پیش بینی شادکامی بر اساس الگوی پنج عاملی شخصیت و باورهای فراشناخت در سالمندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان شناسی عمومی، دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران

2 استادیار گروه روان شناسی، دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران

چکیده

 
سالمندی دوره‌ی اجتناب‌ناپذیری از زندگی هر فرد است که شناخت و واکنش صحیح نسبت به آن می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد. کیفیت زندگی خوب با شادکامی ارتباط دارد. پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی شادکامی براساس الگوی پنج عاملی شخصیت و باورهای فراشناخت در سالمندان انجام شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است و نمونه­ی تحقیق شامل 200 نفر از سالمندان ساکن در سرای سالمندان شهر تهران در سال 1394 بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه­ها­ی شادکامی آکسفورد، شخصیت نئو (فرم کوتاه) و باورهای فراشناخت (MCQ-30) بود که شرکت­کنندگان در پژوهش تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده‌های آماری از روش همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام استفاده شد. نتایج روش­های آماری، همبستگی منفی و معناداری بین روان­رنجورخویی با شادکامی و همبستگی مثبت و معناداری بین برونگرایی و شادکامی نشان داد. همچنین از بین زیرمقیاس‌های باورهای فراشناخت، باورهای مثبت در مورد نگرانی رابطه­ی منفی و معناداری را با شادکامی نشان داد. نتایج بدست آمده حاکی از آن بود کهروان­رنجورخویی، برونگرایی و باورهای مثبت در مورد نگرانی از پیش‌بین‌های مهم شادکامی به شمار می‌آیند. برونگرایی و روان­رنجورخویی 9/30 درصد از واریانس شادکامی و باورهای مثبت در مورد نگرانی 3/6 درصد از واریانس شادکامی را تبیین می‌کند. 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Prediction of Happiness Based on Five Factors Model of Personality and Meta-Cognitive Beliefs in Elderly

نویسندگان [English]

  • Sedigheh Gheitanchi 1
  • Hossein EbrahimiMoghadam 2
چکیده [English]

Aging is unavoidable period of everybody's life that cognition and property response to it, can improve the life quality. Good life quality is associated with Happiness. The aim of the present study was to predict Happinessامه based on Five Factor model of Personality and Meta-Cognitive Beliefs in elderly people. That study was Descriptive-Correlation. The study includes a sample of 200 elderly who were resident at Tehran Nursing House at 2015 and participants were selected by Cluster Random Sampling method. Measuring tools included Oxford Happiness Questionnaire, NEO Personality Inventory (short form) and Meta-Cognitive Beliefs Questionnaire (MCQ-30) that filled by participants. In order to analyze obtained data Pearson Product Moment Correlation and Multiple Regression method were employed. Statistical results indicated a negative significant Correlation between Neuroticism with Happiness and positive significant Correlation between Extroversion with Happiness. Also about subscales of Meta-Cognitive Beliefs, Positive Beliefs about Worry showed a negative significant relationship with Happiness. Results indicated that Neuroticism, Extroversion and Positive Beliefs about Worry were strong predictors of Happiness. Neuroticism and Extroversion explained 30.9% and Positive Beliefs about Worry 6.4% of the variance of Happiness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Five Factor of Personality Model
  • happiness
  • Meta-Cognitive Beliefs
  • elderly
خانی‌پور، ا. (1391). پایائی و روایی پرسشنامه شخصیتی (NEO-FEI). فصلنامه تخصصی روان‌سنجی، 2، 21-15.
شکرکن، ح. حسینی، ‌ف. نعامی، ‌ز. (1392). تعیین روابط ساده و چندگانه ویژگی‌های پنج عامل شخصیت با نگرش‌های سه گانه شغلی در کارکنان. پژوهش‌های روانشناختی، 16(1)، 56-43.
شیرین‌زاده دستگیری،‌ ص. (1387). بررسی ساختار عاملی، روایی و اعتبار پرسشنامه فراشناخت (MCQ-30). مجله روان‌شناسی، 48، 461-445.
صالحی، ن. (1391). مقایسه باورهای فراشناخت و نگرانی در افراد مبتلا به افسردگی وسواسی اجباری و افراد سالم (پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده) دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
عسکری، م. (1389). سلیگمن و خیام. خبر نامه انجمن روان‌شناسی ایران، 4 .
علیپور، ا.، و آ‌گاه هریس،‌ م. (1386). اعتبار و روائی فهرست شادکامی اکسفورد در ایرانی‌ها. فصلنامه روانشناسان ایرانی، 3(12) 298-287.
غیائی، ن. (1391). رابطه شیوه‌های فرزندپروری و ویژگی‌های شخصیت با شادکامی در دانشجویان (پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده).‌ دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. 
فرانکلین، س. (1389). روانشناسی شادکامی: زندگی انسانی خوب (ترجمه ج. نجفی زند). تهران: سخن. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2010)
گروسی فرشی، م.، مانی، ا.، و بخشی­پور، ع. (1385). ارتباط بین ویژگی‌های شخصیتی و احساس شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز. فصلنامه روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 1(1)، 158-143.
محسنی، ن. (1393). نظریه‌ها در رواشناسی رشد. تهران: جاجرمی.
مغانلو، م.، و آگیلار- وفایی، م. (1388). رابطه عوامل و وجوه الگوی پنج عاملی شخصیت با شادکامی و سلامت روانی و جسمانی. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران،‌ 15(3)، 299-290.
هومن، ح. (1370). استنباط آماری در پژوهش رفتاری. تهران: دیبا.
 
