سازگاری اجتماعی و حل مسأله در سالمندان: نقش تنظیم شناختى هیجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسى بالینى، دانشکده ادبیات، علومو انسانی و اتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

2 روانشناسى بالینى، دانشکده ادبیات، علومو انسانی و اتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

اهمیت سلامت روان سالمندان جامعه ایجاب می­کند که مطالعات گسترده­تری در این حوزه داشته باشیم. تنظیم هیجان در این گروه سنی می­تواند آنها را توانمند ساخته و از
آسیب­های روانی آنان پیشگیری کند. بنابراین این پژوهش با هدف پیش­بینی سازگاری اجتماعی و مؤلفه­های حل مسأله براساس مؤلفه­های تنظیم شناختی هیجان در سالمندان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه سالمندان مقیم سراها می­شود که از میان آنها سالمندان مجتمع کهریزک در پاییز سال ۱۳۹۶ بطور تصادفی انتخاب شد که از میان آنها ۱۳۰ نفر به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه­های سازگاری بل، حل مسأله هپنر و پترسون و تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی، کرایج، و اسپینهون بود. داده­ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چندراهه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از بین مؤلفه­های تنظیم شناختی هیجان، ملامت خود و نشخوار ذهنی به صورت مثبت و مؤلفه پذیرش به صورت منفی سازگاری اجتماعی را در سالمندان پیش‌بینی می­کند. همچنین مؤلفه­های ملامت دیگران، نشخوار ذهنی، فاجعه­آمیز پنداری به صورت منفی و مؤلفه­های تمرکز مجدد به برنامه­ریزی، ارزیابی مجدد مثبت، دیدگاه­پذیری و تمرکز مجدد مثبت به صورت مثبت، مؤلفه­های حل مسأله در سالمندان را پیش‌بینی می­کند. راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در سالمندان می‌تواند ظرفیت سازگاری اجتماعی و حل مسأله را در آنها تغییر داده و بدین­ترتیب سلامت روان آنها را تحت تأثیر قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Adjustment and Problem-Solving in the Elderly: The Role of Cognitive Emotion Regulation

نویسندگان [English]

  • Soheila Naji Ranjbaran Pour 1
  • Bita Nasrolahi 2
1 MSc Clinical Psychology, Faculty of Letters and Humanities, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
2 Clinical Psychology, Faculty of Letters and Humanities, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Chronic pain seems to be one of the chronic diseases associated with the elderly which causes stress in the elderly. Researchers are looking to treat this stress through non-pharmacological methods. Therefore, the present research­ aimed to determine the effectiveness of acceptance and commitment therapy on the reduction of perceived stress in the elderly afflicted with chronic pain. This research was a quasi-experimental study with a pretest-posttest and control group design. The statistical population included all the elderly with chronic pain living in Mashhad during 2017. For this aim, 24 of the elderly were chosen through a convenience sampling method along with inclusion criteria and placed randomly into two groups of experimental and control (with 12 members). Research tools consisted of the Cohen Perceived Stress Scale and the McGill Pain Questionnaire. Acceptance and commitment therapy was administered to the experiment group in eight 90-minute sessions, while the control grope received no intervention at the same time. Research data were analyzed using the univariate analysis of covariance (ANCOVA). Results indicated the reduction of scores of perceived stress in the experimental group in comparison to that of the control group (P<0.05). Thus, acceptance and commitment therapy appears to be effective in the reduction of perceived stress in the elderly afflicted with chronic pain. The findings demonstrate the necessity of using acceptance and commitment therapy to reduce perceived stress in the elderly. Therefore, acceptance and commitment therapy is suggested to be used to provide psychological services for the elderly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive emotion regulation
  • problem solving
  • social adjustment
  • elderly

اصل مقاله

 

مراجع

ابراهیم­پور، ق. (1396). مقایسه رضایت از زندگی، سازگاری اجتماعی و خوش­بینی در سالمندان ساکن منزل و سرای سالمندان. مجله روانشناسی پیری، 3(3)، 228-219.
بهروز، م. (۱۳۹۳). پیش‌بینی سازگاری نوجوانان براساس طرحواره‌های ناسازگار اولیه و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (پایان­نامه چاپ نشده کارشناسی ارشد). دانشگاه شیراز.
حسنی، ج. (۱۳۸۹). بررسی اعتیاد و روایی فرم کوتاه پرسش­نامه نظم‌جویی شناختی هیجان. تحقیقات علوم رفتاری، ۹(۴)، 240-229.
حسنی، ج.، و کدیور، پ. (۱۳۹۲). تعیین اعتبار و روایی نسخه فارسی پرسشنامه راهبردهای فرایندی نظم­جویی هیجان. فصل­نامه اندازه­گیری تربیتی، ۱۴(۴)، ۱۴۶-۱۱۱.
حسینی رمقانی، ن.، میردریکوند، ف.، و پناهی، ه. (1396). نقش مهارت­های ارتباطی حمایت اجتماعی و تجارب معنوی روزانه در پیش‌بینی احساس تنهایی سالمندان. سالمندشناسی، 1(4)، 57-47.
زارع، ح.، عباسپور، پ.، و یوسفی، ف. (۱۳۹۴). نقش آموزش مهارت حل مسأله و بازسازی شناختی بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و کارکرد خانواده در زنان نابارور. مجله روانپزشکی و روانشناختی شناخت، ۲(۱)، ۹۳-۸۱.
سام دلیری، س.، پناغی، ل.، مختارنیا، ا.، سید موسوی، پ. (۱۳۹۶). تحلیل عاملی تأییدی و اعتباریابی سیاهه خودنظم‎جویی نوجوانان. روان­شناسیتحولی: روان­شناسان ایرانی، ۱۳(۵۲)، ۴۰۶-۳۹۵.
سامانی، س.، و صادقی، ل. (1389). بررسی کفایت روان­سنجی پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان. مجله روش­ها و مدل­های روانشناختی، 1(1)، 62-51.
صدری دمیرچی، ا.، اسدی شیشه گران، س.، و اسماعیلی قاضی ولویی، ف. (۱۳۹۶). اثربخشی آموزش برنامه مهارت های هیجانی- اجتماعی بر کنترل خشم و توانایی حل مسأله اجتماعی در نوجوانان وابسته به مواد. طب انتظامی، ۶(۱)، ۷۶-۶۷.
فانی، م. (۱۳۹۵). سالمندی و سلامت روان (سرمقاله). پژوهش در دین و سلامت، ۲(۳)، ۳-۱.
فتحی آشتیانی، ع.، و داستانی، م. (1390). آزمون­های روان شناختی: ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. تهران: بعثت.
قلی زاده، ص.، خانکه، ح.، و محمدی، ف. (۱۳۹۰). بررسی تأثیر کتاب درمانی بر میزان توانایی‌های خودمدیریتی سالمندان. مجله سالمندی ایران، ۶(۲۲)، ۵۷-۵۱.
یزدانبخش، ک. (1394). اثربخشی مرور زندگی بر افزایش سازگاری اجتماعی سالمندان بازنشسته. مجله روان‌شناسی پیری، 1(3)، 179-185.
راستگو، ا. نادری، ع. شریعتمداری، ع.و سیف نراقی، م. (1389). بررسی تأثیر آموزش سواد اطلاعاتی اینترنت بر رشد یادگیری خودراهبر دانشجویان. فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهشنامه تربیتی، 6 (24)، 24-1.
 
Beblo, T., Fernando, S., Kamper, P., Griepenstroh, J., Aschenbrenner, S., Pastuszak, A., … Driessen, M. (2013). Increased attempts to suppress negative and positive emotions in Borderline Personality Disorder. Psychiatry Research, 210(2), 505–509. doi: 10.1016/j.psychres.2013.06.036
Behrouz, M. (2014). Predicting Adolescent Adaptation Based on Early Maladaptive Schemas and Cognitive Emotion Regulation Strategies (Unpublished Master Thesis). Shiraz University. [Persian]
Blanchard-Fields, F. (2007). Everyday Problem Solving and Emotion. Current Directions in Psychological Science, 16(1), 26-31. doi: 10.1111/j.1467-8721.2007.00469.x
Charles, S. T., & Mavandadi, S. (2004). Social support and physical health across the life span: Socioemotional influences. Growing together: Personal relationships across the life span, 240-267.
Clark, J. C. (2002). Problem solving and personality factors of two Atrisk college population. College population, College of Human Resources and Education of West Virginia University. Morgantown: West Virginia.
Crain, W. (2016). Theories of development: concepts and applications. London and New York: Routledge.
D’Zurilla, T. J., Meydeu Olivares, A., & Gallardo Pujol, D. (2011). Predicting social problem solving using personality traits. Personality and Individual Differences, 50, 142-147.
Dubey, A. (2010). Role of emotion regulation difficulties and positive/negative affectivity in explaining alexithymia-health relationship: An overview. Indian Journal Of Social Science Researches, 7, 20-31.
Ebrahimpour, G. H. (2017). Comparison of satisfaction with life, Social Adjustment and Optimism in the Elderly at Home and Nursing Homes. Journal of Aging Psychology, 3(3), 219-228. [Persian]
Eskin, M., Savk, E., Uslu, M., & Küçükaydoğan, N. (2014). Social problem-solving, perceived stress, negative life events, depression and life satisfaction in psoriasis. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 28(11), 1553-1559.
Fani, M. (2016). Aging and mental health. Journal of Research on Religion & Health Editorial, 2(3), 1- 3. [Persian]
Fathi Ashtiani, A., & Dastani, M. (2011). Psychological tests: personality assessment and mental health. Tehran: Besat. [Persian].
Garnefski, N., & Kraaij, V. (2006). Relationships between cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: A comparative study of five specific samples. Personality and Individual Differences, 40(8), 1659-1669. doi:https://doi.org/10.1016/j.paid.2005.12.009
Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and depression. Personality and Individual Differences, 30(1), 1311-1327.
Geiger, P. J., Peters, J. R., & Baer, R. A. (2014). Using a measure of cognitive distortion to examine the relationship between thought suppression and borderline personality features: A multi-method investigation. Personality and Individual Differences, 59, 54-59.
Gholizadeh, P., Khaneke, H., and Mohammadi, F. (2011). The effect of bibliotherapy on elderly self-management abilities. Iranian Journal of Ageing, 1(1), 2-1. [Persian]
Hasani, J. (2013). Assessment of the reliability and validity of the Persian version of emotion regulation process
     strategies questionnaire. Educational Measurement, 14(4), 111-146. [Persian]
Hassani, J. (2011). The Reliability and validity of the short form of the cognitive emotion regulation questionnaire. Journal of Research in Behavioral Sciences, 9(4), 229-240. [Persian]
Heppner, P. P., & Petersen, C. H. (1982). The development and implications of a personal problem solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29, 66-75.
Hosseini Ramaghani, N., Mir Drikvand, F., & Panahi, H. (2017). The role of communication skills, social support and daily spiritual experiences in predicting loneliness feeling of the elderly. Journal of Gerontology, 1(4), 47-57.‏ [Persian]
Kohn, N., Eickhoff, S. B., Scheller, M., Laird, A. R., Fox, P. T., & Habel, U. (2014). Neural network of cognitive emotion regulation--an ALE meta-analysis and MACM analysis. Neuroimage, 87, 345-355. doi: 10.1016/j.neuroimage.2013.11.001
Lyubomirsky, S., & Nolen-Hoeksema, S. (1993). Self-perpetuating properties of dysphoric rumination. Journal of Personality and Social Psychology, 65(2), 339-349. doi.org/10.1037/0022-3514.65.2.339
Nolen-Hoeksema, S. (1991). Responses to depression & their effects on the duration of depressive episodes. Journal of Abnormal Psychology, 100, 569-582.
Nolen-Hoeksema, S., Wisco, E. B., & Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on Psychological Science, 3(5), 400-424.
Rastgoo, A., Naderi, E., Shariatmadari, A., & Seifnaraghi, M. (2011). The Impact of Internet Information Literacy Training on University Student’s Problem Solving Skills.‏ Journal of New Approach in Educational Administration, 1(4), 1 - 22. [Persian].
Sadri Damirchi, E., Asadi Shishehgeran, S., & Esmaeili ghazivaloii, F. (2017). Effectiveness of social-emotional skills program on anger control and social problem-solving in adolescent’s whit drug dependency. Journal of Police Medicine, 6(1), 67-76.‏ [Persian]
Sam, D. S., Panaghi, L., Mokhtarnia, I., & Seyed, M. P. S. (2017). Confirmatory factor analysis and reliability of the adolescents’ self-regulation inventory.‏ Journal of Iranian Psychologists, 13(52), 395 - 406. [Persian]
Siu, A. M. H., & Shek, D. T. L. (2009). Social Problem Solving as a Predictor of Well-being in Adolescents and Young Adults. Social Indicators Research, 95(3), 393-406.
Troy, A. S. (2012). Cognitive reappraisal ability as a protective factor resilience to stress across time and context (Doctoral Dissertation). University of Denver.
Vatan, S., Lester, D., Gunn. J. F. (2014). Emotion dysregulation, problem-solving, and hopelessness. Psychological reports, 114(2), 647-51.
Yazdanbakhsh, K. (2015). Effects of life review on social adjustment of retirees' elderly persons.‏ Journal of Aging Psychology, 1(3), 179-185. [Persian]
Zare, H., Abaspour, P., Yousefi, F. (2015). The Role of problem-solving skill training and cognitive restructuring on cognitive emotion regulation strategies, and family functioning in infertile women. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry, 2(1), 81-93 [Persian]

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 اسفند 1397
  • تاریخ بازنگری: 10 تیر 1398
  • تاریخ پذیرش: 12 مرداد 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار