مقایسه اثربخشی تمرینات ذهن‌آگاهی و بازخورد زیستی-آرام‌سازی بر اضطراب، افسردگی و تعادل عملکردی و ایستا در زنان سالمند با افسردگی و اضطراب خفیف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی ورزشی، گروه علوم رفتاری و شناختی در ورزش، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 گروه علوم رفتاری و شناختی در ‌ورزش، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 روه علوم رفتاری و شناختی در ورزش، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

< p>مشکلات سلامت سالمندان به‌طورکلی در دو حوزه جسمی و روانی موردبررسی قرار می‌گیرد. مشکلات شایع روان‌شناختی سالمندان شامل افسردگی و اضطراب و در حیطه حرکتی حفظ تعادل و ثبات قامتی است اضطراب و افسردگی از مشکلات روانی و نداشتن تعادل و ثبات قامتی از مشکلات جسمانی شایع سلامت سالمندان است که می‌تواند بر سایر ابعاد سلامت آنها تأثیر بگذارد. هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین اثربخشی تمرینات ذهن‌آگاهی و بازخورد زیستی-آرام‌سازی بر اضطراب، افسردگی و تعادل ایستا و عملکردی زنان سالمند با افسردگی و اضطراب خفیف بود. پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش همه زنان سالمند سرای سالمندی منطقه 1 تهران در سال 1397 بودند که از میان آنها 30 نفر (75-65 سال) به شیوه نمونه‌گیری هدفمند و با توجه به معیاری واجدالشرایطی مطالعه انتخاب شدند و بر اساس نمره پیش‌آزمون افسردگی به سه گروه همگن 10 نفری ذهن‌آگاهی، بازخورد زیستی-آرام‌سازی و کنترل تقسیم شدند. از پرسشنامه اضطراب بک و پرسشنامه افسردگی بک در سالمندان ایرانی و آزمون‌های تعادل قبل و بعد از اعمال مداخلات استفاده شد. گروه تمرینات ذهن‌آگاهی و بازخورد زیستی-آرام‌سازی در 12 جلسه 30 دقیقه­ای (3 جلسه در هفته) تمرین خود را انجام دادند. به‌ منظور تحلیل داده‌ها از آزمون آزمون تحلیل کواریانس تک متغیری در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 استفاده شد. نتایج نشان داد که اضطراب، افسردگی و تعادل عملکردی در گروه‌های ذهن‌آگاهی و بازخورد زیستی-آرام‌سازی، و تعادل ایستا در گروه بازخورد زیستی-آرام‌سازی افزایش معناداری داشتند (05/0>P). همچنین، بین گروه ذهن‌آگاهی و کنترل، و بازخورد زیستی-آرام‌سازی و کنترل در اضطراب و افسردگی تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0>P). پیشنهاد می‌شود که تمرینات ذهن‌آگاهی و بازخورد زیستی-آرام­سازی به‌ عنوان برنامه‌ای مکمل برای بهبود تعادل و عوامل روانی سالمندان استفاده شود.
< p>. هدف از انجام تحقیق پژوهش حاضر تعیین اثربخشی تمرینات ذهن آگاهی و بازخورد زیستی-آرام‌سازی بر اضطراب، افسردگی و تعادل ایستا و عملکردی زنان سالمند با افسردگی و اضطراب خفیف بود. پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون، همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش همه زنان سالمند سرای سالمندی منطقه 1 تهران در سال 1397 بود. 30 سالمند زن (75-65 سال) ساکن منطقه یک تهران به شیوه نمونه‌گیری در دسترس و هدفمند و با توجه به معیاری ورود مطالعه انتخاب شدند و بر اساس نمره پیش‌آزمون به سه گروه همگن 10 نفری ذهن آگاهی، بازخورد زیستی-آرام‌سازی و کنترل تقسیم شدند. برای اندازه‌گیری اضطراب سالمندان از پرسشنامه اضطراب بک و برای افسردگی از پرسشنامه افسردگی بک در سالمندان ایرانی و آزمون‌های تعادل قبل از اعمال مداخلات استفاده شد. تعداد جلسات تمرینات مداخله‌ای 12 جلسه بود. گروه تمرینات ذهن آگاهی و گروه تمرینات بازخورد زیستی-آرام‌سازی در هر جلسه 30 دقیقه تمرین موردنظر گروه خود را انجام می‌دادند. پس از اعمال مداخلات تمرینی پس‌آزمون گرفته شد. از آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه ، آزمون تی همبسته و آزمون تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر 3(گروه)*2(زمان) استفاده شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss نسخه 22 و مقدار خطای (05/0>p) استفاده شد. اضطراب، افسردگی و تعادل عملکردی در گروه‌های ذهن آگاهی و بازخورد زیستی-آرام‌سازی بهبود معناداری داشت و تعادل ایستا در گروه بازخورد زیستی-آرام‌سازی افزایش معناداری داشت. بین گروه ذهن آگاهی و کنترل، و بازخورد زیستی-آرام‌سازی و کنترل در اضطراب و افسردگی تفاوت معنی‌داری وجود داشت. پیشنهاد می‌شود که تمرینات ذهن آگاهی و بیوفیدبک-آرامسازی را به‌عنوان برنامه‌ای مکمل برای بهبود تعادل و عوامل روانی سالمندان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness and Biofeedback-Relaxation Training on Anxiety, Depression and Dynamic and Static Balance in the Elderly Women with Mild Anxiety and Depression

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Kamranmehr 1
  • Alireza Farsi 2
  • Maryam Kavyani 3
1 MSc in Sport Psychology, Department of Sport Behavioral and Cognitive Sciences, Faculty of Sport Sciences and Health, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Department of Sport Behavioral and Cognitive Sciences, Faculty of Sport Sciences and Health, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 Department of Sport Behavioral and Cognitive Sciences, Faculty of Sport Sciences and Health, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

< p >Anxiety and depression are psychological problems and lack of balance and stability are common physical problems regarding elderly’s health, which can affect other aspects of their health. The current study aimed to determine the effect of mindfulness training and bio-relaxation feedback on anxiety, depression and dynamic and static balance in the older women with mild depression and anxiety. The present study a quasi-experimental with a pretest-posttest design with control group. The statistical population included all elderly women of nursing homes located in distinct 1, Tehran, Iran in 2018, among whom 30 (65-75 years) were selected using purposive sampling method and eligibility criteria, and divided into three equal 10-membered groups of mindfulness, biofeedback-relaxation and control according to their depression score in pre-test phase. Used befor and after the interventions were Beck’s anxiety questionnaire, Beck’s depression questionnaires for Iranian elderly and balance tests. Mindfulness training and biofeedback-relaxation groups performed 12 30-minute sessions (3 sessions a week) of their tasks. Data were analyzed using One-Way ANCOVA in SPSS-22. The results indicated that anxiety, depression and dynamic balance in mindfulness and biofeedback-relaxation groups and static and dynamic balance variable in the biofeedback-relaxation group had a significant improvement. Likewise, there was a significant difference between mindfulness and control groups, as well as between biofeedback-relaxation and control groups in terms of anxiety and depression mindfulness and biofeedback-relaxation training are suggested to be applied as a supplementary program to improve balance and psychological factors in the elderly.

< p dir="LTR" align="center">References
< p dir="LTR">Afshari, A., Rezai, R., & Dadras, F. (2019). The Effectiveness of structured reminiscence on anxiety and depression in the elderly. Aging Psychology, 5(3), 201-215. https://doi.org/ 10.22126/jap.2019.4704.1368 [Persian]
< p dir="LTR">Ahmadi, E., Farsi, A., & Vaez Mousavi, M. (2015). Effect of biofeedback and relaxation training on state-competitive anxiety among football players. Journal of Health Promotion Management, 4(3), 9-21. [Persian]
< p dir="LTR">Afshari, A., Rezai, R.,& Dadras, F. (2019).The Effectiveness of structured reminiscence on anxiety and depression in the elderly. Aging Psychology, 5(3), 201-215. https://doi.org/10.22126/jap.2019.4704.1368 [Persian]
< p dir="LTR">Alizadeh, M., Hoseini, M., Shojaeizadeh, D., Rahimi, A., Arshinchi, M., & Rohani, H. (2012). Assessing anxiety, depression and psychological wellbeing status of urban elderly under represent of Tehran Metropolitan City. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 7 (3), 66-73. [Persian]
< p dir="LTR">Askari, M., Mohammadi, H., Radmehr, H., Jahangir,AH. (2018). The effect of spiritual–religious psychotherapy on enhancing quality of life and reducing symptoms of anxiety and depression among the elderly. Journal of Religion and Health, 4(2), 29- 41. [Persian]
< p dir="LTR">Aslankhani, M., Farsi, A., Fathirezaie, Z., Zamani Sani, H., & Aghdasi, M. T. (2015). Validity and reliability of the timed up and go and the anterior functional reach tests in evaluating fall risk in the elderly. Iranian Journal of Ageing, 10(1), 16-25. [Persian]
< p dir="LTR"> Bastami, F. ,  Salahshoori, A. ,  Shirani, F.,  Mohtashami, A.,  & Sharafkhani, N. (2016). Risk factors of depression on the elderly: A review study. Journal of Gerontology, 1(2), 54-65. [Persian]
< p dir="LTR">Britton, W. B., Shahar, B., Szepsenwol, O., & Jacobs, W. J. (2012). Mindfulness-based cognitive therapy improves emotional reactivity to social stress: results from a randomized controlled trial. Behavior therapy, 43(2), 365-380.
< p dir="LTR">Daniel, F. N. R., Vale, R. G. S., Nodari Júnior, R. J., Giani, T. S., Bacellar, S., Batista, L. A., & Estelio, H. M. D. (2015). Static balance of elderly women submitted to a physical activity program. Revista Brasileira de Geriatria e Gerontologia, 18(4), 735-742.
< p dir="LTR">Deandrea, S., Lucenteforte, E., Bravi, F., Foschi, R., La Vecchia, C., & Negri, E. (2010).Risk factors for falls in community-dwelling older people: a systematic review and meta-analysis. Epidemiology, 21(5), 658- 68.
< p dir="LTR">De Bruin, E. I., Van Der Zwan, J. E., & Bögels, S. M. (2016). A RCT comparing daily mindfulness meditations, biofeedback exercises, and daily physical exercise on attention control, executive functioning, mindful awareness, self-compassion, and worrying in stressed young adults. Mindfulness, 7(5), 1182-1192.
< p dir="LTR">Javanmardi, F., Naeimi, E., Moatamedi, A.(2020). The Effectiveness of mindfulness model on improving intimate attitudes and elderly depression. Aging Psychology, 6(1), 39-52. [Persian]
< p dir="LTR">Gadalla, M.(2009). Determinants, correlates and mediators of psychological distress: A longitudinal study. Social Science & Medicine, 68(3), 2199-205.
< p dir="LTR">Ghasempour, L., Hoseini, F. S., Soleymani, M., & Ahmadi, M. (2017). Effects of physical fitness exercise, mental exercise and mindfulness exercise on static and dynamic balance in elderly women. Iranian Journal of Ageing, 12(2), 180-191. [Persian]
< p dir="LTR">Goldin, P. R., & Gross, J. J. (2010). Effects of mindfulness-based stress reduction (MBSR) on emotion regulation in social anxiety disorder. Emotion, 10(1), 83-91.
< p dir="LTR">Gould, D., & Maynard, I. (2009). Psychological preparation for the Olympic Games. Journal of Sports Sciences, 27(13), 1393-1408. https://doi.org/10.1080/02640

< p >Habibi, M., & Hanasabzadeh, M. (2014). The Effectiveness of mindfulness based art therapy on depression, anxiety, stress and quality of life among postmenopausal women. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 9(1), 22-31. [Persian]
< p >Hallman, D. M., Olsson, E. M., Von Schéele, B., Melin, L., & Lyskov, E. (2011). Effects of heart rate variability biofeedback in subjects with stress-related chronic neck pain: a pilot study. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 36(2), 71-80.
< p >Hamidi, R., Fekrizadeh, Z., Azadbakht, M., Garmaroudi, G., Taheri Tanjani, P., Fathizadeh, S., & Ghisvandi, E. (2015). Validity and reliability Beck Depression Inventory-II among the Iranian elderly Population. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences, 22(1), 189-198. [Persian]
< p >Heidari, A., & Saedi, S. (2011). The Effect of relaxation and gradual stress removal accompanied by biofeedback on the anxiety of the students. Knowledge & Research in Applied Psychology, 12(45), 3-11. [Persian]
< p >Hojjati, H., Koochaki, G., & Sanagoo, A. (2012). The Relationship between Loneliness and Life Satisfaction of the Elderly in Gorgan and Gonbad Cities. Journal of Research Development in Nursing and Midwifery, 9(1), 61-68. [Persian]
< p >Hull, S. L., Kneebone, I. I., & Farquharson, L. (2013). Anxiety, depression, and fall-related psychological concerns in community-dwelling older people. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 21(12), 1287-1291.
< p >Iaboni, A., & Flint, A. J. (2013). The complex interplay of depression and falls in older adults: A clinical review. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 21(5), 484-492.
< p >Lerche, S., Gutfreund, A., Brockmann, K., Hobert, M. A., Wurster, I., Sünkel, U., & Berg, D. (2018). Effect of physical activity on cognitive flexibility, depression and RBD in healthy elderly. Clinical Neurology and Neurosurgery, 165, 88-93.
< p >Liu, D., Xi, J., Hall, B. J., Fue, M., Zhang, B., Guo, J., & Feng, X. (2020). Attitudes toward Aging, Social Support and Depression among Older Adults: Difference by Urban and Rural Area in China. Journal of Affective Disorders, 274, 85-92.
< p >Kabat‐Zinn, J. (2003). Mindfulness‐based interventions in context: past, present, and future. Clinical psychology: Science and practice, 10(2), 144-156.
< p >Kaviani, H., & Mousavi, A. (2008). Psychometric properties of the Persian version of Beck Anxiety Inventory (BAI). Tehran University Medical Journal TUMS Publications, 66(2), 136-140. [Persian]
< p >Kee, Y. H., Chatzisarantis, N. N., Kong, P. W., Chow, J. Y., & Chen, L. H. (2012). Mindfulness, movement control, and attentional focus strategies: effects of mindfulness on a postural balance task. Journal of Sport and Exercise Psychology, 34(5), 561-579.
< p >Khazan, I. Z. (2013). The clinical handbook of biofeedback: A step-by-step guide for training and practice with mindfulness: John Wiley & Sons.
< p >Kok, R. M., & Reynolds, C. F. (2017). Management of depression in older adults: a review. Journal of the American Medical Association, 317(20), 2114-2122.
< p >Khezri Moghadam N, Vahidi S, Ashormahani M. (2018). Efficiency of Cognitive-Existential Group Therapy on Life Expectancy and Depression of Elderly Residing in Nursing Home. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 13 (1) :62-73, URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1269-fa.html.(Persian).
< p >Mirkena, Y., Reta, M. M., Haile, K., Nassir, Z., & Sisay, M. M. (2018). Prevalence of depression & associated factors among older adults at ambo town, Oromia region, Ethiopia. BMC psychiatry, 18(1), 338-338.
< p >Mohammad, L., Gholami Heidarabadi, Z. (2019). The Effectiveness of Training the Problem Solving-based Cognitive Strategies on depression in elderly women. Aging Psychology, 4(4), 337-349. https://doi.org/10.22126/jap.2019.1126. [Persian]
< p >Moshref-Razavi S, Sohrabi M, Sotoodeh M S.(2017) Effect of Neurofeedback Interactions and Mental Imagery on the Elderly’s Balance. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 12(3), 288-299. [Persian]
< p >Muir, S. W., Berg, K., Chesworth, B., Klar, N., & Speechley, M. (2010). Quantifying the magnitude of risk for balance impairment on falls in communitydwelling older adults: a systematic review and meta-analysis. Journal Clinical Epidemiol, 63(4), 389-406.
< p >Najafian, J., & Akhavan Tabib, A. (2011). Comparison OF The Efect Of Relaxation And Biofeedback-assisted Relaxation On Stress And Anxiety Score In Patients With Mild Hypertention. Pars Journal of Medical Sciences, 9(2), 12-20. [Persian]
< p >Rainforth, M. V., Schneider, R. H., Nidich, S. I., Gaylord-King, C., Salerno, J. W., & Anderson, J. W. (2007). Stress reduction programs in patients with elevated blood pressure: A systematic review and meta-analysis. Current hypertension reports, 9(6), 520-528.
< p >Rossiter-Fornoff, J. E., Wolf, S. L., Wolfson, L. I., Buchner, D. M., & Group, F. (1995). A cross-sectional validation study of the FICSIT common data base static balance measures. The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 50(6), M291-M297.
< p >Ruwer SL, Rossi AG, Simon LF. (2005). Balance in the elderly. Brazilian Journal of Otorhinolaryngology, 71(3), 298-303.
< p >Santorelli, S., & Kabat-Zinn, J. (2002). Mindfulness-based stress reduction professional training resource manual. Worcester (master thesis). The Center for Mindfulness in Medicine, Healthcare and Society.
< p >Seyedian, M., Falah, M., Nouruzian, M., Nejat, S., Delavar, A., & Ghasezadeh, H. A. (2008). Validity of the Farsi version of mini-mental state examination. Journal of Medical Council of Iran, 25(4), 13-27. [Persian]
< p >Smith J.(2003). Stress and aging: theoretical and empirical challenges for interdisciplinary research. Neurobiology of Aging 3, 24, 77-80.
< p >Taheri M, Irandoust K, Seghatoleslami A, Rezaei M. (2018). The Effect of yoga practice based on biorhythms theory on balance and selective attention of the elderly women. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 13 (3), 312-323. http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1463-fa.html [Persian]
< p >Thurman, D. J., Stevens, J. A., Rao, J. K. (2008). Quality standards subcommittee of the American academy of neurology. Practice parameter: assessing patients in a neurology practice for risk of falls (an evidence-based review): Report of the quality standards subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology, 70(6), 473-9.
< p >Van Der Zwan, J. E., De Vente, W., Huizink, A. C., Bögels, S. M., & De Bruin, E. I. (2015). Physical activity, mindfulness meditation, or heart rate variability biofeedback for stress reduction: a randomized controlled trial. Applied psychophysiology and biofeedback, 40(4), 257-268.
< p >Wang, G., Hu, M., Xiao, S. Y., & Zhou, L. (2017). Loneliness and depression among rural empty-nest elderly adults in Liuyang, China: a cross-sectional study. BMJ open, 7(10), Article e016091.
< p >Wilson, V. E., Peper, E., & Moss, D. (2006). "The Mind Room" in Italian soccer training: The use of biofeedback and neurofeedback for optimum performance. Biofeedback, 34(3), 79-81.
< p >Yucha, C., & Montgomery, D. (2008). Evidence-based practice in biofeedback and neurofeedback: AAPB Wheat Ridge, CO.
< p >Yousefi Afrashteh, M., & Sharifi, K. (2015). The Relationship between Depression, Perceived Stress and Social Support with Quality of Life in Elderly with Alzheimer''s disease. Aging Psychology, 1(2), 1-10. [Persian]
< p >Zijlstra, A., Mancini, M., Chiari, L., & Zijlstra, W. (2010). Biofeedback for training balance and mobility tasks in older populations: a systematic review. Journal of neuroengineering and rehabilitation, 7(1), Article 58.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness
  • biofeedback-relaxation
  • anxiety
  • depression
  • dynamic and static balance
احمدی، ا.، فارسی، ع.، و واعظ موسوی، م. (1394). تأثیر تمرین بازخورد زیستی و آرام‌سازی عضلانی بر اضطراب حالتی-رقابتی بازیکنان فوتبال، مجلهمدیریتارتقای سلامت، فصلنامهعلمی-پژوهشیانجمنعلمیپرستاری ایران، 4(3)، 59-51.
اصلانخانی، م.، فارسی ع.، فتحی‌رضایی، ز.، زمانی‌ثانی، ح.، و اقدسی، م. (1394). روایی و پایایی آزمون‌های برخاستن و راه‌رفتن زمان‌دار و دسترسی عملکردی قدامی برای ارزیابی خطر زمین‌خوردن در سالمندان. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۰(۱)، 25-16.
افشاری، ع.، رضایی، ر.، و دادرس، ف. (1398). اثربخشی خاطره پردازی ساختارمند بر کاهش اضطراب و افسردگی سالمندان. روان‌شناسی پیری، 5(3)، 215-201.
بستامی، ف.، سلحشوری، آ.، شیرانی، ف.، محتشمی، ع.، و شرفخانی، ن. (1395). عوامل خطر افسردگی در سالمندان: مقاله مروری. سالمندشناسی، ۱(۲)، 65-۵4.
جوانمردی، ف.، نعیمی، ا.، و معتمدی، ع. (1399). اثربخشی مدل ذهن‌آگاهی بر بهبود نگرش‌های صمیمانه و افسردگی سالمندان. روان‌شناسی پیری، 6(1)، 52-39.
حبیبی، م.، و حناساب­زاده، م. (1393). اثربخشی هنردرمانی مبتنی بر افسردگی، اضطراب، استرس کیفیت زندگی در میان زنان یائسه. سالمند، 9(2)، 31-22.
حجتی، ح.، کوچکی، گ.، و ثناگو ا. (1391). ارتباط احساس تنهایی با رضایت از زندگی در سالمندان شهرهای گرگان و گنبد. مجله توسعه پژوهش در پرستاری و مامایی،9(1)، ۶8-۶1.
حمیدی، ر.، فکری­زاده، ز.، آزادبخت، م.، گرمارودی، غ.، طاهری تنجانی، پ.، فتحی­زاده، ش.، و قیسوندی، ا. (1394). بررسی روایی و پایایی نسخه‌ی دوم پرسش‌نامه‌ی افسردگی بک (BDI-II) در سالمندان ایرانی .مجله علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 22(1)، 198-189.
حیدری، ع.، و ساعدی، س. (1390). تأثیر آموزش آرام‌سازی عضلانی و تنش‌زدایی تدریجی همراه با بازخورد زیستی بر اضطراب دانشجویان. دانشوپژوهشدرروانشناسیکاربردی، 12(3)، 11-3.
خضری مقدم، ا.، وحیدی، س.، و آشور ماهانی، م. (1397). بررسی اثربخشی گروه‌درمانی شناختی وجودگرا بر امید به زندگی و افسردگی سالمندان مقیم مراکز سالمندی. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۳(۱)،73-62.
سیدیان، م.، فلاح، م.، نوروزیان، م.، نجات، س.، دلاور، ع.، و قاسم­زاده، حبیب. (1386). تهیه و تعیین اعتبار نسخه فارسی آزمون کوتاه وضعیت ذهنی. مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، ۲۵(۴)، ۴14-408.
طاهری، م.، ایران دوست، خ.، ثقه­الاسلامی، ع.، و رضایی، م. (1397). تأثیر تمرین یوگا مبتنی بر نظریه بیوریتم زیستی بر تعادل و توجه انتخابی زنان سالمند. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۳(۳)، ۳23-۳12.
