اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر سازگاری اجتماعی و تحریف‌های روان‌شناختی مردان سالمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه روان‌شناسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران

چکیده

سالمندی یکی از مراحل تحولی در حوزه بهداشت و سلامت جهانی است و توجه به این گروه سنی از نظر نیازهای روانی و جسمانی آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مسئله ضرورت انجام مداخلات کارآمدتر را بیش از پیش آشکار می‌‌کند. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر سازگاری اجتماعی و تحریف‌های روان‌شناختی مردان سالمند انجام شد. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه مردان سالمند شهر خرم‌آباد در سال 1400 بودند. حجم نمونه پژوهش شامل 30 نفر مرد سالمند بود که با روش نمونه‌گیری در دسترس و با توجه به ملاک‌های ورود و خروج مطالعه انتخاب شدند. گروه آزمایش هشت جلسه هفتگی 90 دقیقه‌ای شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی دریافت نمودند. پرسش‌نامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل تحریف‌های روان‌شناختی حمامچی و بویوک اوزتورک و سازگاری اجتماعی بل بود. داده‌ها با تحلیل کوواریانس تک متغیره، با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با کنترل اثر پیش‌آزمون، در مرحله پس‌آزمون بین دو گروه کنترل و آزمایش در متغیرهای سازگاری اجتماعی و تحریف‌های روان‌شناختی تفاوت معناداری وجود دارد (0.001>P). بر اساس یافته‌های این مطالعه، شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، سبب افزایش سازگاری اجتماعی و کاهش تحریف‌های روان‌شناختی سالمندان می‌شود. این موضوع می‌تواند نمایانگر افق‌های تازه‌ای در مداخلات بالینی باشد و می‌توان از شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی به عنوان یک روش مداخله‌ای مؤثر در بهبود سلامت عمومی و کیفیت زندگی سالمندان سود جست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy on the Social Adjustment and Cognitive Distortion in the Elderly Men

نویسندگان [English]

  • Homayoon Haroonrashidi
  • Hossin Zakizadeh
Dept. of Psychology, Dezful Branch, Islamic Azad University, Dezful, Iran
چکیده [English]

Aging is one of the developmental stages in the field of global health, and it is highly important to pay attention to the elderly in terms of their psychological and physical needs. This issue indicates the ever-increasing necessity of applying effective interventions. Therefore, the purpose of this study was to consider the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on social adjustment and cognitive distortion in the elderly men. It was a quasi-experimental study with pretest-posttest and control group design. The statistical population of the study included all the elderly men in the age range of 65 to 75 years who were living in Khoramabad, Iran in 2021. The sample size consisted of 30 elderly men selected using convenience sampling method and according to the inclusion and exclusion criteria. The experimental group received eight weekly 90-minute sessions of mindfulness-based cognitive therapy. The questionnaires applied in the current study included Hamamci & Buyukozturk’s interpersonal cognitive distortions and Bell's social adjustment. Data were analyzed using Univariate Analysis of Covariance (ANCOVA) in SPSS-22 software. The results revealed that there is a significant difference between the control and experimental groups in post-test stage in terms of social adjustment and cognitive distortions (P<0.001), controlling the effect of pre-test. According to the findings of the present study, mindfulness-based cognitive therapy improves the social adjustment and reduces cognitive distortion in the elderly. The findings of the study can start a new chapter in clinical interventions, and mindfulness-based cognitive therapy can be implemented as an effective intervention for improving general health and quality of life in the elderly.
Ansari Shahidi, M., & Zamani, N. (2017). Evaluation of cognitive distortions and quality of life in elderly women with marital status. Journal of Geriatric Nursing, 3(2), 76-88. [Persian]
Beck, T., Epstein, N., & Harrison, R. (1983). Cognitions, attitudes and personality dimensions in depression. British Journal of Cognitive Psychotherapy, 1(1), 1-16.
Bell, H. M. (1962). Adjustment Inventory Manual. Palo Alto, Calif: Consulting Psychologists Press.
Beyrami, M., Alizadeh Goradel, J., Ansarhosein, S., & Ghahraman Moharrampour, N. (2014). Comparing Sleep Quality and General Health Among the Elderly Living at Home and at Nursing Home. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 8 (4), 47-55. [Persian]
Bohlmeijer, E., Prenger, R., Taal, E. & Cuijpers, P. (2012). The Effects of mindfulness-based stress reductiontherapy on mental health of adults with a chronic medical disease: A meta-analysis. Journal of Psychosomatic Research, (68), 539-544.
Cheraghi, F., & NematTavousi, M. (2020). The Effectiveness of psychodrama on social adjustment and subjective well-being in the elderly. Aging Psychology, 6(2), 149-163. [Persian]
Ebrahimpour, G. (2017). Comparison of satisfaction with life, social adjustment and optimism in the elderly at home and nursing homes. Aging Psychology, 3(3), 219-228. [Persian]
Emanuel, A. S., Updegraff, J., Kalmbach, A. D., & Ciesla, J. A. (2010). The role of mindfulness facets ineffective forecasting. Personality and Individual Differences, 49, 815-818.
EsmaeelPoor, K., Bakhshi Poor Rodsari, A., & Mohammadzadegan, R. (2015). Determining factor structure, validity and reliability of interpersonal cognitive distortions scale among students of Tabriz University. Biquarterly Journal of Cognitive Strategies in Learning, 2(3), 53-72. [Persian]
Eysenck, H.J., & Eysenck, M.W. (1985). Personalityand individual differences: A natural scienceapproach. New York: Plenum Press.
Fathi Ashtiani, A., & Dastani, M. (2013). Psychological tests for assessing personality and mental health. Tehran: Besat. [Persian]
Friedberg, R. D., & McClure, J.M. (2015). Clinical practice of cognitive therapy with children and adolescents: The nuts and bolts. Guilford Publications.
Jones, R.G. (1969). A factored measure of Ellis' irrational belief system, with personality and maladjustment correlates (Doctoral Dissertation, University of Missouri, Columbia, 1968). Dissertation Abstracts International, 29(11B), 4379-4380.
Hajatpour, R., & Haroon Rashidi, H. (2021). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on irrational beliefs and death attitude in the elderly. Aging Psychology, 7(1), 43-54. [Persian]
Hamamci, Z. & Buyukozturk, S. (2004). The interpersonal cognitive distortions scale: development and psychometric     characteristics. Psychological Reports, 95(1), 291-303.
Haroon Rashidi, H., & Bahiraei, M.R. (2020). The effectiveness of positivism training on the life satisfaction and character strengths in the elderly men. Journal of Aging Psychology6(2), 179-189. [Persian]
Hatamian, P., Heydarian, S., & Ahmadi, M. (2020). Effectiveness mindfulness based cognitive therapy training on emotion regulation and anxiety sensitivity in elderly with precedent heart disease, Iranian Journal of Rehabilitation Research in Nursing, 6(3), 59-65. [Persian]
Kabat-Zinn, J. (1990). Full catastrophe living. Using the wisdom of your body and mind to face stress, pain and illness. New York: Delacorte.
Kim, Y., & Bang, K. S. (2017). The relationships among resilience, family support, and diabetes adaptation in children with diabetes mellitus. Perspectives in Nursing Science Journal, 14(1), 21-31.
Kiosses, D.N., Szanto, K., & Alexopoulos, G.S. (2014). Suicide in older adults: the role of emotions and cognition. Current Psychiatry Reports, 16(11), Article 495.
Mohamadpour, S., Tajikzadeh, F., & Mohamadi, N. (2020). The efficacy of mindfulness-based cognitive therapy on depression, rumination and dysfunctional attitude in pregnant women with depression. Clinical Psychology and Personality, 16(1), 187-198. [Persian]
Mokhtari, F., & Ghasemi, N. (2011). Comparison of elderlys quality of life and mental health living in nursing homes and members of retiered club of Shiraz City. Iranian Journal of Ageing, 5(4), 53-63. [Persian]
Moradi, S., Ghodrati Mirkohi, M., & Hayati, M. (2019). The effectiveness of the life review program on sense of loneliness, social adjustment, coherence and integration in the elderly. Aging Psychology, 5(3), 179-199. [Persian]
Moslehi, M., & Kraskian Mojmbari, A. (2017, May). The effectiveness of mindfulness-based cognitive-behavioral therapy on obsessive-compulsive disorder in the elderly. paper presented at the first international conference on psychopathology and education, Tehran, Al-Zahra University. Retrieved from https://civilica.com/doc/649449 [Persian]
Pereira, F., Barros, L., & Mendonca, D. (2012). Cognitive errors and anxiety in school aged children. Psicologia: Reflexao e Critica, 25(4), 145-153.
Rafee, M., Sabahi, P., & Makvand Hosseini, S. (2020). Effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on depression, anxiety, stress and quality of life in elderly men living in nursing homes. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences, 62(5.1), 870-879. [Persian]
Sadeghiyan, F., Raei, M., Hashem, M., Amiri, M., & Chaman, R. (2011). Elderly and health problems: A cross sectional study in the Shahroud township. Iranian Journal of Ageing, 6(2), 26-30. [Persian]
Sadoughi, L., Salahyan, A., & Nasrolahi, B. (2019). Effect of mindfulness-based cognitive therapy on family functioning and communication patterns of divorce applicant couples. Biannual Journal of Applied Counseling, 9(1), 111-130. [Persian]
Safa, M., Mirab Zadeh Ardekani, K., Tabarsi, P., Ghassem Boroujerdi, F., & Hajizadeh, F. (2019) The effectiveness of REBT psychotherapy approach on reducing cognitive distortions in hospitalized Tuberculosis patients, Journal of Medical Council of Iran, 36(1), 34-40. [Persian]
Segal, Z. V., Williams, M. G., & Teasdale, J. D. (2002). Mindfulness-based Cognitive therapy for depression: A new approach to preventing relapse. New York: Guilford Press.
Serretti, A., Chiesa, A., Souery, D., Calati, R., Sentissi, O., & Kasper, S. (2013). Social adjustment among treatment responder patients with mood disorders. Journal of Affective Disorders, 150, 961–966.
Taghinezhad, Z., Eghlima, M., Arshi, M., & Pourhossein Hendabad, P. (2017). Effectiveness of social skills training on social adjustment of elderly people. Journal of Rehabilitation, 18 (3), 230-241. [Persian]
Yazdanbakhsh, K. (2016). Effects of life review on social adjustment of retirees' elderly persons. Aging Psychology, 1(3), 179-185. [Persian]
Zhao, W., Ukawa, S., & Tamakoshi, A. (2018). The associations of dietary patterns with all-cause mortality and other lifestyle factors in the elderly: An agespecific prospective cohort study. Clinical Nutrition, 38(1), 288-296.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive distortion
  • elderly
  • mindfulness-based cognitive therapy
  • social adjustment
ابراهیم‌پور، ق. (1396). مقایسه رضایت از زندگی، سازگاری اجتماعی و خوش‌بینی در سالمندان ساکن منزل و سرای سالمندان. روان‌شناسی پیری، 3(3)، 228-219.
اسماعیل‌پور، خ.، بخشی‌پور رودسری، ع.، و محمدزادگان، ر. (1393). تعیین ساختار عاملی، روایی و پایایی مقیاس تحریف شناختی بین‌فردی در دانشجویان دانشگاه تبریز. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 2(3)، 73-53.
بهرنگ اسماعیلی، ش.، قاسمی، م.، و مرتضوی کیاسر، ف. (1398). رابطه سواد سلامت و کیفیت زندگی با نقش میانجی سازگاری اجتماعی در افراد سالمند. فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی، 8، 14-1.
بیرامی، م.، علیزاده گورادل، ج، انصارحسین، س.، و قهرمان محرم‌پور، ن. (1392). مقایسه کیفیت خواب و سلامت عمومی سالمندان ساکن در خانه و سالمندان ساکن در سرای سالمندان. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۸ (۴)، ۵۵-۴۷.
انصاری شهیدی، م.، و زمانی، ن. (1395) بررسی تحریف‌های شناختی و کیفیت زندگی با وضعیت تاهل در زنان سالمند. فصلنامه پرستاری سالمندان، 2(3)، 88-76.