Argyle, M. (1997).Is happiness a cause of health? Psychology & health, 12(6), 769-781.
Barick, M. R., & Mount, M. K. (1991). The big five personality dimension and job performance. Journal of Personality Psychology, 44, 1-26.
Berbner J. (1995). Happiness and personality. Personality & Individual Drifferences, 25, 279-296.
Carr, A. (2004). Positive psychology: the science of happiness and human strengths (2th Ed.). New York, NY: Brunner–Routledge.
Cohen, M. A., Fredrickson, B. L., Brown, S. L., & Mikels, J. A. (2009). Positive emotions increase kife satisfaction by building resilience. American psychological association, 3, 361-368.
Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992). Normal personality assessment in clinical practice: The NEO personality inventory, psychological assessment. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 7, 5-13.
Deneve, K., & Cooper, H. (1998). The happy personality: Ameta-analysis of 137 personality traits and subyective well-being. Psychological Bulletin, 124, 197-229.
Fararouei, M., Brown, I. J., Akbartabar, M., & Haghighi, R. (2013). Happiness and health behavior in Iranian adolescent girls. Journal of Adolescent, 36, 1187-1192.
Farnham, A. & cheng, H. (2002). Personality as predictor of mental health and happiness in the fast and west. Personality and Individual Differences, 27, 309-403.
Graham, C. (2008). Happiness and health: Lessons of question for public policy. Health Affairs, 27(1), 72-87.
Hills, P., & Argyle, M. (1998). Positive moods derived from leisure and their relationship to Happiness and personality. Personality and individual differences, 36, 64-73.
John, O. P., Nauman, L. P., & Soto, C. J. (2008). Paradiym shift to the integrative big five trait taxonomy: history, measurement and conceptual tissue. In j. Robbins, & E. pervin (Eds.), handbook of Personality: theory and research (pp.14-158). NewYork: NY: Guilford press.
Katsaiti, M. S. (2011). Obesity and Happiness. Applied Economics, 44(31), 4101-4114.
McGrac, R. R., & Costa, P. T. (1991). Adding Liebe and Arbeit: The ful five- factor model and Well- being. Personality and Social Psychology Bulletin, 3, 173-175.
McGrac, R. R., & Costa, P. T. (1985). Openness to experience. In R. Hogan & W. H, Jones (Eds.), Perspectives in personality (pp.145-172). Greenwich, CT: JAI Press.
Myers, D. G., & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6, 10-19.
Natvig, G. K., Albrektsen, G., & Qvarnstrom, U. (2003). Associations between Psychological factors and happiness among school adolescents. International Journal of Nursing Practice, 9(3), 166-175.
Nolen-Hoeksema, S. (1991). Responses to depression and their effects on the duration of depressive episoders. Journal of Abnormal Psychology, 100, 569-582.
Papageoryiou, C., & Wells, A. (Eds.). (2004). Depressive nomination: Nature, therapy and treatment. Chichester, UK: Wiley.
Pisinger, C., Toft, U., Aadahl, M., Glumer, C., & Jorgensen, T. (2009). The relationship between lifestyle and selfreported health in a general population The Inter 99 study. Preventive Medicine, 49, 418-423.
Seligman, M. E.P. (2002). Authentic Happines. New York: Free press.
Seman, T. E., & Adler, N. (1998). Older Americans: Who will they be? National forum. 78(2), 26-35.
Spasojevic, J., Alloy, L. B., Abramson, L. Y., Maccoon, D., & Robinson, M. S. (2004). Reactive rumination: outcomes, mechanisms, and developmental antecedents. In C. Papageorgiou & A. Wells (Eds), Depressive rumination: Nature theory and treatment (pp.43-59). Chichester, UK: Wiley.
Templer, K. J. (2012). Five favtor model of personality and job satisfaction: the importance of agreeableness in a tight and collectivistic Asian society. Applied Psychology, 61, 114-129.
Veenhoven, R. (2008). Healthy happiness: effects of happiness on physical health and the consequences for preventive health care. Journal of Happiness Studies, 9(3), 449-469.
Wells, A. (2000). Emotronal disorders and metacognition: Innovative cognitive therapy. Chichester: wiley.
Wells, A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. New York: Guilford press.
Wells, A., & Cartwright-Hatton, S. (2004). A short form of the Metacongnitions Questionnaire: Properties of the MCQ30. Behaviour Research and Therapy, 42, 385-396.