عسگری، م.، محمدی، ح.، رادمهر، ح.، و جهانگیر، ا. (1397). اثربخشی روان‌درمانی معنوی-مذهبی بر افزایش کیفیت زندگی، اضطراب و افسردگی سالمندان. نشریه پژوهش در دین و سلامت، 4(2)،41-29.
علیزاده، م.، حسینی، م.، شجاعی‌زاده، د.، رحیمی، ا.، آرشین‌چی، م.، و روحانی، ح. (1395) وضعیت اضطراب و افسردگی و احساس خوب‌بودن روانی، در سالمندان شهری منطقۀ تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در تهران. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۷(۳)، 73-66.
قاسم پور، ل.، حسینی، ف.، سلیمانی، م.، و احمدی، م.(1396). تأثیر تمرین‌های آمادگی جسمانی و تمرین ذهنی و تمرین ذهن‌آگاهی بر تعادل ایستا و پویای زنان سالمند. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۲(۲)،۱91-180.
کاکاوند، ع. (1395). اثربخشی ذهن‌آگاهی بر نگرش‌های ناکارآمد و نشانه‌های افسردگی در زنان سالمند مبتلابه اختلال افسردگی. روان‌شناسی پیری، 2(2)، 101-91.
کاویانی،ح.، و موسوی، ا.(1387). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه اضطراب بک در طبقات سنی و جنسی جمعیت ایرانی. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ۶۶(۲)، ۱40-136.
محمد، ل.، و غلامی حیدرآبادی، ز. (1397). اثربخشی آموزش راهبرد‏های شناختی مبتنی بر حل‌مسأله بر افسردگی زنان سالمند. روان‌شناسی پیری، 4(4)، 349-337.
مشرف رضوی، س.، سهرابی، م.، ستوده، م. (1396).تأثیر مداخلات نوروفیدبک و تصویرسازی ذهنی بر تعادل سالمندان. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۲(۳)، ۲99-۲88.
مصلحی، م.، و کراسکیان، م. (۱۳۹۶). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اضطراب افراد سالمند تحت پوشش بهزیستی، اولین کنفرانس بین‌المللی فرهنگ، آسیب‌شناسی روانی و تربیت، تهران، دانشگاه الزهرا.
یوسفی افراشته، م.، و حسینی.، ز. (1395). فراتحلیل اثر تمرین‌های بدنی بر تعادل پویا در سالمندان: مقایسه تمرین‌های پیلاتس، تمرین‌های در آب و یوگا. روان‌شناسی پیری، 2(3)، 228-217.
References
Afshari, A., Rezai, R., & Dadras, F. (2019). The Effectiveness of structured reminiscence on anxiety and depression in the elderly. Aging Psychology, 5(3), 201-215. https://doi.org/ 10.22126/jap.2019.4704.1368 [Persian]
Ahmadi, E., Farsi, A., & Vaez Mousavi, M. (2015). Effect of biofeedback and relaxation training on state-competitive anxiety among football players. Journal of Health Promotion Management, 4(3), 9-21. [Persian]
Afshari, A., Rezai, R.,& Dadras, F. (2019).The Effectiveness of structured reminiscence on anxiety and depression in the elderly. Aging Psychology, 5(3), 201-215. https://doi.org/10.22126/jap.2019.4704.1368 [Persian]
Alizadeh, M., Hoseini, M., Shojaeizadeh, D., Rahimi, A., Arshinchi, M., & Rohani, H. (2012). Assessing anxiety, depression and psychological wellbeing status of urban elderly under represent of Tehran Metropolitan City. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 7 (3), 66-73. [Persian]
Askari, M., Mohammadi, H., Radmehr, H., Jahangir,AH. (2018). The effect of spiritual–religious psychotherapy on enhancing quality of life and reducing symptoms of anxiety and depression among the elderly. Journal of Religion and Health, 4(2), 29- 41. [Persian]
Aslankhani, M., Farsi, A., Fathirezaie, Z., Zamani Sani, H., & Aghdasi, M. T. (2015). Validity and reliability of the timed up and go and the anterior functional reach tests in evaluating fall risk in the elderly. Iranian Journal of Ageing, 10(1), 16-25. [Persian]
 Bastami, F. ,  Salahshoori, A. ,  Shirani, F.,  Mohtashami, A.,  & Sharafkhani, N. (2016). Risk factors of depression on the elderly: A review study. Journal of Gerontology, 1(2), 54-65. [Persian]
Britton, W. B., Shahar, B., Szepsenwol, O., & Jacobs, W. J. (2012). Mindfulness-based cognitive therapy improves emotional reactivity to social stress: results from a randomized controlled trial. Behavior therapy, 43(2), 365-380.
Daniel, F. N. R., Vale, R. G. S., Nodari Júnior, R. J., Giani, T. S., Bacellar, S., Batista, L. A., & Estelio, H. M. D. (2015). Static balance of elderly women submitted to a physical activity program. Revista Brasileira de Geriatria e Gerontologia, 18(4), 735-742.
Deandrea, S., Lucenteforte, E., Bravi, F., Foschi, R., La Vecchia, C., & Negri, E. (2010).Risk factors for falls in community-dwelling older people: a systematic review and meta-analysis. Epidemiology, 21(5), 658- 68.
De Bruin, E. I., Van Der Zwan, J. E., & Bögels, S. M. (2016). A RCT comparing daily mindfulness meditations, biofeedback exercises, and daily physical exercise on attention control, executive functioning, mindful awareness, self-compassion, and worrying in stressed young adults. Mindfulness, 7(5), 1182-1192.
Javanmardi, F., Naeimi, E., Moatamedi, A.(2020). The Effectiveness of mindfulness model on improving intimate attitudes and elderly depression. Aging Psychology, 6(1), 39-52. [Persian]
Gadalla, M.(2009). Determinants, correlates and mediators of psychological distress: A longitudinal study. Social Science & Medicine, 68(3), 2199-205.
Ghasempour, L., Hoseini, F. S., Soleymani, M., & Ahmadi, M. (2017). Effects of physical fitness exercise, mental exercise and mindfulness exercise on static and dynamic balance in elderly women. Iranian Journal of Ageing, 12(2), 180-191. [Persian]
Goldin, P. R., & Gross, J. J. (2010). Effects of mindfulness-based stress reduction (MBSR) on emotion regulation in social anxiety disorder. Emotion, 10(1), 83-91.
Gould, D., & Maynard, I. (2009). Psychological preparation for the Olympic Games. Journal of Sports Sciences, 27(13), 1393-1408. https://doi.org/10.1080/02640
Habibi, M., & Hanasabzadeh, M. (2014). The Effectiveness of mindfulness based art therapy on depression, anxiety, stress and quality of life among postmenopausal women. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 9(1), 22-31. [Persian]
Hallman, D. M., Olsson, E. M., Von Schéele, B., Melin, L., & Lyskov, E. (2011). Effects of heart rate variability biofeedback in subjects with stress-related chronic neck pain: a pilot study. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 36(2), 71-80.
Hamidi, R., Fekrizadeh, Z., Azadbakht, M., Garmaroudi, G., Taheri Tanjani, P., Fathizadeh, S., & Ghisvandi, E. (2015). Validity and reliability Beck Depression Inventory-II among the Iranian elderly Population. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences, 22(1), 189-198. [Persian]
Heidari, A., & Saedi, S. (2011). The Effect of relaxation and gradual stress removal accompanied by biofeedback on the anxiety of the students. Knowledge & Research in Applied Psychology, 12(45), 3-11. [Persian]
Hojjati, H., Koochaki, G., & Sanagoo, A. (2012). The Relationship between Loneliness and Life Satisfaction of the Elderly in Gorgan and Gonbad Cities. Journal of Research Development in Nursing and Midwifery, 9(1), 61-68. [Persian]
Hull, S. L., Kneebone, I. I., & Farquharson, L. (2013). Anxiety, depression, and fall-related psychological concerns in community-dwelling older people. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 21(12), 1287-1291.
Iaboni, A., & Flint, A. J. (2013). The complex interplay of depression and falls in older adults: A clinical review. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 21(5), 484-492.
Lerche, S., Gutfreund, A., Brockmann, K., Hobert, M. A., Wurster, I., Sünkel, U., & Berg, D. (2018). Effect of physical activity on cognitive flexibility, depression and RBD in healthy elderly. Clinical Neurology and Neurosurgery, 165, 88-93.
Liu, D., Xi, J., Hall, B. J., Fue, M., Zhang, B., Guo, J., & Feng, X. (2020). Attitudes toward Aging, Social Support and Depression among Older Adults: Difference by Urban and Rural Area in China. Journal of Affective Disorders, 274, 85-92.
Kabat‐Zinn, J. (2003). Mindfulness‐based interventions in context: past, present, and future. Clinical psychology: Science and practice, 10(2), 144-156.
Kaviani, H., & Mousavi, A. (2008). Psychometric properties of the Persian version of Beck Anxiety Inventory (BAI). Tehran University Medical Journal TUMS Publications, 66(2), 136-140. [Persian]
Kee, Y. H., Chatzisarantis, N. N., Kong, P. W., Chow, J. Y., & Chen, L. H. (2012). Mindfulness, movement control, and attentional focus strategies: effects of mindfulness on a postural balance task. Journal of Sport and Exercise Psychology, 34(5), 561-579.
Khazan, I. Z. (2013). The clinical handbook of biofeedback: A step-by-step guide for training and practice with mindfulness: John Wiley & Sons.
Kok, R. M., & Reynolds, C. F. (2017). Management of depression in older adults: a review. Journal of the American Medical Association, 317(20), 2114-2122.
Khezri Moghadam N, Vahidi S, Ashormahani M. (2018). Efficiency of Cognitive-Existential Group Therapy on Life Expectancy and Depression of Elderly Residing in Nursing Home. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 13 (1) :62-73, URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1269-fa.html.(Persian).
Mirkena, Y., Reta, M. M., Haile, K., Nassir, Z., & Sisay, M. M. (2018). Prevalence of depression & associated factors among older adults at ambo town, Oromia region, Ethiopia. BMC psychiatry, 18(1), 338-338.
Mohammad, L., Gholami Heidarabadi, Z. (2019). The Effectiveness of Training the Problem Solving-based Cognitive Strategies on depression in elderly women. Aging Psychology, 4(4), 337-349. https://doi.org/10.22126/jap.2019.1126. [Persian]
Moshref-Razavi S, Sohrabi M, Sotoodeh M S.(2017) Effect of Neurofeedback Interactions and Mental Imagery on the Elderly’s Balance. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 12(3), 288-299. [Persian]
Muir, S. W., Berg, K., Chesworth, B., Klar, N., & Speechley, M. (2010). Quantifying the magnitude of risk for balance impairment on falls in communitydwelling older adults: a systematic review and meta-analysis. Journal Clinical Epidemiol, 63(4), 389-406.
Najafian, J., & Akhavan Tabib, A. (2011). Comparison OF The Efect Of Relaxation And Biofeedback-assisted Relaxation On Stress And Anxiety Score In Patients With Mild Hypertention. Pars Journal of Medical Sciences, 9(2), 12-20. [Persian]
Rainforth, M. V., Schneider, R. H., Nidich, S. I., Gaylord-King, C., Salerno, J. W., & Anderson, J. W. (2007). Stress reduction programs in patients with elevated blood pressure: A systematic review and meta-analysis. Current hypertension reports, 9(6), 520-528.
Rossiter-Fornoff, J. E., Wolf, S. L., Wolfson, L. I., Buchner, D. M., & Group, F. (1995). A cross-sectional validation study of the FICSIT common data base static balance measures. The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 50(6), M291-M297.
Ruwer SL, Rossi AG, Simon LF. (2005). Balance in the elderly. Brazilian Journal of Otorhinolaryngology, 71(3), 298-303.
Santorelli, S., & Kabat-Zinn, J. (2002). Mindfulness-based stress reduction professional training resource manual. Worcester (master thesis). The Center for Mindfulness in Medicine, Healthcare and Society.
Seyedian, M., Falah, M., Nouruzian, M., Nejat, S., Delavar, A., & Ghasezadeh, H. A. (2008). Validity of the Farsi version of mini-mental state examination. Journal of Medical Council of Iran, 25(4), 13-27. [Persian]
Smith J.(2003). Stress and aging: theoretical and empirical challenges for interdisciplinary research. Neurobiology of Aging 3, 24, 77-80.
Taheri M, Irandoust K, Seghatoleslami A, Rezaei M. (2018). The Effect of yoga practice based on biorhythms theory on balance and selective attention of the elderly women. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 13 (3), 312-323. http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1463-fa.html [Persian]
Thurman, D. J., Stevens, J. A., Rao, J. K. (2008). Quality standards subcommittee of the American academy of neurology. Practice parameter: assessing patients in a neurology practice for risk of falls (an evidence-based review): Report of the quality standards subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology, 70(6), 473-9.
Van Der Zwan, J. E., De Vente, W., Huizink, A. C., Bögels, S. M., & De Bruin, E. I. (2015). Physical activity, mindfulness meditation, or heart rate variability biofeedback for stress reduction: a randomized controlled trial. Applied psychophysiology and biofeedback, 40(4), 257-268.
Wang, G., Hu, M., Xiao, S. Y., & Zhou, L. (2017). Loneliness and depression among rural empty-nest elderly adults in Liuyang, China: a cross-sectional study. BMJ open, 7(10), Article e016091.
Wilson, V. E., Peper, E., & Moss, D. (2006). "The Mind Room" in Italian soccer training: The use of biofeedback and neurofeedback for optimum performance. Biofeedback, 34(3), 79-81.
Yucha, C., & Montgomery, D. (2008). Evidence-based practice in biofeedback and neurofeedback: AAPB Wheat Ridge, CO.
Yousefi Afrashteh, M., & Sharifi, K. (2015). The Relationship between Depression, Perceived Stress and Social Support with Quality of Life in Elderly with Alzheimer''s disease. Aging Psychology, 1(2), 1-10. [Persian]
Zijlstra, A., Mancini, M., Chiari, L., & Zijlstra, W. (2010). Biofeedback for training balance and mobility tasks in older populations: a systematic review. Journal of neuroengineering and rehabilitation, 7(1), Article 58.