برقی ایرانی، ز.، بختی، م.، و بگیان‌کوله مرز، م. ج. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی بر بهزیستی اجتماعی، هیجانی، روانشناختی و کاهش نشانه‌های کودکان اختلال سلوک. دو فصلنامه علمی پژوهشی شناخت اجتماعی، 3(1)، 176-157.
تقی‌نژاد ز.، اقلیما، م.، عرشی، م.، و پورحسین هندآباد، پ. (1396). اثربخشی مداخله مددکاری گروهی با شیوه آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری اجتماعی سالمندان. مجله توانبخشی، ۱۸(۳)، ۲۴۱-۲۳۰.
چراغی، ف.، و نعمت طاوسی، م. (1399). اثربخشی روان نمایشگری بر سازگاری اجتماعی و بهزیستی فاعلی در سالمندان. روان‌شناسی پیری، 6(2)، 163-149.
حاتمیان، پ.، حیدریان، س.، و احمدی فارسانی، م. (1399). تأثیر آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، بر تنظیم هیجان و حساسیت اضطرابی سالمندان با سابقه بیماری قلبی. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، ۶(۳)، 65-59.
حاجت‌پور، م.، و هارون‌رشیدی، ه. (1400). اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر باورهای غیرمنطقی و نگرش به مرگ سالمندان. روان شناسی پیری، 7(1)، 51-43.
دیناروند، ن.، و برقی‌ایرانی، ز. (1400). مقایسه اثربخشی فراشناخت درمانی و معنویت درمانی بر ناهماهنگی شناختی و احساس تنهایی سالمندان مقیم سرای سالمندان. روانشناسی پیری، ۷(2)، 181-197.
رفیعی، م.، صباحی، پ.، و مکوندحسینی، ش. (1398). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر افسردگی، اضطراب، استرس و کیفیت زندگی مردان سالمند مقیم سراهای نگهداری. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد (62، ویژه روانشناسی)، 879-870.
شیخ‌الاسلامی، ع.، و صمدی‌فرد، ح.ر. (1396). اضطراب مرگ در سالمندان: نفش نارسایی، انعطاف‌پذیری و تحریف شناختی. فصلنامه پرستاری سالمندان، 4(1)، 58-49.
صفا، م.، میراب‌زاده اردکانی، خ.، طبرسی، پ.، قاسم بروجردی، ف.، و حاجی‌زاده، ف. (1397). اثربخشی روان‌درمانی با رویکرد رفتاردرمانی عقلانی-هیجانی برکاهش تحریفات شناختی دربیماران بستری مبتلا به سل. مجله علمی پژوهشی سازمان نظام پزشکی، 36(1)، 40-34.
صادقیان، ف.، راعی، م.، هاشمی، م.، امیری، م.، و چمن، ر. (1390). سالمندی و مشکلات سلامتی: یک مطالعه مقطعی در شهرستان شاهرود. سالمند: مجله سالمندی ایران، 6(2)، 30-26.
صدوقی، ل.، صلاحیان، ا.، و نصرالهی، ب. (1398). تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر عملکرد خانواده و الگوهای ارتباطی زوجین متقاضی طلاق. دوفصلنامه مشاوره کاربردی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 9(1)، 130-122.
فتحی آشتیانی، ع.، و داستانی، م. (1392). آزمون‌های روانشناختی ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. تهران: بعثت.
محمدپور، س.، تاجیک‌زاده، ف.، و محمدی، ن. (1396). اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش افسردگی، نشخوارذهنی و نگرش‌های ناکارآمد زنان باردار مبتلا به افسردگی. روانشناسی بالینی وشخصیت، 16(1)، 187-198.
محمدی، س. ی.، و کمالی، ه. (1397) .اثربخشی معنادرمانی گروهی بر سازگاری اجتماعی، کاهش احساس تنهایی و سلامت عمومی سالمندان. مجله روانشناسی پیری، 1(4)، 61-72.
مختاری ف.، و قاسمی، ن. (1389). مقایسه کیفیت زندگی و سلامت‌روان در سالمندان ساکن/غیر ساکن سرای سالمندان. سالمند: مجله سالمندی ایران، 5(4)، 63-53.
