نقش میانجی نارسایی شناختی در ارتباط بین ذهن‌آگاهی و صمیمیت زناشویی سالمندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

صمیمیت زناشویی یکی از مؤلفه­ های مهم کیفیت زندگی زناشویی در دوره ­های مختلف سنی است. نارسایی شناختی و ذهن ­آگاهی به عنوان عوامل روان‌شناختی می‌توانند در تبیین صمیمیت زناشویی افراد نقش داشته باشند. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی نارسایی شناختی در ارتباط بین ذهن­آگاهی و صمیمیت زناشویی سالمندان انجام شده است. طرح حاضر توصیفی از نوع همبستگی با روش تحلیل مسیر مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی بود. جامعه آماری پژوهش شامل سالمندان شهر رشت بود. در پژوهش حاضر 110 سالمند به شیوه نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند و به مقیاس صمیمیت زناشویی تامپسون و والکر، پرسشنامه نارسایی شناختی برودبنت و همکاران و فرم کوتاه پرسشنامه ذهن ­آگاهی والاچ و همکاران پاسخ دادند. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه 23 و SmartPLS نسخه 2 تحلیل شدند. یافته­ ها نشان داد ذهن ­آگاهی به‌صورت منفی نارسایی شناختی و به‌ صورت مثبت صمیمیت زناشویی را پیش‌بینی می­کند (01/0>P). همچنین ذهن ­آگاهی به‌صورت غیرمستقیم و با نقش میانجی نارسایی شناختی می‌تواند صمیمیت زناشویی را پیش‌بینی نماید (01/0>P). یافته ­های پژوهش حاضر نشانگر اهمیت ذهن ­آگاهی و نارسایی شناختی در تبیین صمیمیت زناشویی سالمندان است. بنابراین با برگزاری دوره‌هایی مبتنی بر یادگیری مهارت‌های ذهن ­آگاهی می‌توان قدم­ های سازنده در راستای توانمندی شناختی و ارتقاء کیفیت زندگی زناشویی سالمندان برداشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Mediating Role of Cognitive Failure in Relationship of Mindfulness and Marital Intimacy Among Elderly

نویسندگان [English]

  • Reza Ghasemi Jobaneh 1
  • Seyyed Valiolah Mousavi 2
  • Maryam Sadat Hoseini Seddigh 3
1 PhD Student of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahwaz, I.R., Iran
2 Associate Professor of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, I.R., Iran
3 MA of Family Counseling, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, I.R. Iran
چکیده [English]

Marital intimacy is one of the important components of quality of marital life in different periods of age. Cognitive failure and mindfulness as psychological factors may explain marital intimacy among people. Therefore, this study aimed to investigate the mediating role of cognitive failure in the relationship between mindfulness and marital intimacy among elderly. It was a descriptive correlation study with path analysis method based on partial least squares approach. The statistical population of the study included the elderly in Rasht, Iran. In this research 110 elderly were selected through voluntary sampling method in 2017 and responded to Thompson & walker marital intimacy scale, Walach et al. cognitive failures questionnaire and Broadbent et al. short form of mindfulness inventory. The gathered data were analyzed by Spss-23 and SmartPLS-2 software. Findings showed that mindfulness negatively predicted cognitive failure and positively predicted marital intimacy (P>0.01). Also, mindfulness could indirectly predict marital intimacy with the mediating role of cognitive failure (P>0.01). The findings of this study highlighted the importance of mindfulness and cognitive failure in explaining marital intimacy in elderly. Thus, holding courses to develop mindfulness skills could help to improve cognitive empowerment and quality of married life among elderly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elderly
  • marital intimacy
  • cognitive failure
  • mindfulness

