الگوی روابط ساختاری پیش‌بینی کیفیت زندگی سالمندان مقیم مراکز سالمندان براساس اضطراب سلامت و ادراک بیماری با نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 مشاوره، علوم تربیتی و روانشناسی، محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

10.22126/jap.2025.11676.1832

چکیده

بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه اضطراب سلامت و ادراک بیماری با کیفیت زندگی سالمندان مقیم مراکز سالمندان با نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک شده صورت پذیرفت. روش پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری شامل تمامی سالمندان ساکن در مراکز نگهداری از سالمندان شهر اردبیل در پاییز سال 1403 بود. حجم نمونه نیز براساس روش نمونه‌گیری در دسترس 335 نفر انتخاب شدند که به پرسش‌نامه‌های کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت، اضطراب سلامت سالکوسکیس و همکاران، ادراک بیماری بردبنت و همکاران و حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران، پاسخ دادند. تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری و از طریق نرم‌افزارهای SPSS نسخۀ 26 و Smart pls3 انجام شد. نتایج نشان داد که کیفیت زندگی با اضطراب سلامت و ادراک بیماری رابطۀ منفی و معنادار دارد؛ علاوه‌بر‌این، حمایت اجتماعی ادراک شده با کاهش اثر منفی اضطراب سلامت و ادراک منفی از بیماری، به‌طور مثبت با کیفیت زندگی سالمندان مرتبط است و به‌عنوان یک میانجی، نقش تقویتی در بهبود کیفیت زندگی ایفا می‌کند؛ نتایج حاکی از آن است که ادراک بهتر سالمندان نسبت به بیماری و سطوح بالاتر حمایت اجتماعی ادراک‌شده با کاهش اضطراب سلامت و کیفیت زندگی مطلوب‌تر ارتباط معناداری دارند. از-این‌رو، طراحی و اجرای مداخلات روانی-اجتماعی مبتنی بر ارتقاء این مؤلفه‌ها، می‌تواند نقش محوری در ارتقای سلامت روان و کیفیت زندگی سالمندان ایفا نماید.

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The model of structural relationships predicting the quality of life of elderly residents of elderly centers based on health anxiety and illness perception with the mediating role of perceived social support.

نویسندگان [English]

  • Ali Sheikh al-Islami 1
  • Mahshid Kiwanlu 2
  • Haniyeh Saidi 2
  • Fatemeh Gohari 2
1 Professor, Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
2 Counseling, educational sciences and psychology, Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran