استرس ادراک شده در سالمندان: نقش هوش معنوی خود دلسوزی و سرسختی روان‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روانشناسی دانشگاه مراغه

2 گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

10.22126/jap.2020.4836.1381

چکیده

استرس پدیده­ای است که رابطه آن با سلامت جسمانی و روان­شناختی از دیرباز شناخته شده است و عوامل استرس­زای روانی و مرتبط با سلامت با افزایش سن تشدید می­شوند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی نقش هوش معنوی، خوددلسوزی و سرسختی روان­شناختی در پیش­بینی استرس ادراک­شده­ سالمندان بود.روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه­ آماری پژوهش شامل کلیه سالمندان شهرستان اردبیل در سال 1397 بودند که از بین آنها 120 نفر به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع­آوری اطلاعات شامل مقیاس استرس ادراک­شده کوهن، کامارک و مارملشتاین، مقیاس هوش معنوی کینگ، مقیاس دلسوزی به خود نف و سیاهه­ سرسختی روان­شناختی کوباسا، مدی و کان بود. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان ازطریقنرم­افزار آماری SPSS نسخه 21 انجام شد.نتایج نشان داد که استرس ادراک­شده­ در سالمندان با هوش معنوی، خوددلسوزی و سرسختی روان­شناختی رابطه­ منفی و معناداری دارد (05/0>P) و هوش معنوی، خوددلسوزی و سرسختی روان­شناختی 72 درصد از واریانس نمرات استرس ادراک­شده در­ سالمندان را پیش­بینی می­کنند (01/0>P).بنابراین با توجه به نقش هوش معنوی، خوددلسوزی و سرسختی روان­شناختی در استرس­ ادراک­شده، می­توان با آگاهی­سازی و به کارگیری تدابیری جهت توانمندسازی سالمندان در این زمینه­ ها، استرس ادراک­شده را در آنان کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Perceived Stress in the Elderly: The Role of Spiritual Intelligence, Self-Compassion, and Psychological Hardiness

نویسندگان [English]

  • zohreh hashemi 1
  • Sanaz eyni 2
1 UNIVERSITY OF MARAGHEH
2 ., Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran
چکیده [English]

Stress has been known as a phenomenon which is in relationship with physical and psychological health, and mental and health-related stressors are exacerbated with age. Therefore, the present study aimed to investigate the role of spiritual intelligence, self-compassion, and psychological hardiness in predicting perceived stress in the elderly. It was a descriptive-correlational study. The statistical population of this study included all the elderly in Ardabil, Iran in 2018, out of whom 120 were selected through convenience sampling. Data collection tools included Cohen, Kamarck and Mermelstein’s Perceived Stress Scale, King's Spiritual Intelligence Scale, Neff's Self-Compassion Scale, and Kobasa, Maddi and Kahan Psychological Hardiness Questionnaire. Data were analyzed using Pearson correlation test and regression analysis by SPSS 21. Perceived stress in elderly showed a negative significant relationship with spiritual intelligence, self-compassion, and psychological hardiness (p<0.05). Spiritual intelligence, self-compassion, and psychological hardiness predicted 72% of the variance in perceived stress scores in the elderly (p <0.01). Therefore, due to the effects of spiritual intelligence, self-compassion, and psychological hardiness on perceived stress, it can be reduced by raising awareness and employing measures to empower the elderly in these areas.




Stress has been known as a phenomenon which is in relationship with physical and psychological health, and mental and health-related stressors are exacerbated with age. Therefore, the present study aimed to investigate the role of spiritual intelligence, self-compassion, and psychological hardiness in predicting perceived stress in the elderly. It was a descriptive-correlational study. The statistical population of this study included all the elderly in Ardabil, Iran in 2018, out of whom 120 were selected through convenience sampling. Data collection tools included Cohen, Kamarck and Mermelstein’s Perceived Stress Scale, King's Spiritual Intelligence Scale, Neff's Self-Compassion Scale, and Kobasa, Maddi and Kahan Psychological Hardiness Questionnaire. Data were analyzed using Pearson correlation test and regression analysisby SPSS 21. Perceived stress in elderly showed anegative significant relationship with spiritual intelligence, self-compassion,and psychological hardiness (p<0.05). Spiritual intelligence, self-compassion, and psychological hardiness predicted 72% of the variance in perceived stress scores in the elderly (p <0.01). Therefore, due to the effects of spiritual intelligence, self-compassion, and psychological hardiness on perceived stress, it can be reduced by raising awareness and employing measures to empower the elderly in these areas.





 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spiritual Intelligence
  • Self-Compassion
  • Psychological Hardiness
  • Perceived Stress
  • Elderly

مراجع

امامی­راد، ا م.، و امیری، ح. (1397). رابطه سلامت معنوی و معنایابی در زندگی با اضطراب مرگ در سالمندان. فصلنامه روانشناسی پیری، 4(3)، 261-251.
بشرپور، س. (1392). ویژگی­های روان­سنجی نسخه­ فارسی مقیاس دلسوزی به خود در دانشجویان. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 7(2)، 75-66.
بهروزی، ن.، شهنی­ییلاق، م.، و پورسید، س م. (1391). رابطه کمال­گرایی، استرس ادراک شده و حمایت اجتماعی با فرسودگی تحصیلی. راهبرد فرهنگ، 9(20)، 102-83.
دلاور، ع. (1396). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش.
رقیب، م.، سیادت، ع.، حکیمی­نیا، ب.، و احمدی، ج. (1389). اعتباریابی مقیاس هوش معنوی کینگ (SISRI-24) در دانشجویان دانشگاه اصفهان. مجله دستاوردهای روانشناختی، 17(1)، 164-141.
صادقی، م.، و باوزین، ف. (1398). احساس تنهایی در سالمندان: نقش بهزیستی ذهنی، سرمایه روان­شناختی و هوش معنوی. فصلنامه روان­شناسی پیری، 5(2)، 51-41.
عاشوری، ج. (1395). بررسی نقش سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی و سخت­رویی روانشناختی در پیش‌بینی کیفیت زندگی زنان سالمند. فصلنامه پرستاری سالمندان، 2(4)، 81-70.
عسکری، م.، عسگری، پ.، و سنگانی، ع. (1398). رابطه هوش معنوی، استرس ادراک‌شده و انعطاف‌پذیری کنشی با بهزیستی روان‌شناختی سالمندان. نشریه روان­پرستاری، 7(3)، 21-15.
مجیدی، ع.، و مرادی، ا. (1397). بررسی تأثیر آموزش مؤلفه‌های هوش معنوی بر میزان اضطراب مرگ در سالمندان. سالمند: مجله سالمندی ایران، 13(1)، 123-110.
مستعنی، س.، و سروقد، س. (1391). رابطه ویژگی­های شخصیتی و سرسختی روان­شناختی با فشار روانی شغلی پرستاران بیمارستان­های دولتی شیراز. دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 13(4)، 132-124.
میرزایی، م.، دارابی، س.، و باباپور، م. (1396). سال‌خوردگی جمعیت در ایران و هزینه‌های رو به افزایش بهداشت و درمان. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۲(۲)، 169-156.
نصیری، س.، عسکری­زاده، ق.، و فضیلت­پور، م. (1395). نقش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، سرسختی روانشناختی و خوش‌بینی در پیش‌بینی اضطراب مرگ زنان در سه‌ماهه سوم بارداری. نشریه روان پرستاری، 4(6)، 58-50.
ورعی، پ.، مؤمنی، خ.، و مرادی، آ. (1396). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی بر اساس دین‌داری و خود شفقت­ورزی در سالمندان. فصلنامه روانشناسی پیری، 3(1)، 54-45.
 
   Aldwin, C. M., Molitor, N. T., Avron, S., Levenson, M. R., Molitor, J., & Igarashi, H. (2011). Do stress trajectories predict mortality in older men? Longitudinal findings from the VA normative aging study. Journal of Aging Research, 896109.
Allen, A. B., Goldwasser, E. R., & Leary, M. R. (2012). Self-compassion and well-being among older adults. Self and Identity: The Journal of the International Society for Self and Identity, 11(4), 428-453.
Ashoori, J. (2016). Investigation the role of social capital, social support and psychological hardiness in predicting life quality of elderly women. Journal of Geriatric Nursing, 2(4), 70-81. [Persian]
Askary, M., Asgary, P., & Sangani, A. (2019). Relationship of spiritual intelligence, perceived stress and flexibility of action with psychological well-being in the elderly. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 7(3), 15-21. [Persian]
Basharpoor, S. (2014). Psychometric properties of the Persian version of the self-compassion scale in university students. Journal of Research in Psychological Health, 7(2), 66-75. [Persian]
Behroozi, N., Shahani Yeylaq, M., & Pourseyed, S. M. (2013). Relationship between perfectionism, perceived stress and social support with academic burnout. Rahborde Farhang, 9(20), 83-102. [Persian]
Brown, L., Huffman, L. C., & Bryant. C. (2019). Self-compassionate aging: A systematic review. The Gerontologist, 59(4), e311-e324.
Calhoun, L.G., Cann, A., Tedeschi, R.G., & McMillan, J.A. (2000). A correlational test of the relationship between posttraumatic growth, religion and cognitive processing. Journal of Traumatic Stress, 13(3), 521-527.
Chen, Y., Liang, Y., Zhang, W., Crawford, J. C., Sakel, K.L., & Dong, X. (2019). Perceived stress and cognitive decline in Chinese-American older adults. Journal of the American Geriatrics Society, 67(S3), S519-S524.
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385-396.
 
 
Davidson, S. (2002). Cultivating spiritual intelligence to heal diseases of meaning. Contemporary Nurse, 12(2), 103-105.
Delavar, A. (2017). Research Methodology in Psychology and Educational Sciences. Tehran: Virayesh Pub. [Persian]
Emamirad, A. M., & Amiri, H. (2018). The Relationship between Spiritual Health and Meaning of Life with Death Anxiety in Elders. Journal of Aging Psychology, 4(3), 251-261. [Persian]
Emmons, R. A. (2000). Spirituality and intelligence: Problems and prospects. International Journal for the Psychology of Religion, 10(1), 57-64.
Homan, K. J., & Sirois,   F. M. (2017).  Self-compassion    and    physical    health: Exploring    the    roles    of    perceived    stress    and    health-promoting    behaviors. Health Psychology Open, 4(2), 2055102917729542
Horsburgh, V. A., Schermer, J. A., Veselka, L., & Vernon, P. A. (2008). A behavioral genetic study of mental toughness and personality. Personality and Individual Differences, 46(2), 100-105.
King, D.B. (2008). Rethinking claims of spiritual intelligence: A definition, model and measure [Dissertation]. Canada: Trent University.
Kobasa, S. C. (1982). Commitment and coping in stress resistance among lawyers. Journal of Personality and Social Psychology, 42, 707-717.
Kobasa, S. C., Maddi, S. R., & Kahn, S. (1982). Hardiness and Health: A prospective study.Journal of Personality and Social Psychology,42, 884-890.
Majidi, A., & Moradi, O. (2018). Effect of teaching the components of spiritual intelligence on death anxiety in the elderly. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 13(1), 110-123. [Persian]
Marengoni, A., Angleman, S., Melis, R., Mangialasche, F., Karp, A., Garmen, A.,… & Fratiglioni, L. (2011). Aging with multimorbidity: a systematic review of the literature.  Ageing Research Reviews, 10(4), 430-439.
Mirzaie, M., & Darabi, S. (2017). Population aging in Iran and rising health care costs. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 12(2), 156-169. [Persian]
Mostaghni, S., & Sarvghad, S. (2012). Relationship of personality characteristics and psychological hardiness with job stress of nurses of public sector hospitals in Shiraz. Knowledge & Research in Applied Psychology, 13(4), 124-132. [Persian]
Munawar, K., & Tariq, O. (2018). Exploring relationship between spiritual intelligence, religiosity and life satisfaction among elderly Pakistani Muslims. Journal of Religion and Health, 57(3), 781-795.
Nasiri, S., Askarizadeh, G., & Fazilatpoor, M. (2017). The role of cognitive regulation strategies of emotion, psychological hardiness and optimism in the prediction of death anxiety of women in their third trimester of pregnancy. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 4(6), 50-58. [Persian]
Nasiri, T. (2016). Evaluation of the relationship between hardiness and self-efficacy with job satisfaction of high school teachers in the county of Shahriar. International Journal of Humanities and Cultural Studies, 2471-2479.   
Neff, K. D. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2(3), 85-101.  
Ng, S. M., & Lee, T. M. C. (2019). The mediating role of hardiness in the relationship between perceived loneliness and depressive symptoms among older. Aging & Mental Health, 4, 1-6.
Ong, A. D., Bergeman, C.S., Bisconti, T. L., & Wallace, K.A. (2006). Psychological resilience, positive emotions, and successful adaptation to stress in later life.  Journal of Personality and Social Psychology, 91(4), 730-749. 
Osmanovic-Thunstrom, A., Mossello, E., Akerstedt, T., Fratiglioni, L., &Wang, H.X. (2015). Do levels of perceived stress increase with increasing age after age 65? A population-based study. Age and Ageing, 44(5), 828-834.
Peavy, G. M., Jacobson, M. W., Salmon, D. P., Gamst, A. C., Patterson, T. L., Goldman, S., …., & Galasko, D. (2012). The influence of chronic stress on dementia-related diagnostic change in older adults. Alzheimers Disease & Associated Disorders, 26(3), 260-266.
Peavy, G. M., Lange, K.L., Salmon, D. P., Patterson, T.L., Goldman, S., Gamst, A. C.,…., & Galasko, D. (2007). The effects of prolonged stress and APOE genotype on memory and cortisol in older adults. Biological Psychiatry, 62(5), 472-478.
Perez-Blasco, J., Sales, A., Meléndez, J. C., & Mayordomo, T. (2016). The effects of mindfulness and self-compassion on improving the capacity to adapt to stress situations in elderly people living in the community. Journal Clinical Gerontologist, 39(2), 90-103.
Raghib, M., Siadat, A., Hakiminya, B., & Ahmadi, J. (2010). The validation of King’s Spiritual Intelligence Scale (SISRI-24) among students at University of Isfahan. Journal of Psychological Achievements, 17(1), 141-164. [Persian]
Rekha, P., & Laxmi, S. (2008). Spirituality and elderly. Journal of Wellbeing, 1(1), 34-38.
Ronnlund, M., Astrom, E., Adolfsson, R., & Carelli, M. G. (2018). Perceived stress in adults aged 65 to 90: Relations to facets of time perspective and COMT Val158Met Polymorphism. Frontiers in Psychology, 22(9), 378.
Sadeghi, M., & Bavazin, F. (2019). Loneliness in the elderly: Prediction based on mental well-being, psychological capital and spiritual intelligence. Journal of Aging Psychology, 5(1), 41-51. [Persian]
Scott, S. B., Jackson, B. R., & Bergeman, C.S. (2011). What contributes to perceived 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 14 اسفند 1398
  • تاریخ پذیرش: 20 اسفند 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار