اثربخشی آموزش مثبت‌نگری بر بهزیستی ذهنی، فراهیجان مثبت و توانایی خودمدیریتی زنان سالمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه روانشناسی و مشاوره، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

سالمندان به دلایل مختلف از جمله کاهش عملکردهای جسمی از نظر روان‌شناختی افت می‌کنند، بنابراین لزوم مداخله با هدف بهبود بهزیستی ذهنی، فراهیجان مثبت و توانایی خودمدیریتی در آنان ضروری است. در نتیجه، این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی آموزش مثبت‌ نگری بر بهزیستی ذهنی، فراهیجان مثبت و توانایی خود مدیریتی زنان سالمند انجام شد. پژوهش حاضر نیمه‌ تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه‌های آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش همه زنان سالمند سرای سالمندی استان تهران در سال 1398 بودند که از میان آنان 60 نفر با روش نمونه‌ گیری در دسترس و با توجه به معیارهای ورود به مطالعه انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 75 دقیقه‌ای آموزش مثبت‌ نگری دریافت کرد و گروه کنترل آموزشی ندید. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه بهزیستی ذهنی کییز و ماگیار-مو، خرده‌مقیاس فراهیجان مثبت میتمانسگروبر و همکاران و مقیاس توانایی خودمدیریتی شیورمانز و همکاران بودند. داده‌ها پس از ورود به نرم‌افزار SPSS نسخه 22 با روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیری تحلیل شدند. یافته‌ ها نشان داد که بین گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر بهزیستی ذهنی، فراهیجان مثبت و توانایی خودمدیریتی تفاوت معنی‌داری وجود داشت. به عبارت دیگر، آموزش مثبت‌ نگری باعث افزایش بهزیستی ذهنی، فراهیجان مثبت و توانایی خود مدیریتی در زنان سالمند شد (001/0>P). بر این اساس توصیه می‌گردد که مشاوران و روان‌ شناسان سرای سالمندی برای بهبود بهزیستی ذهنی، فراهیجان مثبت و توانایی خودمدیریتی در سالمندان از روش آموزش مثبت‌نگری در کنار سایر روش‌ها استفاده نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Positivism Training on Subjective Well-being, Positive Meta-emotion and Self-management Ability in the Elderly Women

نویسنده [English]

  • Parenaz Banisi
Assistant Professor, Department of Psychology and Counseling, West Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Elderly people get psychologically impaired for a variety of reasons including physical impairments, so the necessity of intervention to improve their mental well-being, positive meta emotion, and self-management seems essential. Consequently, this study aimed to determine the effectiveness of positivism training on mental well-being, positive meta emotion and self-management ability of elder women. The present study was quasi-experimental with pretest-posttest design and experimental and control groups. Statistical population of the study consisted of all elderly women attending nursing home in Tehran in 2019, 60 of whom were selected through convenience sampling method and were randomly divided into two experimental and control groups. The experimental group received 8 sessions of 75-minute positivism training and the control group did not receive any training. Also, samples were required to answer Keyes & Magyar-Moe’s subjective well-being questionnaire, Mitmansgruber et al. positive meta-emotion subscale and Schumans et al. self-management ability scale. Data were analyzed by SPSS software version 22 using one-way analysis of covariance. Results showed a significant difference between experimental and control groups in terms of subjective well-being, positive meta emotion and self-management ability. In other words, positivism training increased mental well-being, positive meta emotion and self-management ability in elder women (P<0.001). Based on the results, it is recommended that counselors and psychologists in nursing homes use positivism training along with other methods to improve mental well-being, positive meta emotion and self-management ability in elderly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positivism training
  • mental well-being
  • positive meta emotion
  • self-management ability
  • elderly women
احدی، ب.، مهری‌نژاد، س. ا.، و مرادی، ف. (1395). نارسایی‌های شناختی در سالمندان: نقش ذهن‌آگاهی و فراهیجان. فصلنامه روان‌شناسی پیری، 3(2)، 125-115.
رجبی، ف.، و اسلمی، ا. (1397). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر بهزیستی روان‌شناختی و شادکامی زنان سالمند. فصلنامه روان‌شناسی پیری، 4(4)، 312-301.
رضایی، ن.، پارسایی، ا.، نجاتی، ع.، نیک‌آمال، م.، و هاشمی رزینی، س. (1393). ویژگی‌های روانسنجی مقیاس فراهیجان دانشجویان. مجله تحقیقات روان‌شناختی، 6(23)، 124-111.
سلم‌آبادی، م.، رجبی، م. ج.، و صف‌آراء، م. (1397). اثربخشی آموزش مرور زندگی بر رضایت از زندگی و احساس انسجام زنان میانسال و سالمند مقیم خانه سالمندان شهر قزوین. سالمند: مجله سالمندی ایران، 13(2)، 209-198.
صیادی سرینی، م.، حجت‌خواه، س. م.، و رشیدی، علیرضا. (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت‌اندیشی بر بهزیستی روان‌شناختی و احساس تنهایی زنان سالمند. فصلنامه روان‌شناسی پیری، 2(1)، 71-61.
عرب‌زاده، م. (1395). تأثیر روان‌درمانی مثبت‌نگر بر توانایی‌های خودمدیریتی سالمندان. مجله سلامت و مراقبت، 18(3)، 236-228.
کاهه، م.، وامقی، ر.، فروغان، م.، بخشی، ع.، و بختیاری، و. (1397). رابطه خودپنداره و خودکارآمدی با خودمدیریتی در سالمندان آسایشگاه‌های شهر تهران. سالمند: مجله سالمندی ایران، 13(1)، 37-28.
نصیری‌کناری، ف.، و علیوندی‌وفا، م. (1396). پیش‌بینی اضطراب بارداری بر اساس بهزیستی ذهنی و شادکامی در زنان باردار شهر تبریز. مجله تصویر سلامت، 8(1)، 43-34.
 
Ahadi, B., Mehrinejad, S. A., & Moradi, F. (2017). Cognitive failure in the elderly: the role of mindfulness and meta-emotion. Journal of Aging Psychology, 3(2), 115-125. [Persian]
Arabzadeh, M. (2016). The effect of positive psychotherapy on self-management ability in elderly. Journal of Health and Care, 18(3), 228-236. [Persian]
Beiranvand, M., Keramati Moghadam, M., Sabounchi, R., Delphan, M., Ghafuori, A., & Keramati Moghadam, R. (2019). The effectiveness of positive thinking training on self-efficacy and emotion regulation in men with hemophilia. Trends in Medicine, 19, 1-5.
Ciucci, E., Baroncelli, A., & Toselli, M. (2015). Meta-emotion philosophy in early childhood teachers: Psychometric properties of the crèche educator emotional styles questionnaire. Early Childhood Research Quarterly, 33(4), 1-11.
Cramm, J. M., Strating, M. M., DeVreede, P. L., Steverink, N., & Nieboer, A. P. (2012). Validation of the self-management ability scale (SMAS) and development and validation of a shorter scale (SMAS-S) among older patients shortly after hospitalization. Health and Quality of Life Outcomes, 10(1), 9-15.
Hoogendijk, E. O., Vander Noordt, M., Onwuteaka-Philipsen, B. D., Deeg, D. J. H., Huisman, M., Enroth, L., & Jylha, M. (2019). Sex differences in healthy life expectancy among nonagenarians: A multistate survival model using data from the vitality 90+ study. Experimental Gerontology, 116, 80-85
Kahe, M., Vameghi, R., Foroughan, M., Bakhshi, E., & Bakhtyari, V. (2018). The relationships between self-concept and self-efficacy with self-management among elderly of sanatoriums in Tehran. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 13(1), 28-37. [Persian]
Keyes, C. L. M., & Magyar-Moe, J. L. (2003). The measurement and utility of adult subjective well-being. Positive psychological assessment: A handbook of models and measures. Washington, DC: American Psychological Association.
Koopman, E. M. (2015). Why do we read sad books? Eudaimonic motives and meta-emotions. Poetics, 52, 18-31.
Li, Z., Liu, T., Han, J., Li, T., Zhu, Q., & Wang, A. (2017). Confrontation as a mediator between sense of coherence and self-management behaviors among elderly patients with coronary heart disease in north china. Asian Nursing Research, 11(3), 201-206.
Lyubomirsky, S., & Layous, K. (2013). How do simple positive activities increase well – being? Current Directions in psychological Science, 22(1), 57-62.
Mitmansgruber, H., Beck, T. N., Hofer, S., & Schubler, G. (2009). When you don’t like what you feel: Experiential avoidance, mindfulness and meta-emotion in emotion regulation. Personality and Individual Differences, 46(4), 448-453.
 Nasiri-Kanari, F., & Alivandi-Vafa, M. (2017). The prediction of pregnancy anxiety on the basis of subjective well-being and happiness of pregnant women in Tabriz. Depiction of Health, 8(1), 34-43. [Persian]
Rajabi, F., & Aslami, E. (2019). The effect of group life skills training on psychological well-being and happiness in elderly women. Journal of Aging Psychology, 4(4), 301-312. [Persian]
Rezaei, N., Parsaei, I., Nejati, E., Nikamal, M., & Hashemi Rezini, S. (2014). Psychometric properties of meta-worry student scale. Journal of Psychological Research, 6(23), 111-124. [Persian]
Romo-Gonzalez, T., Ehrenzweig, Y., Sanchez-Gracida, O. D., Enriquez-Hernandez, C. B., Lopez-Mora, G., Martinez, A. J., & Larralde, C. (2014). Promotion of individual happiness and wellbeing of students by a positive education intervention. Journal of Behavior, Health & Social Issues5(2), 79-102.
Salmabadi, M., Rajabi, M. J., & Safara, M. (2018). Effectiveness of training the review of life on life satisfaction and sense of coherence middle-aged women and elderly nursing home residents in Qazvin. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 13(2), 198-209. [Persian]
Sayadi Sarini, M., Hojatkhah, S. S., & Rashidi, A. (2016). The effectiveness of positive thinking skills on enhancement of psychological well-being and decreased of loneliness in elderly women. Journal of Aging Psychology, 2(1):61-71. [Persian]
Schuurmans, H., Steverink, N., Frieswijk, K., Buunk, B. P., Slaets, J. P., & Lindenberg, S. (2005). How to measure self-management abilities in older people by self-report. The development of the SMAS-30. Quality of Life Research, 14(10), 2215-2228.
Seligman, M. E. D., Steen, T. A., Park, N., & Peterson, C. (2005). Positive psychology progress. Journal of American Psychologist, 5, 410-421.
Tabakhnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Fifth Edition, Boston: Pearson Education Inc.
Vinas, F., Casas, F., Abreu, D. P., Alcantara, S. C., & Montserrat, C. (2019). Social disadvantage, subjective well-being and coping strategies in childhood: The case of northeastern Brazil. Children and Youth Services Review97, 14-21.