب‌آوری روانی در مبتلایان به بیماری عروق کرونر قلبی با افراد سالم. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، ۲۳(۹۱)، 52-47.
یوسفی، ن.، و شیربگی، ن. (1391). رابطه قبولی در آزمون کارشناسی ارشد با ناامیدی و خود ناتوان سازی. آموزش عالی ایران، ۴(۴)، 181-159.
Chang, L., Wu, S., Chiang, C., & Tsai, P. (2017). Depression and self-care maintenance in patients with heart failure: A moderated mediation model of self-care confidence and resilience. European Journal of Cardiovascular Nursing, 16(5), 435-443. doi:10.1177/1474515116687179
Chan, I. W., Lai, J. C., & Wong, K. W. (2006). Resilience is associated with better recovery in Chinese people diagnosed with coronary heart disease. Psychology & Health, 21(3), 335-349. doi:10.1080/14768320500215137
 D’Addio, G., Corbi, G., Cesarelli, M., Rengo, G., Furgi, G., & Ferrara, N. (2017). Aging and cardiac autonomic control in chronic heart failure: methods and clinical implications. Journal of Gerontology and Geriatrics, 65(1) 38-47.
Dunn, S. L., Dunn, L. M., Buursma, M. P., DeVon, H. A., Vander Berg, L., & Tintle, N. L. (2017). Abstract P312: High State and Trait Hopelessness Levels Predict Lower Home-based Exercise Participation in Patients with Coronary Heart Disease. American Heart Association, 135(1). Available at: http://circ.ahajournals.org/content/135/Suppl_1/AP312
Evans, L., Bell, D., & Smith, S. M. (2016). Resilience in chronic obstructive pulmonary disease and chronic heart failure. Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Diseases, 1(3). doi:10.21767/2572-5548.100014
Giardini, A., Pierobon, A., Callegari, S., Caporotondi, A., Stabile, M., Avvenuti, G., & Majani, G. (2017). Optimism may protect Chronic Heart Failure patients from depressive symptoms: Relationships between depression, anxiety, optimism, pessimism and illness perception. Psicoterapia Cognitiva e Comportamentale, 23(1), 27-39.
Higgins, M., Reilly, C., Gary, R., Dunbar, S., Butts, B., & Butler, J. (2017). Characterizing Quality of Life Responses and Physical Functioning Improvements to an Integrated Self-care Intervention for Persons With Co-morbid Heart Failure and Diabetes. Cardiovascular Quality and Outcomes, 10(3). Available at: http://circoutcomes.ahajournals.org/content/10/Suppl_3/A224
Jaarsma, T., Cameron, J., Riegel, B., & Stromberg, A. (2017). Factors Related to Self-Care in Heart Failure Patients According to the Middle-Range Theory of Self-Care of Chronic Illness: a Literature Update. Current Heart Failure Reports, 14(2), 71-77. doi:  10.1007/s11897-017-0324-1
Kalter-Leibovici, O., Freimark, D., Freedman, L. S., Kaufman, G., Ziv, A., Murad, H.,... & Asher, E. (2017). Disease management in the treatment of patients with chronic heart failure who have universal access to health care: a randomized controlled trial. BMC medicine, 15(1), 90. doi: 10.1186/s12916-017-0855-z
Lemos, C. M. M. D., Moraes, D. W., & Pellanda, L. C. (2016). Resilience in Patients with Ischemic Heart Disease. Arquivos brasileiros de cardiologia, 106(2), 130-135. doi:10.5935/abc.20160012
Lee, K. S., Lennie, T. A., Yoon, J. Y., Wu, J. R., & Moser, D. K. (2017). Living Arrangements Modify the Relationship Between Depressive Symptoms and Self-care in Patients With Heart Failure. Journal of Cardiovascular Nursing, 32(2), 171-179. doi:10.1097/jcn.0000000000000327
Lorig, K. R., Sobel, D. S., Stewart, A. L., Brown Jr, B. W., Bandura, A., Ritter, P., ... & Holman, H. R. (1999). Evidence suggesting that a chronic disease self-management program can improve health status while reducing hospitalization: a randomized trial. Medical care, 37(1), 5-14. doi:10.1097/00005650-199901000-00003
Sedlar, N., Lainscak, M., Mårtensson, J., Strömberg, A., Jaarsma, T., & Farkas, J. (2017). Factors related to self-care behaviours in heart failure: A systematic review of European Heart Failure Self-Care Behaviour Scale studies. European Journal of Cardiovascular Nursing, 16(4), 272-282. doi: 10.1177/1474515117691644
Tak, Y. R., & McCubbin, M. (2002). Family stress, perceived social support and coping following the diagnosis of a child's congenital heart disease. Journal of advanced nursing, 39(2), 190-198. doi:10.1046/j.1365-2648.2002.02259.x
Penninx, B. W. (2017). Depression and cardiovascular disease: Epidemiological evidence on their linking mechanisms. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 74, 277-286. doi: 10.1016/j.neubiorev.2016.07.003
Singh, M., Kaur, S., & Srivastava, P. (2017). Relationship between Hopelessness and Depression among Persons with Disabilities and their Parents. Journal of Disability Management and Rehabilitation, 1(1), 32-34.
Solano, J. P. C., da Silva, A. G., Soares, I. A., Ashmawi, H. A., & Vieira, J. E. (2016). Resilience and hope during advanced disease: a pilot study with metastatic colorectal cancer patients. BMC palliative care, 15(1), 70. doi: 10.1186/s12904-016-0139-y
Toukhsati, S. R., Jovanovic, A., Dehghani, S., Tran, T., Tran, A., & Hare, D. L. (2017). Low psychological resilience is associated with depression in patients with cardiovascular disease. European Journal of Cardiovascular Nursing, 16(1), 64-69. doi: 10.1177/1474515116640412
Van Hecke, O., Hocking, L. J., Torrance, N., Campbell, A., Padmanabhan, S., Porteous, D. J., ... & Smith, B. H. (2017). Chronic pain, depression and cardiovascular disease linked through a shared genetic predisposition: Analysis of a family-based cohort and twin study. PloS one, 12(2). doi: 10.1371/journal.pone.0170653