اثربخشی آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر تاب آوری سالمندان

سید جعفری, جواد; معتمدی, عبدالله; مهراد صدر, محمد; علمایی کوپایی, مرضیه; هاشمیان, سپهر

اثربخشی آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر تاب آوری سالمندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی،دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² دانشیار روانشناسی، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

³ دانشجوی دکتری روانشناسی،دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در سالهای اخیر منابع استرسزا و محیطهای نامساعد رو به افزایش است. از سوی دیگر، جمعیت سالمندان در جهان رو به افزایش میباشد. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش تاب‌آوری سالمندان انجام گرفت. 20 نفر از سالمندان مقیم در خانه سالمندان شهر کرج به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگذاری شدند. شرکت‌کنندگان هر دو گروه قبل و بعد از شرکت در جلسات آموزشی توسط مقیاس تابآوری کونور-دیویدسون مورد سنجش قرار گرفتند. گروه آزمایش در 9 جلسه‌ی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد شرکت کردند ولی گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش تاب‌آوری سالمندان مؤثر است (05/0>p). براساس یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که درمان مبتنی برتعهد و پذیرش موجب افزایش تابآوری سالمندان شده است. با توجه به نتایج پیشنهاد میشود مشاوران و درمانگران جهت افزایش تابآوری و توانمندی مقابله در برابر مشکلات از درمان پذیرش و تعهد استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Resilience in Elderlies

نویسندگان [English]

Javad Seyyedjafari ¹
Abdolah Motamedi ²
Mohammad Mehradsadr ¹
Marziye Olamaie Kopaei ¹
Sepehr Hashemian ³

چکیده [English]

In recent years, hostile environments and sources of stress have been increasing. On the other hand, the elderly population in the world is on the rise. The aim of this study is to evaluate the effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on increasing resilience in the elderly. Twenty elderly residents of Karaj nursing homes were randomly selected and placed in two experimental and control groups. Participants of both groups were evaluated by Connor-Davidson Resilience Scale before and after participating in training sessions. The experimental group participated in nine Acceptance and Commitment Therapy sessions, but the control group did not receive any training. The results of covariance analysis indicate that Acceptance and Commitment Therapy is effective in increasing resilience in the elderly (p <0.05). Based on the findings of this study, it can be concluded that treatment based on Acceptance and Commitment Therapy has increased the resilience of the elderly. Consequently, counselors and therapists are advised to use Acceptance and Commitment Therapy to increase resilience and coping ability in the elderly.

کلیدواژه‌ها [English]

Acceptance and commitment therapy
resilience
elderly

مراجع

باقری، پ.، سعادتی، ن.، فتح اله زاده، ن.، و دربانی، س. (1395). اثربخشی آموزش گروهی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی و سازگاری اجتماعی سالمندان بازنشسته. فصلنامه پرستاری سالمندان، 3(2)، 63-48.

بشارت، م. ع.، و عباس پوردوپلانی، ط. (1389). رابطه راهبردهای فراشناختی و خلاقیت با تاب‌آوری در دانشجویان. نشریه روانشناسی اجتماعی (یافته‌های نو در روانشناسی)، 5(14)،124-111.

توکی، ح.، و حیدری، ف. (1394، اسفند). اثربخشیدرمانمبتنیبرتعهدوپذیرشبردردمزمنواضطرابدرسالمندان. مقاله ارائه شده در دومین همایش ملی پژوهش و درمان در روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام. بازیابی شده از https://www.civilica.com

جوکار، ب. (1386).نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطهی هوش هیجانی و هوش عمومی با رضایت از زندگی. مجله روان‌شناسی معاصر، 2(2)، 135-122.

دهقانی، ه. (1394، شهریور). اثربخشیدرمانمبتنیبرپذیرشوتعهدبرتاب‌آوریمادراندارای فرزندبااختلالیادگیری. اولین کنگره علمی پژوهشی سراسری توسعه و ترویج علوم تربیتی روانشناسی جامعه‌شناسی و علوم فرهنگی اجتماعی ایران. بازیابی شده از https://www.civilica.com

صفارینیا، م.، و بازییاریمیمند، م. (1391). مقایسه تاب‌آوری هیجانی و اجتماعی در دانشآموزان مناطق محروم و غیرمحروم. اندیشه‌های نوین تربیتی، 8(1)، 124-107.

عزیزی، م.، حسن‌آبادی، ح.، مهرام، ب.، و سعیدی، م. (1393، آبان). بررسیاثربخشیگروه‌درمانیمبتنیبرپذیرشوتعهدACTبربهبود تاب‌آوریافرادمبتلابهسردرد مزمن. دومین همایش ملی پژوهش و درمان در روانشناسی بالینی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام. بازیابی شده از https://www.civilica.com

عشورنژاد، ف. (1395). اثربخشی آموزش راهبردهای تنظیم هیجان بر افزایش تاب‌آوری و دل‌مشغولی‌های تحصیلی در دانشآموزان دختر نوجوان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 4(10)، 521-501.

فتحالهزاده، ن.، سعیدی، ف.، ایپچی، س.، سعادتی، ن.، و رستمی، م. (1395). اثربخشی گروهی آموزش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش احساس تنهایی در سالمندان با سندرم آشیانه خالی. فصلنامه پرستاری سالمندان، ۳(۲)، 141-131.

فقیهی، م. ص.، و کجباف، م. ب. (1395). اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد به مادران بر عزت‌نفس کودکان دچار شکاف لب و کام: پژوهش مورد منفرد. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 4(10)،170-153.

کاکاوند، ع.، باقری، م.، و شیرمحمدی، ف. (1394). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برکاهش استرس در سالمندان مرد مبتلا به بیماری قلبی عروقی. روانشناسی پیری، 3(1)، ۱78-۱69.

ملاجعفر، ه.، پورشریفی، ح.، مسچی، ف.، برماس، ح.، و تاجری، ب. (1396). بررسی اثربخشی پروتکل مبتنی بر یکپارچهنگری بر کاهش پریشانی روان‌شناختی در سالمندان. مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، ۲۰(۳)، 97-88.

نریمانی، م.، طالبی جویباری، م.، و ابوالقاسمی، ع. (1392). مقایسه سبک اسناد و تاب‌آوری در بین دانشآموزان آسیب‌دیده و عادی. فصلنامه افراد استثنایی، 3(10)، 60-45.

نریمانی، م.، آقامحمدیان، ح.، و رجبی، س. (1386). مقایسه سلامتروانی مادران کودکان استثنایی با سلامتروانی مادران کودکان عادی، فصلنامهی اصول بهداشت روانی، 33، 24-15.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. (2013). روابط عمومی معاونت بهداشت. www.behdasht.gov.ir

Arch, J. J., & Craske, M. G. (2008). Acceptance and commitment therapy and cognitive behavioral therapy for anxiety disorders: Different treatments, similar mechanisms. Clinical Psychology: Science and Practice, 15, 263–279.

Butler, J., & Ciarrochi, J. (2007). Psychological acceptance and quality of life in the elderly. Quality of Life Research, 16(4), 607-615.

Belsky, J. (2002). Developmental origins of attachment styles. Attachment & human development, 4(2), 166-170.‏

Coholic, D. A. (2011). Exploring the feasibility and benefits of arts-based mindfulness-based practices with young people in need: Aiming to improve aspects of self-awareness and resilience. Child & Youth Care Forum, 4)40), 303-317.

Davydov, D. M., Stewart, R., Ritchie, K., & Chaudieu, I. (2010). Resilience and mental health. Clinical Psychology Review, 30(5), 479-495.

Forman, E. M., Herbert, J. & Moitra, E. (2009). A randomized controlled effective of acceptance and commitment therapy & cognitive therapy for anxiety & depression. Journal of Behavior Modification, 31(6), 772-799.

Forman, E. M., & Herbert, J. D. (2009). New directions in cognitive behavior therapy: Acceptance-based therapies. General principles and empirically supported techniques of cognitive behavior therapy, 6, 77-101.‏

Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment therapy and the new behavior therapies: Mindfulness, acceptance, and relationship. In S. C. Hayes, V. M. Follette, & M. M. Linehan (Eds.), Mindfulness and acceptance: Expanding the cognitive-behavioral tradition (pp. 1–29). New York: Guilford Press.

Hayes, S. C., Pistorello, J., & Bigland, A. (2008). Acceptance and Commitment therapy: model, data, and extension to the prevention of suicide. Journal of Behavior and Cognitive therapy, 3(1), 81-102.

Kabat-Zinn, J. (2005). Coming to our senses:Healing ourselves and world through mindfulness. NewYork:Hyperion.

King, H. (2007). Self-care of the home-dwelling elderly people living in Slovenia. Acta Universitatis Ouluensis, 954, 1796-2234. Available from: http:// herkules. oulu. fi/ issn 03553221.

Ministry of Health and Medical Education. (2013). Didactic guidance of integrative care of old age. Ministry of Health and Medical Education: Tehran, Iran.

Rutter, M. (1999). Resilience concepts and findings: implications for family therapy. Journal of Family Therapy, 21(2), 119-144.

Smith, C. (2003). Theorizing religious effects among American adolescents. Journal for the Scientific Study of Religion, 42(1), 17-30.

Thompson, R. W., Arnkoff, D. B., & Glass, C. R. (2011). Conceptualizing mindfulness and acceptance as components of psychological resilience to trauma. Trauma, Violence, & Abuse, 12(4), 220-235.

White, B., Driver, S., & Warren, A. M. (2010). Resilience and indicators of adjustment during rehabilitation from a spinal cord injury. Rehabilitation Psychology, 55(1), 23-32.

Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York: Guilford Press.

Howard, S., & Johnson, B. (2007). What makes the difference? Children and teachers talk about resilient outcomes for children at risk. Educational Studies, 26(1), 321–337

Lindstroem, B. (2011). The meaning of resilience. International Journal of Adolescent Medicine and Health, 13(2), 7–12.

Luthar, S. S., & Cicchetti, D. (2010). The construct of resilience: Implications for interventions and social policies. Development and Psychopathology, 12(2), 857–885.

Masten, A. S. (2006). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 16(4), 227–238.

Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: the Connor-Davidson resilience scale (CDRISC). Depression and Anxiety, 18(2), 76-82.

Cohn, M. A., Fredrickson, B. L., Brown, S. L., Mikels, J. A., & Conway, A. M. (2009). Happiness unpacked: Positive emotions increase life satisfaction by building resilience. Emotion, 9(3), 361-368.

Goldstein, S., & Brooks, R. B. (2005). Handbook of resilience in children. New York: Springer.

Kwok, O Hughes, J, N & Luo, W, (2007). Role of resilient personality on lower achieving first grade students' current and future achievement. Journal of School Psychology, 45(1), 61-82.

Hayes, S. C., & Strosahl, K. D. (Eds.). (2004). A practical guide to acceptance and commitment therapy. Springer Science & Business Media.‏

Hayes, S. C., Strosahl, K., & Wilson, K. G. (2003). Acceptance and Commitment Therapy (2 Ed.). New York: Guilford Press.