مصلحی، م.، و کراسکیان موجمباری، آ. (1396، اردیبهشت). اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر وسواس افراد سالمند. مقاله ارائه شده در اولین کنفرانس بین‌الملل آسیب‌شناسی روانی و تربیت، تهران، دانشگاه الزهرا. بازیابی شده از https://civilica.com/doc/649449
مرادی، ش.، قدرتی میرکوهی، م.، و حیاتی، م. (1398). اثربخشی برنامه مرور زندگی بر احساس تنهایی، سازگاری اجتماعی و انسجام و یکپارچگی در سالمندان. روان‌شناسی پیری، 5(3)، 199-179.
هارون‌رشیدی، ه.، و بحیرایی، م. ر. (1399). اثربخشی مداخله مثبت‌نگر بر رضایت از زندگی و توانمندی منش سالمندان، مجله روا‌ن‌شناسی پیری، 6(2)، 189-179.
یزدانبخش، ک. (1394). اثربخشی مرور زندگی بر افزایش سازگاری اجتماعی سالمندان بازنشسته. مجله روانشناسی پیری، 1(3)، 179-185.
References
Ansari Shahidi, M., & Zamani, N. (2017). Evaluation of cognitive distortions and quality of life in elderly women with marital status. Journal of Geriatric Nursing, 3(2), 76-88. [Persian]
Beck, T., Epstein, N., & Harrison, R. (1983). Cognitions, attitudes and personality dimensions in depression. British Journal of Cognitive Psychotherapy, 1(1), 1-16.
Bell, H. M. (1962). Adjustment Inventory Manual. Palo Alto, Calif: Consulting Psychologists Press.
Beyrami, M., Alizadeh Goradel, J., Ansarhosein, S., & Ghahraman Moharrampour, N. (2014). Comparing Sleep Quality and General Health Among the Elderly Living at Home and at Nursing Home. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 8 (4), 47-55. [Persian]
Bohlmeijer, E., Prenger, R., Taal, E. & Cuijpers, P. (2012). The Effects of mindfulness-based stress reductiontherapy on mental health of adults with a chronic medical disease: A meta-analysis. Journal of Psychosomatic Research, (68), 539-544.
Cheraghi, F., & NematTavousi, M. (2020). The Effectiveness of psychodrama on social adjustment and subjective well-being in the elderly. Aging Psychology, 6(2), 149-163. [Persian]
Ebrahimpour, G. (2017). Comparison of satisfaction with life, social adjustment and optimism in the elderly at home and nursing homes. Aging Psychology, 3(3), 219-228. [Persian]
Emanuel, A. S., Updegraff, J., Kalmbach, A. D., & Ciesla, J. A. (2010). The role of mindfulness facets ineffective forecasting. Personality and Individual Differences, 49, 815-818.
EsmaeelPoor, K., Bakhshi Poor Rodsari, A., & Mohammadzadegan, R. (2015). Determining factor structure, validity and reliability of interpersonal cognitive distortions scale among students of Tabriz University. Biquarterly Journal of Cognitive Strategies in Learning, 2(3), 53-72. [Persian]
Eysenck, H.J., & Eysenck, M.W. (1985). Personalityand individual differences: A natural scienceapproach. New York: Plenum Press.
Fathi Ashtiani, A., & Dastani, M. (2013). Psychological tests for assessing personality and mental health. Tehran: Besat. [Persian]
Friedberg, R. D., & McClure, J.M. (2015). Clinical practice of cognitive therapy with children and adolescents: The nuts and bolts. Guilford Publications.
Jones, R.G. (1969). A factored measure of Ellis' irrational belief system, with personality and maladjustment correlates (Doctoral Dissertation, University of Missouri, Columbia, 1968). Dissertation Abstracts International, 29(11B), 4379-4380.
Hajatpour, R., & Haroon Rashidi, H. (2021). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on irrational beliefs and death attitude in the elderly. Aging Psychology, 7(1), 43-54. [Persian]
Hamamci, Z. & Buyukozturk, S. (2004). The interpersonal cognitive distortions scale: development and psychometric    characteristics. Psychological Reports, 95(1), 291-303.
