بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه آگاهی از تغییرات وابسته به سن در سالمندان مقیم جامعه ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی،دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه رازی،کرمانشاه،ایران

2 گروه تحقیقات روان‌شناس پیری، مؤسسه روان‌شناسی، دانشگاه هایدلبرگ، هایدلبرگ، آلمان

چکیده

پیری ذهنی جنبه مهمی از فرآیندهای پیری روانی به نظر می‌رسد. با این حال فقدان یک ابزار مناسب در ایران جهت سنجش پیری ذهنی به چشم می‌خورد. بنابراین هدف این مطالعه، بررسی روایی و پایایی فرم کوتاه پرسش‌نامه آگاهی از تغییرات وابسته به سن بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی سالمندان بالای 60 سال شهرهای کرمانشاه، تهران، همدان، سمنان، تبریز و ارومیه بودند که از میان آنها دو نمونه 352 ‌‌نفری (170 مرد و 182 زن) و 325 نفری (131مرد و 194 زن) به ترتیب برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان به پرسش‌نامه‌های آگاهی از تغییرات وابسته به سن کاسپر و همکاران و ادراک پیری بارکر و همکاران پاسخ دادند. به منظور بررسی ساختار عاملی پرسش‌نامه از روش تحلیل عاملی اکتشافی به شیوه چرخش وریماکس استفاده شد که نتایج نشان داد 10 گویه در قالب دو عامل در پرسش‌نامه جهت سنجش آگاهی از تغییرات وابسته به سن وجود دارد که به ترتیب عبارتند از دستاوردها (5 گویه) و زیان‌ها (5 گویه). همچنین نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد، پایایی درونی بر حسب آلفای کرونباخ برای زیرمقیاس‌های دستاوردها و زیان‌ها به ترتیب 85/0و 91/0 بود. به منظور بررسی روایی پرسش‌نامه از تحلیل عاملی تأییدی و روایی همگرا استفاده شد که نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل دو عاملی پرسشنامه از برازش بسیار خوبی در نمونه مورد مطالعه برخوردار است، که نشان دهنده روایی مطلوبی پرسش‌نامه است. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که نمره کل و نمره دو زیر مقیاس پرسش‌نامه آگاهی از تغییرات وابسته به سن همبستگی مستقیم و معناداری با نمره کل و زیرمقیاس‌های پرسش‌نامه ادراک پیری دارد. بنابراین کاربست پرسش‌نامه 10 گویه‌ای آگاهی از تغییرات وابسته به سن سالمندان در مطالعات آینده و بررسی رابطه پیری ذهنی با دیگر متغیرهای مهم سالمندان می‌تواند باب جدیدی در حوزه مطالعات سالمندی در ایران باز نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Testing the Psychometric Properties of the Awareness of Age-Related Changes Questionnaire in a Sample of the Community-Dwelling Elderly in Iran

نویسندگان [English]

  • Parisa Nosrati 1
  • Khodamorad Momeni 1
  • Hans-Werner Wahl 2
1 Dept. of Psychology, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Dept. of Psychological Aging Research, Psychological Institute, Heidelberg University, Heidelberg, Germany
چکیده [English]

Subjective aging appears to be an important aspect of processes of psychological aging at large. However, there is lack of an appropriate tool for assessing subjective aging in Iran. Therefore, the current study aimed to evaluate the reliability and validity of the short form 10-item awareness of age-related changes (AARC) questionnaire in an Iranian sample. The statistical population contained all older adults aged 60 and above living in six cities of Iran, namely Kermanshah, Tehran, Hamedan, Semnan, Tabriz and Urmia, among whom two samples of 352 (170 male and 182 female) and 325 people (131 male and 194 female) were selected, using convenience sampling, for exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA), respectively. Participants filled out Casper et al.’s AARC questionnaire and Barker et al.’s perception of aging questionnaire. The factor structure of the questionnaire was analyzed using EFA with Varimax rotation, results of which indicated that there were 10 items which exhibited the highest loadings on 2 emerged components include AARC-gains (5 items) and AARC-losses (5 items). In terms of reliability indicators, the internal consistency for two subscales of AARC questionnaire (gains and losses) were shown to be 0.85 and 0.91, respectively, using Cronbach’s Alpha-coefficient. The validity of the questionnaire was analyzed using CFA and a test of convergent validity. The results of CFA indicated that the fitted model for two subscales of questionnaire, namely AARC-gains and AARC-losses, has a good fit in the study’s sample, which supports the validity of the questionnaire. Moreover, Pearson’s correlation coefficient revealed significant relationship between components of AARC and that of perception of aging. As such, AARC-gains was correlated positively with components of positive control and positive consequences, and negatively with remaining five components of perception of aging. AARC-losses, however, went in the exactly opposite direction. Consequently, the utilization of the 10-item AARC questionnaire in future studies and in the consideration of the interrelationship of subjective aging and other significant elderly-related variables may result in new findings regarding older living in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Awareness of age-related changes
  • subjective aging
  • questionnaire
  • elderly

مراجع

امانی، ر.، مجذوبی، م.، و هادیان همدانی، ک. (1398). ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه خاطره‌پردازی سالمندان. روان‌شناسی پیری، 5(4)، 345–333  .
سرمد، ز.، بازرگان، ع.، و حجازی، ا. (1383). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
صادق مقدم، ل.، فروغان، م.، محمدی، ف.، احمدی، ف.، فرهادی، ا.، نظری، ش.، و صادقی، ن. خ. (1394). ادراک پیری در سالمندان: یک مطالعه مروری. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱0(۴)، ۲۰2-۲۰9.
مؤمنی، خ.، امانی، ر.، جانجانی، پ.، مجذوبی، م.، و هادیان همدانی، ک. (1400). رابطه سبک‌های دلبستگی و عواطف مثبت و منفی در سالمندان: نقش میانجی سبک‌های خاطره‌پردازی. روان‌شناسی پیری، 7(4)، 422-407.
میر عمادی، م.، هروی کریموی، م.، رژه، ن.، شریف نیا، ح.، و منتظری، ع. (1397). اعتباریابی نسخه فارسی پرسش‌نامه درک پیری (APQ) . پایش 17(2)، 199-207.
یوسفی‌فراشته، م. (1396). ساخت و رواسازی مقیاس ایرانی سنجش رویکرد یادگیری مادام‌العمر در بین دانشجویان علوم پزشکی. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 10(6)، 433-423.
References
Amani, R., Majzoobi, M., & Hamedani Hamdian, K. (2020). The Construction and Validation of the Elderly Reminiscence Questionnaire. Aging Psychology, 5(4), 333–345. https://doi.org/10.22126/jap.2020.3297.1272 [Persian]
Barker, M., O’Hanlon, A., McGee, H. M., Hickey, A., & Conroy, R. M. (2007). Cross-sectional validation of the Aging Perceptions Questionnaire: a multidimensional instrument for assessing self-perceptions of aging. BMC Geriatrics, 7(1), 1–13. https://doi.org/10.1186/1471-2318-7-9
Barrett, A. E. (2003). Socioeconomic status and age identity: the role of dimensions of health in the subjective construction of age. The Journals of Gerontology. Series B, Psychological Sciences and Social Sciences, 58(2), Article S101-9. https://doi.org/10.1093/geronb/58.2.s101
 Bennett, R., & Eckman, J. (1973). Attitudes toward aging: A critical examination of recent literature and implications for future research. In C. Eisdorfer & M. P. Lawton (Eds.), The psychology of adult development and aging (pp. 575–597). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10044-018
Brothers, A., Miche, M., Wahl, H.-W., & Diehl, M. (2015). Examination of Associations Among Three Distinct Subjective Aging Constructs and Their Relevance for Predicting Developmental Correlates. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 72(4), 547-560. https://doi.org/10.1093/geronb/gbv085
Chen X, Hu Y, Zhu D, Li J, Zhou L)2016). Chinese version of the Aging Perceptions Questionnaire (C-APQ): assessment of reliability and validity. Aging & Mental Health, 20(6), 567-74. doi: 10.1080/13607863.2015.1028332.
Diehl, M. K., & Wahl, H.-W. (2010). Awareness of age-related change: Examination of a (mostly) unexplored concept. Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 65(3), 340–350. https:// doi.org/10.1093/geronb/gbp110
Diehl, M., Wahl, H.-W., Barrett, A. E., Brothers, A. F., Miche, M., Montepare, J. M., Westerhof, G. J., & Wurm, S. (2014). Awareness of Aging: Theoretical Considerations on an Emerging Concept. Developmental Review: DR, 34(2), 93–113. https://doi.org/10.1016/j.dr.2014.01.001
Feskens, R. C. W. (2009). Difficult groups in survey research and the development of tailor-made approach strategies. Centraal Bureau voor de Statistiek; Utrecht University.
Galambos, N. L., Turner, P. K., & Tilton-Weaver, L. C. (2005). Chronological and Subjective Age in Emerging Adulthood: The Crossover Effect. Journal of Adolescent Research, 20(5), 538–556. https://doi.org/10.1177/0743558405274876
Heckhausen, J., Dixon, R. A., & Baltes, P. B. (1989). Gains and losses in development throughout adulthood as perceived by different adult age groups. Developmental Psychology, 25(1), 109–121. https://doi.org/10.1037/0012-1649.25.1.109
Heydarian, N., Seydi, M. S., Majzoobi, M. R., & Janjani, P. (2022). The Causal Model of Attitudes Toward Marital Infidelity Based on Family Cohesion in Iranian Women: The Mediating Role of the Meaning in Life. The Family Journal, 1-7. https://doi.org/10.1177/10664807221090944
Idler, E. L., & Benyamini, Y. (1997). Self-Rated Health and Mortality: A Review of Twenty-Seven Community Studies. Journal of Health and Social Behavior, 38(1), 21–37. https://doi.org/10.2307/2955359
Janjani, P., Majzoobi, M. R., Sanjabi, A., Movahed, M., Rai, A., Momeni, K., Moghadam, R. H., Rouzbahani, M., Saidi, M., & Salehi, N. (2021). Assessing the adherence to treatment among patients with cardiovascular diseases in Kermanshah, Iran. Health Promotion Perspectives, 11(1), 80–86. https://doi.org/10.34172/hpp.2021.11
Kaspar, R., Gabrian, M., Brothers, A., Wahl, H.-W., & Diehl, M. (2019). Measuring Awareness of Age-Related Change: Development of a 10-Item Short Form for Use in Large-Scale Surveys. The Gerontologist, 59(3), e130–e140. https://doi.org/10.1093/geront/gnx213
Kaufman, G., & Elder, G. H. (2002). Revisiting age identity. Journal of Aging Studies, 16(2), 169–176. https://doi.org/10.1016/S08904065(02) 00042-7
Kleinspehn-Ammerlahn, A., Kotter-Grühn, D., & Smith, J. (2008). Self-perceptions of aging: do subjective age and satisfaction with aging change during old age? The Journals of Gerontology. Series B, Psychological Sciences and Social Sciences, 63(6), P377-85. https://doi.org/10.1093/geronb/63.6.p377
Knoll, N., Rieckmann, N., Scholz, U., & Schwarzer, R. (2004). Predictors of Subjective Age Before and After Cataract Surgery: Conscientiousness Makes a Difference. In Psychology and Aging, 19(4) 676–688. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/08827974.19.4.676
Kotter-Grühn, D., Kleinspehn-Ammerlahn, A., Gerstorf, D., & Smith, J. (2009). Self-perceptions of aging predict mortality and change with approaching death: 16-year longitudinal results from the Berlin Aging Study. Psychology and Aging, 24(3), 654–667. https://doi.org/10.1037/a0016510
Levy, B. (2009). Stereotype Embodiment: A Psychosocial Approach to Aging. Current Directions in Psychological Science, 18(6), 332–336. https://doi.org/10.1111/j.14678721.2009.01662.x
Levy, B. R., & Myers, L. M. (2004). Preventive health behaviors influenced by self-perceptions of aging. Preventive Medicine, 39(3), 625–629. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2004.02.029
Levy, B. R., Slade, M. D., Kunkel, S. R., & Kasl, S. V. (2002). Longevity increased by positive self-perceptions of aging. In Journal of Personality and Social Psychology, 83(2) 261–270. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/00223514.83.2.261
Levy, B. R., Slade, M. D., Murphy, T. E., & Gill, T. M. (2012). Association between positive age stereotypes and recovery from disability in older persons. JAMA, 308(19), 1972–1973. https://doi.org/10.1001/jama.2012.14541
Miche, M., Elsässer, V. C., Schilling, O. K., & Wahl, H.-W. (2014). Attitude toward own aging in midlife and early old age over a 12-year period: examination of measurement equivalence and developmental trajectories. Psychology and Aging, 29(3), 588–600. https://doi.org/10.1037/a0037259
Miremadi, M., Heravi, M., Reje, N., Shrifi nia, H., & Montazeri, A. (2018). Validation of the Persian version of Aging Perceptions Questionnaire (APQ). Payeshj, 17(2), 199–207. http://payeshjournal.ir/article-1-59-fa.html [Persian]
Momeni, K., Amani, R., Janjani, P., Majzoobi, M. R., Forstmeier, S., & Nosrati, P. (2022). Attachment styles and happiness in the elderly: The Mediating role of reminiscence styles. BMC Geriatrics, 22, Article 349. https://doi.org/10.1186/s12877-022-03053-z
Momeni, K., Amani, R., Janjani, P., Majzoobi, M., & Hadian Hamedani, K. (2021). The Relationship between attachment styles with Positive and negative affect in the elderly: the mediating role of reminiscence styles. Aging Psychology, 7(4), 407-422. [Persian]
Neugarten, B. L. (1976). Age and the life course. Handbook of Aging and the Social Sciences, 35–55.
Rubin, D. C., & Berntsen, D. (2006). People over forty feel 20% younger than their age: Subjective age across the lifespan. Psychonomic Bulletin & Review, 13(5), 776–780. https://doi.org/10.3758/BF03193996
Sadegh Moghadam, L., Foroughan, M., Mohammadi, F., Ahmadi, F., Farhadi, A., Nazari, S., & Sadeghi, N. (2016). Aging perception in older adults. Salmand: Iranian Journal of Ageing., 10(4), 202–209. http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1011-fa.html [Persian]
Sarmad, Z., Bazargan, A., & Hejazi, E. (2004). Research Methods in Behavioral Sciences. Tehran: Agah. [Persian]
Settersten, R. A. (1999). Lives in time and place: The problems and promises of developmental science (Vol. 6). Baywood Publishing Co.
Spuling, S. M., Miche, M., Wurm, S., & Wahl, H.-W. (2013). Exploring the causal interplay of subjective age and health dimensions in the second half of life: A cross-lagged panel analysis. Zeitschrift für Gesundheitspsychologie, 21(1), 5–15. https://doi.org/10.1026/0943-8149/a000084
Stephan, Y., Caudroit, J., Jaconelli, A., & Terracciano, A. (2014). Subjective age and cognitive functioning: a 10-year prospective study. The American Journal of Geriatric Psychiatry: Official Journal of the American Association for Geriatric Psychiatry, 22(11), 1180–1187. https://doi.org/10.1016/j.jagp.2013.03.007
Steverink, N., Westerhof, G. J., Bode, C., & Dittmann-Kohli, F. (2001). The personal experience of aging, individual resources, and subjective well-being. The Journals of Gerontology. Series B, Psychological Sciences and Social Sciences, 56(6), P364-73. https://doi.org/10.1093/geronb/56.6.p364
Teuscher, U. (2009). Subjective age bias: A motivational and information processing approach. International Journal of Behavioral Development, 33(1), 22–31. https://doi.org/10.1177/0165025408099487
Wahl, H.-W., & Diehl, M. (2020). The Psychology of Later Life: A contextual perspective. (firs). American Psychological Association Inc. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1037/0000185-000
Westerhof, G. J., & Barrett, A. E. (2005). Age identity and subjective well-being: a comparison of the United States and Germany. The Journals of Gerontology. Series B, Psychological Sciences and Social Sciences, 60(3), S129-36. https://doi.org/10.1093/geronb/60.3.s129
Westerhof, G. J., Miche, M., Brothers, A. F., Barrett, A. E., Diehl, M., Montepare, J. M., Wahl, H.-W., & Wurm, S. (2014). The influence of subjective aging on health and longevity: A meta-analysis of longitudinal data. Psychology and Aging, 29(4), 793–802. https://doi.org/10.1037/a0038016
Yousefi Afrashteh, M. (2018). Construction and to validate the Iranian scale measuring lifelong learning approach among medical students. Educational Strategies in Medical Sciences, 10(6), 423-430. [Persian]
روان‌شناسی پیری
دوره 8، شماره 2
تیر 1401
صفحه 133-119

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 15 بهمن 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار