اثربخشی درمان وجودی بر احساس تنهایی و اضطراب مرگ در سالمندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده-ی علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران؛

2 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشکده ی علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران.

چکیده

در سال­های اخیر جمعیت سالمندان بطور چشمگیری افزایش یافته است است. جامعه­ی سالمندان به دلیل کاهش فعالیت و تحرک، از دست دادن دوستان و نزدیکان، کاهش حمایت­های اجتماعی، ضعف و ناتوانی­های جسمی و انزوای اجتماعی، احساس تنهایی و اضطراب مرگ بیشتری را تجربه می­کنند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان وجودی بر احساس تنهایی و اضطراب مرگ در سالمندان انجام گرفت. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‏آزمون-پس‏آزمون با گروه کنترل بود. جامعه­ی آماری پژوهش شامل کلیه­ی سالمندان مرکز ئارا شهر سنندج بود. ابتدا پرسشنامه­های احساس تنهایی و اضطراب مرگ توسط کلیه­ی سالمندان تکمیل گردید و از بین سالمندانی که نمره­ی برابر یا بالاتر از نقطه­ی برش در پرسشنامه­های احساس تنهایی و اضطراب مرگ کسب کرده بودند، 30 نفر به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش (15نفر) و کنترل (15نفر) جایگزین گردیدند. سپس برنامه درمان وجودی، طی دهجلسه­ی شصت دقیقه­ای برای گروه آزمایش اجرا گردید و طی این مدت گروه کنترل هیچ مداخله­ای دریافت نکرد. پس از پایان برنامه آموزشی، پرسشنامه­ها مجدداً برای هر دو گروه به عنوان پس­آزمون اجرا گردید. داده­ها با استفاده از آزمون آماری کوواریانس مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج  نشان دادند که درمان وجودی موجب کاهش احساس تنهایی و اضطراب مرگ در گروه آزمایش شده است. در نتیجه لزوم کاربست درمان­های متمرکز بر مشکلات خلقی و عاطفی سالمندان به ویژه  کاهش احساس تنهایی و اضطراب مرگ ضروری می­باشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Existential Therapy on Loneliness and Death Anxiety in the Elderly

نویسندگان [English]

  • Esmaeil Sadri Demichi 1
  • Shokofeh Ramezani 2
چکیده [English]