Haroon Rashidi, H., & Bahiraei, M.R. (2020). The effectiveness of positivism training on the life satisfaction and character strengths in the elderly men. Journal of Aging Psychology6(2), 179-189. [Persian]
Hatamian, P., Heydarian, S., & Ahmadi, M. (2020). Effectiveness mindfulness based cognitive therapy training on emotion regulation and anxiety sensitivity in elderly with precedent heart disease, Iranian Journal of Rehabilitation Research in Nursing, 6(3), 59-65. [Persian]
Kabat-Zinn, J. (1990). Full catastrophe living. Using the wisdom of your body and mind to face stress, pain and illness. New York: Delacorte.
Kim, Y., & Bang, K. S. (2017). The relationships among resilience, family support, and diabetes adaptation in children with diabetes mellitus. Perspectives in Nursing Science Journal, 14(1), 21-31.
Kiosses, D.N., Szanto, K., & Alexopoulos, G.S. (2014). Suicide in older adults: the role of emotions and cognition. Current Psychiatry Reports, 16(11), Article 495.
Mohamadpour, S., Tajikzadeh, F., & Mohamadi, N. (2020). The efficacy of mindfulness-based cognitive therapy on depression, rumination and dysfunctional attitude in pregnant women with depression. Clinical Psychology and Personality, 16(1), 187-198. [Persian]
Mokhtari, F., & Ghasemi, N. (2011). Comparison of elderlys quality of life and mental health living in nursing homes and members of retiered club of Shiraz City. Iranian Journal of Ageing, 5(4), 53-63. [Persian]
Moradi, S., Ghodrati Mirkohi, M., & Hayati, M. (2019). The effectiveness of the life review program on sense of loneliness, social adjustment, coherence and integration in the elderly. Aging Psychology, 5(3), 179-199. [Persian]
Moslehi, M., & Kraskian Mojmbari, A. (2017, May). The effectiveness of mindfulness-based cognitive-behavioral therapy on obsessive-compulsive disorder in the elderly. paper presented at the first international conference on psychopathology and education, Tehran, Al-Zahra University. Retrieved from https://civilica.com/doc/649449 [Persian]
Pereira, F., Barros, L., & Mendonca, D. (2012). Cognitive errors and anxiety in school aged children. Psicologia: Reflexao e Critica, 25(4), 145-153.
Rafee, M., Sabahi, P., & Makvand Hosseini, S. (2020). Effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on depression, anxiety, stress and quality of life in elderly men living in nursing homes. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences, 62(5.1), 870-879. [Persian]
Sadeghiyan, F., Raei, M., Hashem, M., Amiri, M., & Chaman, R. (2011). Elderly and health problems: A cross sectional study in the Shahroud township. Iranian Journal of Ageing, 6(2), 26-30. [Persian]
Sadoughi, L., Salahyan, A., & Nasrolahi, B. (2019). Effect of mindfulness-based cognitive therapy on family functioning and communication patterns of divorce applicant couples. Biannual Journal of Applied Counseling, 9(1), 111-130. [Persian]
Safa, M., Mirab Zadeh Ardekani, K., Tabarsi, P., Ghassem Boroujerdi, F., & Hajizadeh, F. (2019) The effectiveness of REBT psychotherapy approach on reducing cognitive distortions in hospitalized Tuberculosis patients, Journal of Medical Council of Iran, 36(1), 34-40. [Persian]
Segal, Z. V., Williams, M. G., & Teasdale, J. D. (2002). Mindfulness-based Cognitive therapy for depression: A new approach to preventing relapse. New York: Guilford Press.
Serretti, A., Chiesa, A., Souery, D., Calati, R., Sentissi, O., & Kasper, S. (2013). Social adjustment among treatment responder patients with mood disorders. Journal of Affective Disorders, 150, 961–966.
Taghinezhad, Z., Eghlima, M., Arshi, M., & Pourhossein Hendabad, P. (2017). Effectiveness of social skills training on social adjustment of elderly people. Journal of Rehabilitation, 18 (3), 230-241. [Persian]
Yazdanbakhsh, K. (2016). Effects of life review on social adjustment of retirees' elderly persons. Aging Psychology, 1(3), 179-185. [Persian]
Zhao, W., Ukawa, S., & Tamakoshi, A. (2018). The associations of dietary patterns with all-cause mortality and other lifestyle factors in the elderly: An agespecific prospective cohort study. Clinical Nutrition, 38(1), 288-296.