رابطه سلامت معنوی و معنایابی در زندگی با اضطراب مرگ در سالمندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناس ارشد روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

با توجه به افزایش جمعیت سالمندان ایرانی و تنوع اضطراب‌ها به‌ویژه اضطراب مرگ در این دوره، بررسی عوامل مربوط به سلامت معنوی و معنایابی در زندگی و پیشگیری از اختلال اضطراب مرگ در سالمندان یک امر ضروری است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سلامت معنوی و معنایابی زندگی با اضطراب مرگ در سالمندان کانون بازنشستگان مخابرات شهر بروجرد انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه بازنشستگان سالمند زن و مرد نهادهای دولتی شهر بروجرد بودند که از میان آنها شرکت مخابرات انتخاب شد. حجم نمونه براساس نمونه­گیری تصادفی ساده چندمرحله‌ای 300 نفر (215 نفر مرد و 85 نفر زن) انتخاب گردید. ابزار پژوهش سه پرسشنامه سلامت معنوی ﭘﻮﻟﻮﺗﺰﻳﻦ ‌ﻭ ﺍﻟﻴﺴﻮﻥ،هدف در زندگی کرامباف ‌و ماهولیک و اضطراب مرگ تمپلر بود. در تحلیل داده‌ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد بین سلامت مذهبی با اضطراب آشکار و بین سلامت وجودی با اضطراب آشکار و افسردگی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد.  بین رضایت از زندگی با اضطراب آشکار و و سرزندگی با اضطراب و افسردگی، بین عاطفه مثبت و منفی با اضطراب آشکار و افسردگی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. همچنین یافته­ها بر اساس آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد که سلامت معنوی و معنایابی در زندگی توان پیش‌بینی اضطراب مرگ را دارد. بر اساس یافته­های این مطالعه انتظار می­رود رشد و تقویت سلامت معنوی و معنایابی در زندگی به عنوان روش‌های مناسب برای پیشگیری، کاهش آسیب­های روانی، مشکلات، اضطراب مرگ و بهبود بهزیستی روان­شناختی در سالمندان مورد توجه قرار گیرد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Spiritual Health and Meaning of Life with Death Anxiety in Elders

نویسندگان [English]

  • Amir Mohammad Emamirad 1
  • Hasan Amiri 2
1 M.A student psychology,Faculty of Literature and Humanities, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran.
2 Assistant Professor of psychology Department ,Faculty of Literature and Humanities, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran.
چکیده [English]

Due to the increase in the population of Iranian elders and a variety of anxieties, especially death anxiety in old age, it is essential to investigate the factors relative to spiritual health and meaning in life and prevent death anxiety disorder among elders. Therefore, the present study aimed to study the relationship of spiritual health and meaning of life with death anxiety in elderly people of the Telecommunication Retirement Center in Brojerd. A descriptive-correlational method was used in this study. All male and female retirees in government agencies in Borojerd were considered as study subjects, among all retirees from telecommunication companies were selected. 300 people (215 males and 85 females) were chosen through simple multistage random sampling. Three questionnaires were used in the present study to collect data: Spiritual Health developed by Yolotzzin and Ellison, the purpose of life by Crambaf and Maholik, and death anxiety by Templer. Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis to analyze the data. Findings suggested a significant and inverse relationship between religious health and observable anxiety, and existence health with obvious anxiety and depression. There was a significant inverse relationship between satisfaction with life and obvious anxiety, vitality with anxiety and depression, and positive and negative emotions with obvious anxiety and depression. Also, findings from multiple regression tests showed that spiritual health and the meaning of life could be predictors of death anxiety. Furthermore, findings presented that growth and reinforcement of spiritual health and meaning of life should be considered as appropriate ways to prevent and reduce psychological trauma, problems, death anxiety and improve psychological health among elderly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spiritual health
  • the meaning of life
  • the anxiety of death
  • elderly
احمدی، ع.، عابدی پریجا، ح.، حبیبی، م.، صادقی، ا.، و مداحی، س. س. (1395). رابطه معناداری زندگی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده در بین سالمندان ساکن آسایشگاه‌های شهر اصفهان. مجله علمی پژوهشی سالمند، 11(1)، 125-118.
اصلانی، ی.، حسینی، ر. ا.، علیجانپور آقاملکی، م.، جوانبختیان قهفرخی، ر.، و برهانی‌نژاد، و. ر. (1396). سلامت معنوی و رضایت از زندگی در سالمندان بستری در بیمارستان‌های شهرکرد. مجله بالینی پرستاری و مامایی، 3(4)، 10-1.
اورنگ، س.، هاشمی رزینی، ه.، و عبداللهی، م. ح. (1396). بررسی رابطه طرحواره­های ناسازگار اولیه با معنای زندگی و بهزیستی روان­شناختی سالمندان. سالمند، 46(17)، 345-329.
جدیدی، ع.، فراهانی نیا، م.، جان محمدی، س.، و حقانی، ح. (1393). بررسی ارتباط سلامت معنوی و کیفیت زندگی سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک. نشریه پرستاری ایران، 1(2)، 38-31.
چراغی، م.، عریضی، ح. ر.، و فراهانی، ح. ا. (1387). بررسی اعتبار، روایی، تحلیل عوامل و هنجاریابی پرسشنامه هدف در زندگی کرامباف و ماهولیک. روانشناسی، 48(18)، 413-396.
خاکی، س.، خصالی، ز.، فرج‌زاده، م.، دالوند، س.، مسلمی، ب.، قانعی قشلاق، ر. (1396). ارتباط بین افسردگی و اضطراب مرگ با کیفیت زندگی سالمندان. مجله حیات، 23(2)، 161-152.
خضری، ل.، بحرینی، م.، روانی‌پور، م.، و میرزایی، ک. (1394). ارتباط سلامت معنوی با افسردگی و اضطراب مرگ در بیماران سرطانی شهر بوشهر در سال 1393. فصنامه پرستاری گروه‌های آسیب‌پذیر، 2(2)، 28-15.
رجبی، غ. ر.، و بحرانی، م. (1380). تحلیل عاملی سؤال‌های مقیاس اضطراب مرگ. مجله روانشناسی، 1(4)، 343-331.
رحیمی، ن.، نوحی، ع.، نخعی، ن. (1392). سلامت معنوی و نگرش به معنویت و مراقبت معنوی در دانشجویان پرستاری و مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران (نشریه پرستاری ایران)، 26(85)، 65-55.
زراعتی، م.، حقانی زمیدانی، م.، و خدادادی سنگده، ج. (1395). مقایسه افسردگی و اضطراب مرگ در سالمندان مقیم و غیرمقیم در سرای سالمندان، نشریه پرستاری ایران، 29 (102). 54-45.
سرتیپ­زاده، ا.، علی‌اکبری، م.، طبائیان، س. ر. (1395). بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر اضطراب مرگ سالمندان مقیم خانه سالمندان. مجله روانشناسی و دین،2(36)، 70-57.
سیدالشهدایی، م.، حشمت، ش.، سیدفاطمی، ن.، حقانی، ح.، و مهرداد، ن. (1392). سلامت معنوی سالمندان مقیم سرای سالمندان و مقیم منزل. نشریه پرستاری ایران، 26(81)، 20-11.
شارجبیان گرگابی، ه. و ارشد ریاحی، ع. (1395). نقش فطرت در معناداری زندگی از دیدگاه صدرای شیرازی. دو فصلنامه علمی- پژوهشی انسان پژوهی دینی، 13(35)، 49-29.
شریف‌نیا، ح.، م. ع.، عبادی، ع.، تقی‌پور، ب.، زراعتگر، ل و شهیدی، س. (1396). ارتباط بین هوش معنوی و سلامت معنوی با اضطراب مرگ در جانبازان ایرانی، مجله طب نظامی. 19(4)، 343-336.
شهریاری، ع.، و غفاری توران، ز. (1394، اردیبهشت). بررسی نقش و جایگاه سلامت معنوی درآمدی به زندگی در بین زنان استان گلستان. مقاله ارائه شده در همایش دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی. بازیابی شده از http://scholar.conference.ac/index.php/download/file/5995-The-role-and-position-of-spiritual-health-in-life-expectancy-between-women-in-Golestan-Province
صدری دمیرچی، ا.، و رمضانی، ش. (1395). اثربخشی درمان وجودی بر احساس تنهایی و اضطراب مرگ در سالمندان. روان‌شناسی پیری، 2(3)،12-1.
عابدی، ش.، فروغان، م.، خانجانی، م. س.، بخشی، ع. ا.، فرهادی، ا. (1394). بررسی رابطه معنای زندگی در سلامت معنوی در سالمندان مقیم آسایشگاه شهرستان شمیرانات 1393. مجله علمی پژوهشی سالمند، 11(3)، 465-456.
کاکابرایی، ک. و معاذی­نژاد، م. (1395). رابطه سن و معنایابی در زندگی با اضطراب در زنان و مردان سالمند. مجله روان­شناسی پیری، 2(1)، 47-37.
محمدی­زاده، ع.، عسکری‌زاده، ق و باقری، م. (1395). رابطه سلامت معنوی با اضطراب مرگ در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس. مجله دین و سلامت، 4(2)، 28-20.
مشکات، م. (1388). اهمیت التفات به وجود در معناداری زندگی. فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشه نوین دینی، 5(16)، 181-159.
نادری، ف، و روشنی، خ. (1390). رابطه هوش معنوی و هوش اجتماعی با اضطراب مرگ زنان سالمند. نشریه زن و فرهنگ، 2(6)، 67-55.
نصیرپور، م. و رضایی، آ. (1395). رابطه طرحواره‌های شناختی و اضطراب مرگ با نگرش به زندگی سالمندان (پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
نصیری، ح. ا. و جوکار، ب. (1387). معناداری زندگی، امید، رضایت و سلامت روان در زنان. مجله پژوهش زنان، 6(2)، 176-157.
ولایی، ن. و زالی پور، س. (1394). اثربخشی معنادرمانی بر اضطراب مرگ سالمندان. مجله روان شناسی پیری، 1(1)، 55-49.
ویسکرمی، ح. ا.، بزرگر بفرویی، م. و یوسف‌وند، ل. (1397). رابطه جهت‌گیری مذهبی و اضطراب مرگ در سالمندان: نقش میانجی ادراک پیری و سلامت معنوی. مجله پیری، 3(4)، 291-281.
اله‌بخشیان، م.، جعفرپور علوی، م.، پرویزی، س.، و حقانی، ح. (1389). ارتباط سلامت معنوی و کیفیت زندگی در مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس. مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، 3، 33-29.
Agli, O., Bailly, N., & Ferrand, C. (2015). Spirituality and religion in older adults with dementia: a systematic review. International Psychogeriatrics, 27(5), 715-725.
Carpenito-Moyet, L. J. (2008). Manuel de diagnostics infirmiers, traduction de la 12e édition. Issy-les-Moulineaux: Masson.
Fernsler, J. I., Klemm, P., & Miller, M. A. (1999). Spiritual well-being and demands of illness in people with colorectal cancer. Cancer Nursing, 22(2), 134-140.
Firestone, R., & Catlett. R. (2009). Beyond death anxiety. New York: Springer Publishing Company.
Furer, P., Walker, J. R. Stein, M. (2007). Treating health anxiety and fear of death: Apractioners guide. New York: Springer Publishing.
June, M.C. (2007). A Literature Review Related to Spiritual Health and Health. Outcomes, 20 (5), 224-236.
Kang, K. A., Im, J.I., Kim, H.S., Kim, S.J., Song, M.K., Sim, S. (2009). The Effect of logotherapy on the suffering, finding meaning, and spiritual well-being of adolescents with terminal cancer. Journal of Korean Academy of Child Health Nursing, 15(2), 136-44. doi: 10.4094/jkachn.2009.15.2.136
Kim, S. S., Kim-Godwin, Y. S., & Koenig, H. G. (2016). Family spirituality and family health among Korean-American elderly couples. Journal of Religion and Health, 55(2), 729-746.
Krause, S., Rydall, A., Hales, S., Rodin, G., & Lo, C. (2015). Initial validation of the Death and Dying Distress Scale for the assessment of death anxiety in patients with advanced cancer. Journal of Pain and Symptom Management, 49(1), 126-134.
Lan, X., Xiao, H., Chen, Y., & Zhang, X. (2018). Effects of life review intervention on life satisfaction and personal meaning among older adults with frailty. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Service, 56(7), 30-36
Lou, V. W. Q. (2015). Conceptualizing Spiritual well-Being: A Qualitative Inquiry. Spiritual Well-Being of Chinese Older Adults, 13-25. doi: 10.1007/978-3-662-46303-1.
MacKinlay, E., & Burns, R. (2017). Spirituality promotes better health outcomes and lowers anxiety about aging: The Importance of spiritual dimensions for baby boomers as they enter older adulthood. Journal of Religion, Spirituality & Aging, 29(4), 1-18.
Nam, I., Yoon, H., Kim, Y., Lim, Y. O., Lee, H., & Choi, K. (2016). The Mediating Role of Optimism and Pessimism on the Relationship between Spirituality and Depression among Elderly Cancer Patients. Korean Journal of Health Promotion, 16(2), 127-133.
Nilsson, M., Ekman, S. L., Ericsson, K., & Winblad, B. (1996). Some characteristics of the quality of life in old age illustrated by means of Allardt's concept. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 10(2), 116-121.
Paloutzian, R. F., & Ellison, C.W. (1982). Loneliness, spiritual well-being, and quality of life. In L. A. Peplau & D. Perlman (Eds.), Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy. New York: Wiley.
Roger, J. S., Michele, Y. W, Sue, R., Gail, J., & Josephine, M. C. (2016). Knowing, planning for and fearing death: Do adults with intellectual disability and disability staff differ? Journal of Research in Developmental Disabilities, 49(12), 47–59.
Templer, D. I. (1970). The construction and validation of a death anxiety scale. Journal of General Psychology, 82, 165–177.
Tomás-Sábado, J., & Gómez-Benito, J. (2002). Psychometric properties of the Spanish form of templer's death anxiety scale. Psychological Report, 91(2), 116-120.
Trivedi, S. C., Subramanyam, A. A., Kamath, R. M., & Pinto, C. (2016). Study of spirituality in elderly with subjective       memory complaints. Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology, 29(1), 38-46.
World Health Organization. Global health and ageing. Geneva: World Health Organization; 2011.