In recent years the elderly population considerably has increased. The elderly population due to decreased of activity and mobility, the loss of friends and relatives, reducing of social protection, physical weakness and social exclusion more experience feelings such as loneliness and death anxiety. The purpose of this study was to determine the effectiveness of existential therapy on loneliness and death anxiety in the elderly. This research method was quasi-experimental with pretest-posttest and control group. The study population consisted all older people living in nursing rehabilitation home in Ara center at 2015-16 in Sanandaj. Firstly, loneliness and death anxiety questionnaire was completed by all the elderly and then among them who had earned an equal or above score from cut point in loneliness and anxiety questionnaires, thirty subjects were randomly selected and randomly assigned in experimental (n=15) and control groups (n=15). Then, the existential therapy was administered for experimental group in 10 sessions and the control group was not receiving any training. Finally posttest was conducted for experimental and control groups. Data was analyzed by using the covariance analysis. Results showed that the existential therapy had been effective on decreasing of feeling of loneliness and death anxiety in experimental group. Thus, the need for use of treatments focused on the mood and emotional problem of elderly population especially reducing of loneliness and death anxiety is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • existential therapy
  • Loneliness
  • anxiety
  • death
  • elderly
اصــغری، ن.، علــی اکبــری، م.، و دادخــواه، ا. (1391). معنادرمــانی گروهی به عنوان روش توانبخشی کاهش افسردگی زنان سـالمند.مجله­ی مطالعات ناتوانی، 2(38)، 31-1.
حسن­آبادی، ح. (1385). مقایسه میزان اثربخشی سه روش گروه درمانی (عقلانی-عاطفی، وجودی-انسان گرایانه، معنوی-مذهبی) در افزایش عزت نفس زندانیان مرد زندان مرکزی مشهد (پایان­نامه دکترای چاپ شده). دانشگاه تربیت معلم، تهران.
دهشیری، غ. ر.، برجعلی، ا.، شیخی، م.، و حبیبی عسکرآباد، م. (1387). ساخت و اعتباریابی مقیاس احساس تنهایی در بین دانشجویان. فصلنامة روانشناسی، 12(47)، 296-282.
رنجبران، ش.، کیانی، ل.، زارع، م.، و شایقیان، ز. (1394). اثربخشی معنادرمانی گروهی بر احساس تنهایی زنان سالمند مقیم سرای سالمندان. مجلهدانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی،16(3)، 40-28.
سادوک.، ب. ج.، سادوک.، و. آ.، و روئیز.، پ. (1387). خلاصه­ی روان پزشکی: علوم رفتاری/روان­پزشکی بالینی (ترجمه­ ف. رضاعی). تهران: انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2007) 
سودانی، م.، شجاعی، م.، و نیسی، ع. (1391). اثربخشی معنادرمانی گروهی بر احساس تنهایی مردان بازنشسته. مجله پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری، 1(2)، 54-43.
عنظری، م و ضرغامی، س. (1388). روان درمانی وجودی: درمان فردی و گروهی. تهران: نشر پازینه.
فخـار، ف.، نـوابی­نـژاد، ش.، و فروغـان، م. (1387).تـأثیر مشـاوره­ی گروهی بـا رویکـرد معنادرمـانی بـر سـطح سـلامت روان زنـان سالمند. مجله­ی سالمندی ایران، 3(7)، 67-58.
فرانکل، و. (1386). انسان در جستجوی معنی (ترجمه­ ا. معارفی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی،  1967)
قربانعلی­پور، م.، و اسماعیلی، ع. (1391). تعیین اثربخشی معنادرمانی بر اضطراب مرگ در سالمندان. فرهنگ مشاوره، 3(9)، 68-53.
قلی­زاده، الف.، و شیروانی، ی. (1389). عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی با نرخ رضایت از زندگی سالمندان شهر اصفهان. مجله جامعه­شناسی کاربردی،21(37)، 82-69.
کجباف، م.، قاسمیان­نژاد جهرمی، ع.، و احمدی فروشانی، ح. (1394). تأثیر گروه درمانی معنوی و وجودی بر میزان افسردگی، اضطراب مرگ و باور به ادامه­ی حیات پس از مرگ با تکیه بر گزارشهای افراد تجربه کننده­ی مرگ در دانشجویان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 4(16)، 13-4.
میرزائی، م.، و قهفخری، م. ش. (1386). جمعیت­شناسی سالمندان در ایران بر اساس سرشماریهای 1385-1335. مجله سالمندى ایران،2(5)، 326-321.
نادی، ف.، و اسماعیلی، ا. (1388). رابطه­ی اضطراب مرگ و اندیشه­پردازی خودکشی با احساس ذهنی بهزیستی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.یافته­های روانشناسی، 9(18)، 3313-3308.
نوحی، ع.، کریمی.، و ایران­منش، ص. (1392). مقایسه ترس از مرگ در سالمندان ساکن منازل با سالمندان ساکن سرای سالمندان شهر اصفهان. مجله سالمندی ایران،8(31)، 31-24.
همتی علمدارلو، ق.، دهشیری، غ.، شجاعی، س.، و حکیمی­راد، ا. (1388). مقایسه احساس تنهایی و سلامت عمومی در سالمندان ساکن خانواده و سرای سالمندان مناطق شمال شهر تهران.مجله­ی سالمند ایرانی،3(8)، 557-564.
Abdel-Chalk, A.M. (2009). Why do we fear death? The construction and validation of the reasons for death fear scale. Death Studies, 26(8), 669-680.  
Abitov Ildar, R., & Gorodetskaya Inna, M. (2016). Self-Regulation and Experience of Loneliness of Elderly People Who Live in Social Care Residences. International Journal of Environmental and Science Education, 11(6), 1021-1029.
Alpass, F. M., & Neville, S. (2010). Loneliness, Health and Depression in older males. Journal Aging &Mental health, 7(23), 212-216.
Asakawa, K., Feeny, D., Senthilselvan, A., Johnson, J. A., & Rolfsonm D. (2009). Do the determinants of health differ between people living in the community and in institutions? Social Science & Medicine. 69(3), 345-53.
Asher, S.R., & Wheeler, V.A. (1985). Children’s loneliness: A comparison of rejected and neglected peer status. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53(2), 500-505.
Breitbar, W., Gibson, C. & Berg, A. (2004). Psychotherapeutic intervention at the end of life: a focus on meaning and spirituality. The Journal of lifelong in Psychiatry, 49(6), 336-372.
Chiang, K.J., Chu, H., Chang, H.J., Chung, M.H., Chen, C.H., Chiou, H.G., & Chou, K.R. (2009). The effect of reminiscence therapy on psychological well-being, depression, and loneliness among the institutionalized aged. Journal of geriatric psychiatry, 25(4), 380-388.
Chop W.C., Farrell, G., & Miller, W.C. (2001). Social aspect of aging in Nursing care of older person. Philadelphia: McGraw Hill. p. 1115-1129.
Corey, G. (2005). Theories and Practice of Counseling and Psychotherapy (7th Ed.). New York: Brooks/Cole.
Corey, G., & Corey, M. (1992). Group Techniques (2nd Ed.). New York: Brooks/Cole.
Corsini, R.J. (2008). Handbook of Innovative Therapies(2nd Ed.). New York: John Wiley.
Dams, K., Sanders, S., & Auth, E. (2004). Loneliness and depression in independent living retirement communities: risk and resilience factors. Aging and Mental Health, 8(1), 475-485.
Ditommaso, E., & Spinner, B. (1997). Social and emotional loneliness. Personality and Individual Differences, 22(2), 417-427.
Fountoulakis, K. N., Siamouli, M., Magiria, S., & Kaprinis, G. (2008). Late-life depression, religiosity, cerebrovascular disease, cognitive impairment and attitudes towards death in the elderly: Interpreting the data. Medical hypotheses, 70(3), 493-496.
Gailliot, M., Schmeichel, B. J., & Baumeister, R. F. (2006). Self-regulatory processes defend against the threat of death: Effects of self-control depletion and trait self-control on thoughts and fears of dying. Journal of personality and social psychology, 91(1), 49-62.
 
Gire, J. T. (2002). How Death Imitates Life: Cultural Influences on Conceptions of Death and Dying. In W. J. Lonner, D. L. Dinnel, S. A. Hayes, D. N. Sattler (Eds.). Online Readings in Psychology and Culture. Center for Cross Cultural Research. Bellingham: Western Washington University.
Henrich, L.M., & Gullone, E. (2006). The clinical significance of loneliness: a literature review. Clinical Psychology Review, 26(1), 695-718.
Kaisa, E., Sirpa, H., & Irma, N. (2016). Is Loneliness Associated with Malnutrition in Older People? International Journal of Gerontology, 10(1), 43-45.
Kim. S., & Park, K. S. (2016). A Meta-Analysis on Variables related to Death Anxiety of Elderly in Korea. Korean Journal of Adult Nursing, 28(2), 156-168.
 Korte, P.D. (1985). Registered nurses' anxiety about the process of dying and death: A research study. The American journal of hospice care, 2(4), 27-30.
Lee, D. T. F., Woo, J., & Mackenzie, A. E. (2002). A review of older people’s experiences with residential care placement. Journal of Advanced Nursing, 37(1), 19-27.
Leibing, A., Guberman, N., & Wiles, J. (2016). Liminal homes: Older people, loss of capacities, and the present future of living spaces. Journal of Aging Studies, 37(2), 10–19.
Lester, A. (1994). Death Anxiety Handbook. Washington: Taylor and Francis.
Luo, Y., & Waite, L. J. (2014). Loneliness and Mortality among Older Adults in China. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 69(4), 633–645.
Madnawat, A. V. S, & Kachhawa, P. S. (2007). Age, gender, and living circumstances: Discriminating older adults on death anxiety. Death Studies, 31(8), 763-769.
May, R. (1977). The meaning of anxiety (Rev. Ed.). New York: Norton.
Mclnnis, G. J., & White, J. H. (2001). A phenomenological Exploration of Loneliness in the older Adult. Archives of psychiatric Nursing, 20(3), 128-139.
Rebecca, P., & Jiaqing, O. (2011). Association Between Caregiving in Life, Life Satisfaction and Quality of life, Beyond 50 in an Asian Sample: Age as a Moderator. Social Indicators Research, 108 (3), 525-534.
Roger J. S, Michele, Y. W, Sue, R., Gail, J., & Josephine, M. C. (2016). Knowing, planning for and fearing death: Do adults with intellectual disability and disability staff differ?Journal of Research in Developmental Disabilities,49(12), 47–59.
Routasalo, P.E., Savikko, N., Tilvis, R.S., Strandberg, T.E., & Pitkala, K.H. (2006). Social contacts and their Relationship to Loneliness among people- a population Based study. Gerontology, 52(2), 181-187.
Sadock, B.J., & Sadock, V.A. (Eds). (2007). Kaplan & Sadock’s Synopsis of Psychiatry. Lippincott Wilkins: Wolters Kluwer.
Saini, P., Patidar, A. B., Kaur, R., Kaur, M., & Kaur, J. (2016). Death Anxiety and Its Associated Factors among Elderly Population of Ludhiana City Punjab. Indian Journal of Gerontology, 30(1), 101-110.
Snyder, C. R., & Ingram, R. E., (2000). Handbook of psychological change. New York: John Wiley and sons.
Speke, V., Nyklicek, I., Cuijpers, P., & Pop, V. (2008). Predictor of Outcome of group and internet based cognitive behavior therapy. Journal of Affective Disorder, 9(4), 97-137.
Stancliffe, J. R., Wiese, M. Y., Read, s., Jeltes, G., & Clayton, M. J. (2016). Knowing, planning for and fearing death: Do adults with intellectual disability and disability staff differ. Research in Developmental Disabilities,  49(4), 47–59.
Udo, C., Melin-Johansson, C.H., & Danielson, E. (2011). Existential Issues Among Health Care Staff in Surgical Cancer Care Discussions in Supervision Sessions. European Journal of Oncology Nursing, 15(3), 447-453.
Werner, S., & Dimitris, M. (2015). The lost Gemeinschaft: How people working with the elderly explain loneliness. Journal of Aging Studies,  33(2), 1–10.
Whelen, S. M., Heather, B., Michelle Feltz , R., & Whelen, M. (2016). Loneliness among People with Spinal Cord Injury: Exploring the Psychometric Properties of the 3-item Loneliness Scale. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 97(10), 1728-1734.
Winningham, R., & Pike, N. (2007). A cognitive intervention to enhance institutionalized older adults’ social support networks and decrease loneliness. Aging & mental health, 11(6), 716-721.
Yalom, I. D., & Vinograd, J. D. (1988). Bereavement group: Techniques and Themes. International Journal of Group Psychotherapy, 38(3), 419-445.