مراجع

ابولقاسمی، ع.، و کیامرثی، آ. (1388). بررسی رابطه بین فراشناخت و نارسایی‌های شناختی در سالمندان. تازه‌های علوم شناختی، 11(1)، 15-8.
ارشدی، ن.، کازرونی عفیفون، ف.، و نیسی، ع. (1393). رابطه تعارض کار-خانواده با سلامت کلی، نارسایی شناختی در محیط کار و رضایت زناشویی: نقش تعدیل‌کننده کیفیت خواب و خودکارآمدی تعارض کار-خانواده. مجله علوم رفتاری، 8(4)، 305-295.
اعتمادی، ع.، نوابی نژاد، ش.، احمدی، س.، و فرزاد، و. (1385).بررسی تأثیر زوج‌درمانی به شیوه ایماگوتراپی بر افزایش صمیمیت زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره در شهر اصفهان. پژوهش­­های مشاوره، 5(19)، 22-9.
ثنائی، ب. (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: بعثت.
جهانیان، م.، و سپهری شاملو، ز. (1396). تأثیر ذهن­آگاهی بر رضایت زناشویی: با میانجیگری هوش هیجانی. روان پرستاری، ۵ (۳)، 6-1.
عباسی، م.، درگاهی، ش.، و قاسمی جوبنه، ر. (1397). نقش نارسایی شناختی و نارسایی هیجانی در تعارضات زناشویی زنان در معرض طلاق. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، ۲۰ (۱)، 6-1.
قاسمی جوبنه، ر.، عرب زاده، م.، جلیلی نیکو، س.، محمدعلی پور، ز.، و محسن زاده، ف. (1394). بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی فرم کوتاه پرسشنامه ذهن­آگاهی فرایبورگ. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 14(2)، 150- 137.
Abbasi, M., Dargahi, S., & Ghasemi Jobaneh, R. (2018). The role of cognitive failure and alexithymia in marital conflicts of women who apply for divorce. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences, 20(1), 1-6. [Persian]
Abolghasemi, A., & Kiamarsi, A. (2009). The Relationship between Metacognition and Cognitive Failures in the Elderly. Advances in Cognitive Sciences, 11(1), 8-15. [Persian]
Arshadi, N., Kazerouni, F., & Neisi, A. (2015). The relationship of work-family conflict with overall health, workplace cognitive failure, and marital satisfaction: The moderating role of sleep quality and work-family conflict self-efficacy. International Journal of Behavioral Sciences, 8(4), 295-305. [Persian]
Barnes, S., Brown, K.W., Krusemark, E., & Rogge, W. (2007). The role of mindfulness in satisfaction and responses to relationship stress. Journal of Marital and Family Therapy, 33(4), 482–500.
 Broadbent, D.E., Cooper, P.J., Fitzgerald, P.F., & Parke, K.R. (1982). The cognitive failures questionnaire (CFQ) and its correlates. British Journal of Clinical Psychology, 21(1), 1–16.
Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822–848.
Burpee, L.C., & Langer, E.J. (2005). Mindfulness and Marital Satisfaction. Journal of Adult Development, 12(1), 1- 8.
Chiesa, A., Calati, R., & Serretti, A. (2011). Does mindfulness training improve cognitive abilities? A systematic review of neuropsychological findings. Clinical Psychology Review, 31(3), 449-464.
Etemadi, O., Navabinejad, S., Ahmadi, S., & Farzad, V. (2006). The effect of couple therapy with imagotherapy method on increasing the intimacy of couples referring to counseling centers in Isfahan. Journal of Counseling Research, 5(19), 9-22. [Persian]
Feng, L., Ng, X.T., Yap, P., Li, J., Lee, T.S, Hakansson, K., … Ng, T.P. (2014). Marital Status and Cognitive Impairment among Community-Dwelling Chinese Older Adults: The Role of Gender and Social Engagement. Dementia and Geriatric Cognitive Disorders Extra, 4(3), 375-84.
Foulk, M.A., Ingersoll-Dayton, B., Kavanagh, J., Robinson, E., & Kales, H.C. (2014). Mindfulness-based cognitive therapy with older adults: an exploratory study. Journal of Gerontological Social Work, 57(5), 498-520.
Jahanian, M., & Sepehri Shamloo, Z. (2017). The Effect of Mindfulness on Marital Satisfaction: Emotional Intelligence as a Mediation. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 5(3), 1-6. [Persian]
Garand, L., Dew, M.A., Urda, B., Lingler, J.H., Dekosky, S.T., &Reynolds, C.F. (2007). Marital quality in the context of mild cognitive impairment. Western Journal of Nursing Research, 29(8), 976-92.
Ghasemi Jobaneh, R., Arab Zadeh, M., Jalili Nikoo, S., Mohammad Alipoor, Z., & Mohsenzadeh, F. (2015). Survey the Validity and Reliability of the Persian Version of Short Form of Freiburg Mindfulness Inventory. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 14(2), 137-150. [Persian]
Ghasemi Jobaneh, R., Nazari, A., & Sanai Zaker, B. (2018). The effect of mindfulness training on reducing couple burnout of addict’s wife. Journal of Research & Health, 8(6), 506- 512.
Greeff, A.P., & Malherbe, H.L. (2001). Intimacy and marital satisfaction in spouses. Journal of Sex & Marital Therapy, 27(3), 247-57.
Greeson, G. (2009). Mindfulness Research Update: 2008. Complementary health practice review, 14(1), 10–18.
Hair, J.F., Hult, G.T.M., Ringle, C.M., & Sarstedt, M. (2017). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). Second Edition. Thousand Oaks, California: Sage Publications
Holland, K. J., Lee, J. W., Marshak, H. H., & Martin, L. R. (2016). Spiritual Intimacy, Marital Intimacy, and Physical/Psychological Well-Being: Spiritual Meaning as a Mediator. Psychology of Religion and Spirituality, 8(3), 218-227.
Jones, K., Welton, S., Oliver, T.,  & Thoburn, J. (2011). Mindfulness, Spousal Attachment, and Marital Satisfaction: A Mediated Model. The Family Journal, 19(4), 1-5.
Kalra, G., Subramanyam, A., & Pinto, C. (2011). Sexuality: Desire, activity and intimacy in the elderly. Indian Journal of Psychiatry, 53(4), 300–306.
Kappen,G., Karremans, J., Burk, W., & Buyukcan-Tetik, A. (2018). On the Association Between Mindfulness and Romantic Relationship Satisfaction: the Role of Partner Acceptance. Mindfulness (NY), 9(5), 1543–1556.
Keng, S., Smoski, M.,&Robins, C. (2011). Effects of Mindfulness on Psychological Health: A Review of Empirical Studies. Clinical Psychology Review, 31(6), 1041–1056.
Lagana, L., Spellman, T., Wakefield, J., & Oliver, T. (2011). Ethnic Minority Status, Depression, and Cognitive Failures in Relation to Marital Adjustment in Ethnically Diverse Older Women. Clinical Gerontologist, 34(3), 173–189.
Lenze, E.J., Hickman, S., Hershey, T., Wendleton, L., Ly, K., Dixon, D., … & Wetherell, J.L. (2014). Mindfulness-based stress reduction for older adults with worry symptoms and co-occurring cognitive dysfunction. International Journal of Geriatric Psychiatry, 29(10), 991-1000.
Mejia-Arango, S., Miguel-Jaimes, A., Villa. A., Ruiz-Arregui, L., & Gutierrez-Robledo, L.M. (2007). Cognitive impairment and associated factors in older adults in Mexico. Salud Publication Mexico, 49(4), 475-81.
 Payne, T., & Schnapp, M. (2014). The Relationship between Negative Affect and Reported Cognitive Failures. Depression Research and Treatment, 1, 1-7.
Sanai, B. (2000).Family and Marriage Measurement Scales. Tehran: Besat. [Persian]
Walach, H., Buchheld, N., Buttenmuller, V., Kleinknecht, N., & Schmidt, S. (2006). Measuring mindfulness - The Freiburg mindfulness inventory (FMI). Personality and Individual Differences, 40, 1543-1555.
Xu, M., Thomas, P., & Umberson, D. (2015). Marital Quality and Cognitive Limitations in Late Life. The journals of gerontology, 71(1), 165-176.
Zerach, G., Anat, B.D., Solomon, Z., & Heruti, R. (2010). Posttraumatic symptoms, marital intimacy, dyadic adjustment, and sexual satisfaction among ex-prisoners of war. The Journal of Sexual Medicine, 7(8), 2739-49.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 20 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 09 دی 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار